Глоссарий Биофизики

1.

Белсенді тасымал — бұл энергия жұмсаумен бірге жүретін молекулалар мен иондардың концентрация градиентіне қарсы мембрана арқылы тасымалы болып табылады.

Активный транспорт — перенос вещества через клеточную или внутриклеточную мембрану (трансмембранный активный транспорт) или через слой клеток (трансцеллюлярный активный транспорт), протекающий из области низкой концентрации в область высокой, т. е. с затратой свободной энергии организма

Active transport is the movement of molecules across a membrane from a region of their lower concentration to a region of their higher concentration—against the concentration gradient. Active transport requires cellular energy to achieve this movement.

2.

Пассивті транспорт /тасымалдану/ - бұл заттардың электрохимиялық потенциалы көп жерінен оның аз жеріне тасымалдануы.

Пассивный транспорт — перенос веществ из области высокой концентрации в область низкой без затрат энергии

Passive transport is a movement of ions and other atomic or molecular substances across cell membranes without need of energy input.

3.

Заттар ағымының тығыздығы деп – сан жағынан бірлік аудан арқылы тасымалданатын зат мөлшеріне тең шаманы айтады.

Плотность потока вещества - масса вещества, переносимого через единицу площади, перпендикулярной движению частиц, за единицу времени.

The flux density of the substance. The flux density is the number of magnetic lines of flux that pass through a certain point on a surface.

4.

Диффузия – молекуланың жылулық қозғалысы арқылы зат мөлшерінің өздігінен концентрациясы көп жерден 2-ші концентрациясы аз жерге орын ауыстыратын процесі.

Диффу́зия  — процесс взаимного проникновения молекул или атомов одного вещества между молекулами или атомами другого, приводящий к самопроизвольному выравниванию их концентраций по всему занимаемому объёму.

Diffusion is a physical process where molecules of a material move from an area of high concentration (where there are many molecules) to an area of low concentration until it has reached equilibrium.

5.

Өтімділік коэффициенті – диффузия коэффициенті көбейген сайын (мембрана тұтқырлығы азайған сайын) және мембрана қалыңдығы жіңішке болған (азайған) сайын көп болады және заттың мембранадағы ерігіштігі жақсы болады.

Коэффициентом проницаемости называют физическую величину, которая характеризует способность вещества пропускать жидкости и газы. При неизменных вязкости и градиенте давления с ростом коэффициента проницаемости скорость фильтрации увеличивается

permeability coefficient

A quantitative measure of the rate at which a molecule can cross a membrane such as a lipid bilayer; expressed in units of cm/s and equal to the diffusion coefficient divided by the width of the membrane.

6.

Осмос – су молекулаларының жартылай өткізгіш мембрана арқылы зат ерітіндісінің концентрациясы аз жерден, концентрациясы көп жерге дейінгі басымдылық қозғалысын және судың жай диффузиясы кезіндегі оның концентрациясы көп жерінен, концентрациясы аз жеріне дейінгі қозғалысын түсіндіреді.

О́смос — процесс односторонней диффузии через полупроницаемую мембрану молекул растворителя в сторону большей концентрации растворённого вещества из объёма с меньшей концентрацией растворенного вещества.

Osmosis is the spontaneous net movement of solvent molecules through a selectively permeable membrane into a region of higher solute concentration, in the direction that tends to equalize the solute concentrations on the two sides.

7

Фильтрация құбылысы – суды қан тамырлары арқылы тасымалдауда маңызды роль атқарады.

Процесс фильтрации-играет большую роль при транспортировки воды в крови.

The filtration process plays a large role in transporting water in the blood.

8.

Фильтрация – бұл қысым градиентінің әсері арқылы ерітіндінің мембрана кеуектілігіндегі қозғалысы.

Фильтрация представляет собой процесс разделения твердой и жидкой пульпы с помощью пористой перегородки под действием разности давления, создаваемым разрежением воздуха или избыточным давлением.

Filtration is any of various mechanical, physical or biological operations that separates solids from fluids by adding a medium through which only the fluid can pass.

9.

Жеңілдетілген диффузия – тасымалдаушы молекуланың қатысуымен жүзеге асады.

При облегченной диффузии вещества переносятся через мембрану также по градиенту концентрации, но с помощью специальных трансмембранных белков-переносчиков (транслоказ).

With facilitated diffusion, substances are also transferred through the membrane along the concentration gradient, but using special transmembrane carrier proteins (translocase).