XX ғ. басындағы Қазақстандағы өнеркәсіп саласының дамуы, ерекшелігі және сипаты

Коммерциялық емес aшық акционерлік қоғам

«ҒҰМАРБЕК ДӘУКЕЕВ АТЫНДАҒЫ

АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ»

Әлеуметікпәндеркафедрасы

1 С Е М Е С Т Р Л ІК Ж Ұ М Ы С

«Қазақстанның қазіргі зама нтарихы»пәні

Тақырып: XX ғ. басындағы Қазақстандағы өнеркәсіп саласының дамуы,

ерекшелігі және сипаты

Мамандығы:

Орындаған:

Тобы:

Тексерген: доцент Байдильдина Сауле Хайрулловна

Алматы,2021

Жоспар

Кіріспе…………..…………..…………..…………..…………..…………3

I.ХХ ғ. Қазақстандағы өнеркәсіп саласының дамуы……………………4

1. Өнеркәсіп саласы және Қазақстанның экономикалық жағдайы…. ..4
2. XX ғ. Өнеркәсіп саласының қайта қалпына келу жағдайы…………6

II.ХХ ғ.басындағы Қазақстандағы ірі өнеркәсіпорындары……………..9

2.1 Өндіріс орындар және жұмысшылар …………….………………….14

2.2 Ірі өнеркәсіптердің ерекшеліктері мен экономикаға әсері………….15

Қорытынды…………….…………….…………….…………….…………19

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі …………….…………….……………..20

Кіріспе

Тақырыптың өзектілігі ХХ ғасырдың басында Қазақстанда өнеркәсіп нашар дамыған, пайдалы қазбаларды өндіру өте баяу жүруінде.  Өнеркәсіптің дамуына Ресей империясының отарлау саясаты кедергі келтірді.  Қазақстан өнеркәсібінің негізін шахталар мен шахталар құрады, көмір, мұнай, түсті металл кендерін игеру құрды.

Тақырыптың зертелу деңгейіне келсек, Қазақстанның индустриялық даму мәселелері, XIX ғасырдың екінші жартысы мен 1940 жылдардағы қалыптасуының негізгі бағыттары тарихи-сын тұрғысынан талданады.  Патша үкіметі мен Кеңес мемлекетінің Қазақстанның индустриялық дамуына қатысты саясаты анықталып, талданды, өнеркәсіп құрылымындағы негізгі қарама -қайшылықтар мен өзгерістер, қаралып жатқан кезеңде жаңа өндірістер мен өндірістердің пайда болуы ашылды.  Өндірістік салалар Біз Қазақстанның әр жерінде өнеркәсіптің дамуы, ХХ ғасырдың басында Ресеймен және шет елдермен қарым -қатынас жасады. Семестрлік жұмыстың мақсаты мен міндетері. Менің семестрлік жұмысымның мақсаты- ХХ ғасырдың басындағы Қазақстандағы өнеркәсіп саласының дамуының ерекшеліктерін сипаттап, анықтау.

Соған сәйкес мынадай міндетерді шешуді көздеймін:

• ХХ ғасырдың басындағы Қазақстанның өнеркәсіптік дамуының ел экономикасына әсерін зерттеу;
• Өнеркәсіп саласының дамуы мен ерекшеліктерін ашып көрсету;
• Өнеркәсіп саласының дамуына мысалдар келтіре отырып, таолау.

I.XX ғ. ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ӨНЕРКӘСІП САЛАСЫНЫҢ ДАМУЫ

1.1 Өнеркәсіп саласы және Қазақстанның экономикалық жағдайы

ХХ ғ.  20 ғасырдың басындағы Қазақстанның өнеркәсіптік дамуының аймақ экономикасына әсері зор болды. ХХ ғасырдың басында патшалық Ресей Қазақстанның пайдалы қазбаларын, ауыл шаруашылығының маңыздылығын, темір жол құрылысы арқылы көптеген өндірістердің дамуы мен өркендеуін қарастырды.  Кім біледі, егер өнеркәсіп ХХ ғасырда жақсы қарқынмен дамыса, қазіргі Қазақстандағы жағдай мүлде басқаша болар ма еді?  Бірақ өнеркәсіптің дамуы патшалық Ресейді қамтамасыз етуді мақсат еткен жергілікті халықтың сұранысын қанағаттандырмады.  

Қазақстан тек шикізат жеткізуші болып қала берді, сондықтан бізде ірі өнеркәсіптік кәсіпорындар болмады.  Барлық құралдар, станоктар, күректер, ломдар Оралдан әкелінді.  Күнделікті тұтыну үшін қант, күкірт, керосин мен металдар әкелінді, Ресей империясы Қазақстанда ауыр өнеркәсіптің дамуын қаламады.  XIX ғасырдың екінші жартысында Қазақстанда өнеркәсіптер пайда бола бастады.  Бұл кезең Қазақстанның Ресейге қосылуының аяқталуы болды.

  Ресейде капитализмнің, әсіресе экономиканың, оның ішінде өнеркәсіптің қарқынды даму кезеңі болды.  Қазақстанның Ресейге экономикалық интеграциясы өнеркәсіптік орталықтардың құрылуымен де анықталды.  Ресейде крепостнойлық құқық жойылғаннан кейін, орыс капитализмінің «барлық жерде» таралу кезеңі басталды.  Біріншіден, ресейлік кәсіпкерлерді Қазақстанда салынып жатқан тау -кен кәсіпорындары тартады.