«Қайта құру»жылдарындағы Қазақстандағы демократиялық үдерістер

33-34-35 тақырыптар. «Қайта құру»жылдарындағы Қазақстандағы демократиялық үдерістер.

1-тапсырма. Түсініп оқу. Керекті жерлерін дәптерге жазып алу

Зерттеу

1986-90 жылдары демократияландыру шараларын зерттейді:

1. «Тілдер саясаты »

 1989 жылы 22 қыркүйекте Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің сессиясында «Тілдер ту ралы» Заң қабылданды. Онда «Тіл - улттың «Тілдер ту аса улы игілігі әрі оның өзіне тән ажырамас белгісі. Ұлттын болашағы тілдің дамуымен, онын коғамдық қызметінің кеңеюімен тығыз байланысты» делінген.

1.  «Семей Невада қозғалысы »

«Невада-Семей» антиядролык козгалысы. 1989 жылдын 28 акпанында Семейдегі ядролык сынак аланы мәселесі бойынша акын әрi когам кайраткері Олжас Сүлейменов казак теледидары аркылы мәлімдеме жасады. Осы куні Алматыда өткен митингке коп адам жиналды. Митингiде О.Сүлейменов елiмiздегi когамдык, шығармашылық, дiни уйымдар, келестік Бейбiтшiлiк коргау комитетiн, халықаралык «Жасыл әлем уйымын, •Адамзатты аман алып калу» халықаралык корынын комитетiн және Невада шта тында (АҚШ) сынактарга тыйым салу козгалысын жактаушыларды әлемдегі ядролық жарылыстарга карсылык бiлдiруге шакырып, Қазақстан басшылыгынан Семей сынак аланындагы ядролық сынактарды тоқтатуды талап етті.

1. «Қарағанды ереуілі »

1989 жылы шілдеде Ресейдегі және Украинадағы кеншілердің ереуілге шығуы 10-19 шілде аралығында Қарағанды жұмысшыларының бас көтеруіне ықпал етті. Оларды металлургтер, курылысшылар т.б. сала жұмысшылары мен кызметкерлері де

Кеншілер еңбекақыны көтеру, шахталардагы жумыс жагдайын жақсарту, азық-түлік тауарларының түрлерін көбейту сиякты талаптармен бірге, Семей ядролық сынак аланын жабуды, бүкілодақтық ведомстволардын монополиясын жоюды талап етті.

1. «Жаңа өзен оқиғасы »

Қайта құру жылдары республика халкынын әл-ауқатын жақсарту бойынша мiндеттер мен уәделердің көпшілігі орындалмады. Кордаланган мәселелер халык наразылыгын туғызды. 1989 жылы маусым айында Мангыстау облысы Жанаозен каласында Откен халык наразылығы осындай окиганын бiр көрiнiсi болды.

Жаңаөзенде тұргын уй алу, мектепке дейiнгi балабақшаға кезек өте баяу жыл жыды. Жергiлiктi жастар арасында жумыссыздык өстi. Себебi осы аймақтан газ, Мунай өнiмдерiн ендiретiн одақтық министрлiктер жергiлiктi мамандар дайындамай, жумыс күшiн республикадан тыс жерлерден әкелдi. Сырттан келгендер бiрiншi кезекте пәтерлермен қамтамасыз етiлдi және оларға әлеуметтік жағдай жасалды

2-тапсырма

«Тілдер саясаты »  деректі талдау

Қазақ тілінің жағдайының нашарлауына  қандай факторлар әсер етті?

1989 жылғы «Тілдер туралы заң» қандай өзгерістер әкелді?