1870-1899 жылдардағы Англия. Англия XX ғасырдың басында

1870-1899 жылдардағы Англия. Англия XX ғасырдың басында

1. Экономикалык даму ерекшеліктері

2. Саяси құрылысы

3. Отарлау саясаты

4. Жұмысшы қозғалысы

XIX ғасырдың 70 жылдарынан бастап Англия бұрынғы өнеркәсіптік біріншілігі монополиясынан айрыла бастады. Англия отары көп ел және теңізде үстемдігі кұшті болып қала берді. Англияның экономикалық даму қарқыны төмендей бастады. XIX ғасырдың 70-жылдары АҚШ-та да Европа елдерін-дегідей өнеркәсіп төнкерісі жасалды. Англияда өнеркәсіп төнкерісі XVIII ғасырдың ортасынан бастап XIX ғасырдың 50-60 жылдары аяқталған-ды. АҚПІ Англиядан қүрал-жабдықтар сатып алып өздерінің экономикасын күшейтгі. Осылайша АҚШ Англияның өзін басып озып өнеркәсіптік қаркыны жағынан Англия

АҚШ тан кейін қала бастады. 1873-1900 жылдар арасында Англияның дүниежүзілік шаруашылықга үлесі 3 есе қысқарды. Англияның экспорты 8 процентке ұлғайса, Германияда, 40 % үлғайды. Америкада 230 % ке көтерілді. Бұның себебі Англияның зауыттарына капитал өте ертеде салынды. Екіншіден, басқа елдердің ірі өнеркәсштерінде өнімді жаңа салалар пайда болды. АҚШ пен Германияда ірі өндіріс салалары көбейді. Химия өнеркәсіптері пайда болды. Англияның отарлардан келетін табысы өте көп болды. Бірақ бұлар XVIII ғасырдан бергі өңціріс орындарын жаңартпады. Бұл жағдай Англияның экономикалық өмірінде көп ұзамай көрініс тапты. Германия Англияның бәсекелесіне айналды. Англияның артта қалуына 1878 жылғы дағдарыстар, 1890 жылғы ақша дағдарысы, 1892-93 жылдардағы дағдарыстар әсер етті. 1875-95 жылдары болған ауыл шаруашылығы. дағдарысы да елдің орта шаруаларын күйзелтті. Англияда елдін тұрғындарының әл-ауқатының нашарлай түсуіне байланысты ішкі рынок тарыла түсті. Енді Англия ақша жасаудың баскд жолына түсті. XIX ғасырдың аяғында шет елге капитал шығару арқылы пайда табу табыстың негізгі көзіне айналды. Ағылшын кәсіпкерлері Голландияда жүн фабрикаларын салды. Бельгияда болат зауыттарына капитал салды. Көмір шахталарын ашты. Европа елдерінде темір жол салуға Англия буржуазиясы өздерінің капиталын сшіды. Англияның өзінде де акционерлік қоғамдар қүрылды. Ол қоғамдар ұсақ кәсіпорындарға акдда жүмсады.

Елде отарлық саясат күшейді. XIX ғасырдың соңғы ширегінде Англия бөлінбеген жерлердің көбін басьш алды. 1860 жылы Англияның отарлық иелігінің көлемі 6 млн шаршы шақырым болса, енді 30 млн шаршы мильге жетті. Онда 300 млн. түрғындар болды. Англияның отарларының көп болуына байланысты империализмін отарльщ империализм деп атаған. Индиядан жыл сайын 60 млн. адамның бір жылдық өндірген өнімін алып отырған.

Мемлекеттік қүрылымы.

Олар феодалдық институттарды сақтап отырды. (Король үкіметі, лордтар палатасы). Парламенттік орындарда буржуазияның өкілдері отырды. Елдегі маңызды қызмет орындары ірі жер иелерінің қолында отырғанын да көруге болады. Англияда либералдаржэпч консерваторлар партиясы өмір сүрді. Олар үкімет билігіне таласып отырды. Елдің ішіндегі демократиялық қозғалыстардың өсуіне кедергі жасап отырды.

Англияның буржуазиясы отарлық сыртқы саясат жүргізді. Көрнекті өкілі (1874-80) Дизраэли өкіметі отарлау моселесіне назар аударды. 1874 жылы Суэц каналының қүрылысын Египеттің үкіметінен 4 млн. фунт стерлингке сатып алды. Сингапур, Малайя аралдарына сүйене отырып Оңтүстік шьтғыс Азияда үстемдігін жүргізді. Ол жерлер қалайы кеніне бай болатын. Малайя княздіктерінің федерациясын қүрды. Сөйтіп Англияның отарына айналдырды. Дизраэли үкіметі Оңтүстік Африкадағы зулустардың қарсы-лықтарын басты. Англия Африкада да отарлау саясатын жүргізді. Англия Ауғанстанға екі рет шабуыл жасады (1878). Гайдамак келісіміне қол қойды. 1880 жылы Ауғанстанды бағындырды. 1874 жылы Англия Египетті жаулап адды. Египеттің халқы көтеріліске