ГАЖ-ң термин сөздері бойынша глоссарий

Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университеті

Тарих факультеті

ОСӨЖ №5

Тақырыбы: ГАЖ-ң термин сөздері бойынша глоссарий

Орындаған: Төлентай Раушан Туризм 204

Тексерген: Абдуллина Акжунус Гафуровна

Ақтөбе қаласы

2021 жыл

Автоматтандырылған картографиялау (Automated Mapping): - ЭЕМ-мен басқарылатын графикалық құрылғылардың (графикалық дисплей, плоттер) және мамандандырылған бағдарламалық қамтамасыз етудің көмегімен карталарды жасау процесі.

Атрибуттық деректер (Attribute Data): - ГАЖ дерекқорының белгілі бір кеңістіктік объектісіне жататын қасиеттер немесе сипаттамалар түрінде ұсынылған сапалық немесе сандық (графикалық емес) деректер.

Негізгі кеңістік бірлігі (Basic Spatial Unit (BSU).Синонимі: картографиялау бірлігі (Mapping Unit): - Таңдалған жіктеу контекстінде бірдей қасиеттер жиынтығы бар қарапайым объект.

Географиялық деректердің векторлық моделі (Vector Geographic Data Model): - ГАЖ деректер базасында вектордың (элементар доға) басы мен бағытын анықтайтын нүктелердің тікбұрышты координаталарының жұптарын (X,Y) тапсырма түрінде географиялық деректерді ұсыну әдісі. Доғалар тізбегі сызықтық кеңістіктік нысанды құрайды A ' g{ деректер ГАЖ. Әрбір сызықтық объект нүктелердің координаталық жұптарының реттелген жиынтығымен анықталады. Өз кезегінде, жабық сызықтық объектілердің жиынтығы полигонды құрайды-ГАЖ мәліметтер базасының кеңістіктік объектісі.

Географиялық мәліметтер базасы (географиялық деректер базасы): - ГАЖ-да тиімді сақтау және пайдалану мақсатында ұйымдастырылған сандық географиялық деректердің (картографиялық қабаттардың немесе жабындардың) және олармен байланысқан атрибутивтік деректердің жиынтығы.

Географиялық ақпараттық жүйе (ГАЖ) (Geographic Information System (GIS)): - Аумақтық жоспарлау және басқару проблемаларын шешу үшін географиялық және олармен байланысқан атрибуттық деректерді енгізуді, сақтауды, өңдеуді, математикалық-картографиялық модельдеуді және бейнелік интеграцияланған ұсынуды қамтамасыз ететін техникалық, бағдарламалық және ақпараттық құралдардың жиынтығы.

Географиялық деректер (Geographic data) синонимдер: кеңістіктік деректер ( Spatial Data), геодеректер (Geodata): - Нақты кеңістіктік объектілердің географиялық орны мен формасын жеке немесе белгілі бір жиынтықта анықтайтын мәліметтер жиынтығы.

Геоинформатика (Geoinformatics ): -Кеңістіктік (географиялық) деректерді жинаумен, сақтаумен, өңдеумен және бейнелеумен, сондай-ақ ГАЖ жобалаумен, құрумен және пайдаланумен байланысты ғылыми білімнің аттас саласын, технологияны және қолданбалы (өндірістік) қызметті біріктіретін ғылыми-техникалық кешен.

Геоақпараттық картографиялау (Geoinformation Mapping): - ГАЖ және картографиялық деректер мен білім базасы негізінде карталарды автоматты түрде жасау және қолдану.

Геокод (Геокод): - Объектінің географиялық жағдайы туралы ақпаратты көрсететін және осы объектіге жататын ГАЖ деректеріне қол жеткізу үшін пайдаланылатын кеңістіктік объектіге берілген кодтық мән (символдар комбинациясы).

Геокодтау (Геокодинг): -Нақты кеңістіктік объектінің орналасқан жері мен формасын сипаттайтын географиялық координаттарды тікбұрышты координаттар жиынтығына немесе біркелкі желінің ұяшық элементтеріне аудару.

Доға (Arc): - Тиісті сызықтық нақты кеңістіктік объектінің немесе оның бөлігінің, сондай-ақ Полигонның немесе оның фрагментінің шекарасын анықтайтын ГАЖ географиялық мәліметтер базасының қарапайым геометриялық объектісі.

Картографиялық мәліметтер базасы, картографиялық мәліметтер базасы (Map Database): - Нақты кеңістіктік объектілердің (нүктелер, сызықтар, полигондар, тұрақты немесе триангуляциялық желі элементтері түрінде) орналасқан жері мен формасын сипаттайтын және осы объектілер туралы атрибутивтік деректермен байланысты сандық (векторлық немесе растрлық) нысандағы картографиялық қабаттардың тұжырымдамалық, логикалық және физикалық өзара байланысты жиынтығы.