VI-XII ғасырдағы Қазақстан жеріндегі мемлекеттер
Автор: Akbota19 • Апрель 15, 2023 • Реферат • 751 Слов (4 Страниц) • 189 Просмотры
Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі
Әл - Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
[pic 1]
Факультеті «Экономика және бизнес жоғары мектебі»
Кафедрасы «Қаржы және аудит»
СӨЖ
Тақырыбы:VI-XII ғасырдағы Қазақстан жеріндегі мемлекеттер
Орындаған:Жұмағали Ақбота
Тобы:Есеп және аудит
Тексерген:Ноянов Е.Н
Алматы, 2023ж
ЕРТЕ ОРТА ҒАСЫРЛЫҚ КЕЗЕҢ (VI-IX ғ.ғ)
Хронологиясы | Территориясы | Астанасы | Жоғары билеуші титулы | Ел билеушілері | Құрамы | Ірі шайқастары | Әлсіреу себептері | |
Түрік қағанаты | 552-603 | Жетісу, Әмудария мен Сырдария аралығы | Суяб | Қаған | Бумын Қара Еске Мұқан Иштеми | Барлық түрік тайпалары:оғыз, қырғыз, ұйғыр, үйсін т.б | 552ж. Бумын аварларды талқандады. 552ж. Қара Еске Букрат тауының етегінде аварларды екінші рет талқандады. Дәл сол жылы Мұқан аварларды толығымен талқандап,"Ұлы даланың шығыстағы қожасына" айналды. | Қағанат ішіндегі қарама-қайшылықтар Қытаймен арадағы соғыс |
Батыс Түрік қағанаты | 603-704 | Қаратаудың шығысынан Жоңғарияға дейінгі аралық | Суяб Жазғы Ордасы-Мыңбұлақ | Қаған | Тардуш Дато, Шегу қаған, Тон қаған , Ешбар Елтеріс. | "Он оқ бұдұн" Бес тайпа дулу, бес тайпа нушеби | 659-704 ж.ж аралығында Қытай империяымен соғысып, жеңілі тапты. | Билікке ішкі талас, Қытай империясының қысымы |
Түркеш қағанаты | 704-756 | Іле мен Шу өзені аралығында, Іле Алатауынан Балқаш көлінің оңтүстігіне дейін | Суяб, Жазғы ордасы-Күнгіт | Қаған | Үшлік, Сақал, Сұлу, Тұқарсан Құтшар | Сары түркеш, қара түркеш, болат, шігіл, ташлық, тухси, халаж, жарұқ, барысхан т.б. | 737 ж. арабтармен соғысты, 748ж Қытаймен соғысты, 751ж бес күнге созылған "Атлах шайқасы" болды. | Ішкі талас-тартыс, сары мен қара болып бөліну. Араб-Қытай шабуылдарының әсерінен. |
Қарлұқ қағанаты | 756-940 | Алтайдан Балқашқа дейін, Жетісудан Алтай тауы, Сырдың орта ағысына дейін | Суяб Ақсүйектер ордасы -Баласағұн | Жабғу. 840ж-дан кейін қаған | Білге Күл Қадырхан | Үжжігіл, үшбескіл, бұлақ,көкеркін, тухси,лазана,фарақия т.б. | 840ж Самани әулетімен соғысты.
| Қашқардың түрік билеушілерінің шабуылы. |
Оғыз мемлекеті | IX ғасырдың соңы мен XI ғасырдың ортасы | Жетісу мен Қашқардан Ферғанаға дейін және Сырдың орта ағысына дейін | Янгикент Жаңа Гузия | Жабғу | Али хан, Шах Мәлік | Халаж, жағыра, жарұқ, қарлұқ, имур, баяндүр, қай т.б. | 965ж Свотаславпен одақтасып Хазар қағанатын, 985ж Владимириен одақтасып бұлғарларды жеңді. 1041ж Хорезмді жаулап алды. | Салжұқтар мен Қыпшақтардан келген шабуылдар |
Қимақ қағанаты | IX ғасырдың соңы мен XI ғасырдың басы | Солтүстік, Орталық, Шығыс Қазақстан | Имақия | Қаған | Эймур, имақ, ажлар, құман, ланиказ, татар, қыпшақ, баяндүр | X ғасырдың екінші жартысында Қарахандықтармен соғысты. | Қыпшақ тайпаларының билікке таласы және сыртқы шапқыншылықтар |
...