Электростатикалық өріс

ҚАЗАҚСТАН  РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ   МИНИСТРЛІГІ

Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

СӨЖ

Тақырыбы: Электростатикалық өріс

                                                                           Орындаған: Мусабекова Ж.М.

                                                                           Тобы: СТ-809

                                                                           Тексерген:Рахимбердина А.Т.

Семей 2018

Жоспар:

I.Кіріспе

II.Негізгі бөлім

   2.1 Электр өрісінің кернеулігі

   2.2 Электр өрісінің потенциалы

   2.3 Электр өрісіндегі өткізгіштер. Электр сыйымдылық

III.Қорытынды

        Үйкеліс кезінде диэлектриктердің бетінде электр заряды пайда болады.Зарядталған дене өз кезегінде электрондарды қабылдайды немесе жоғалтады.

• Электрондар жетіспесе дене оң зарядталады.
• Электрондар артық болса дене теріс зарядталады.

Зарядталған денелер арасында әсерлесу күштер пайда болады: аттас зарядталған денелер тебіледі,ал қарама-қарсы зарядталған денелер тартылады.

Осы себептен өткізгіштерде зарядталған тек беттерінде жинақталады.Өткізгіш ішінде заряд та, өрісте  болмайды.Зарядтың өткізгіш бетінде таралуы біркелкі болмайды.Аса тегіс емес беттерде зарядттың тығыздығы көбірек болады.Ал денелердің өткір жақтарында зарядтың тығыздығы аса үлкен болғандықтан,ауаның ионизациясында дене зарядының ағысы пайда болады.

Зарядталмаған өткізгіште электрондар біркелкі таралады,бірақ сыртқы электр өріс әсерінен дененің бір жағында шоғырлануы мүмкін.

Осының әсерінен зарядталмаған денелер зарядталған денелер тарапынан тартылады,және зарядтың бар болуын тек денелердің тебілісінен пнықтай аламыз.

Зарядтардың бар болуын және көлемін анықтау үшін элетрометрлер пайдаланылады.

Барлық зарядтар элементар зарядтардан құралады.

[pic 1]   элементар заряды

Электр өрісі күш сызықтарымен сипатталады:[pic 2]

[pic 3]

       Электр өрісінің кернеулігі – электр өрісінің зарядталған бөлшектер мен денелерге күштік әсерін сипаттайтын векторлық шама (Е). Ол электр өрісінің белгілі бір нүктесіне қойылған нүктелік зарядқа әсер ететін өріс күшінің (F0) сол зарядтың шамасына (q0) қатынасына тең: E0=F0/q0. Бұл жерде зерттелетін өріске әкелінген зарядтың шамасы (q0) сол өрістің жасайтын зарядтардың шамасы мен олардың кеңістікте тарала орналасуын өзгертпейтіндей, мейлінше аз деп қарастырылады. Электр өрісінің кернеулігінің бірліктердің халықаралық жүйесіндегі өлшеу бірлігі: в/м.

       Электр өрісінің кернеулігі - өрістің көрсетілген нүктесінде орналасқан материалды нүктеге әсер ететін электр өріс күшінің осы заряд мөлшеріне қатынасы.

• Электр өрісінің кернеулігі ретінде зарядқа әсер ететін күштің сол зарядқа қатынасымен анықталады.

Электр өрісінің  кернеулігі - векторлық шама

 Кернеулік – өрістегі бірлік зарядқа әсер ететін күш шамасына тең:

[pic 4]

Екі нүктелік зарядтардың әсерлесуінің потенциалдық энергиясы  [pic 5][pic 6]

Электр өрісінің нақты бір нүктесінде әр түрлі зарядтардың потенцияалдық энергиялары әр түрлі болады.Электр өрісінің q электр зарядына әсер ететін күш осы зарядқа пропорционал болғандықтан, q зарядтың потенциялдық энергиясы [pic 7][pic 8]да зарядқа пропорционал.

Электростатикалық өрістің энергетикалық сипаттамасы.

[pic 9]

Потенциял – скаляр шама.

         Электрстатикалық Потенциал – электрстатикалық өрістің скаляр энергет. сипаттамасы. Э. п. – зарядпен әсерлескен электрстатик. өрістің потенциялық энергиясының сол зарядтың шамасына қатынасына тең. Электрстатик. өрістің кернеулігі мен потенциалы  өзара мына қатыс арқылы байланысқан:  Э. п. ұғымы Пуассон теңдеуін қа-нағаттандырады.

        Өткізгіштердің электрлік қасиеттері олардағы еркін зарядталған бөлшектердің болуымен сипатталады. Мысалы,  металлдарда еркін электрондар болады. Электр өрісіне өткізгішті енгізгенде ондағы еркін зарядтар ығысып, қайта таралып орналасады. Зарядтардың бұл қайта таралып орналасуы өткізгіш ішіндегі электр өрісі нольге тең болғанша жүреді.