Жалпы электр станциясы

Кіріспе

Электр құбылыстары алғаш рет ежелгі Қытайда, Үндістанда, кейінірек ежелгі Грекияда байқалды. Ежелгі грек философы Фалес Милетский біздің заманымызға дейінгі VI ғасырда терімен немесе жүнмен үйкелінген кәріптастың қағазды, мамықты және өзге де жеңіл денелерді өзіне тартатынын атап өткен болатын. Кәріптастың грек тіліндегі атауынан, яғни «электрон» сөзінен электрлену түсінігі келіп шықты.

«Электр» терминін 1600 жылы Уильям Гилберт өзінің «магниттер, олардың қасиеттері және Жердің магнит белдеуі» туралы шығармасында енгізеді. XVII ғасырдан бастап ғалымдар аталған құбылысты терең зерттей бастайды. 1663 жылы алғашқы қарапайым электростатикалық машина пайда болды.

Қазіргі заман алуан түрлі ақпараттарға толып жатқан болса да,

көптеген адамдар үшін электр энергиясы қалай өндірілетіндігі, біздің үйге, кеңсемізге, кәсіпорындарға және т.с.с электр энергиясымен жабдықталған бөлмелерге қалай жеткізілетіні құпия болып қала береді. Осы процестің бірнеше бөліктерін қарастырайық.

Сонымен, электр энергиясы қайдан пайда болады? Электр энергиясы – жылу, механикалық , ядролық, химиялық және т.б энергия түрлерінен пайда болады. Өңдірістік аумақтарда электр энергиясы – электр станцияларда өңдіріледі.

Жалпы электр станциясы – қандай да бір энергияны электрлік энергиясына айналдыратын энергетикалық құрылғы. Біздің жер шарымызда өңдірілетін электр энергиясының 76%-ға жуық шамасы жылу электр станцияларында өңдіріледі. Бұл біздің жер шарымыздың барлық аймақтарында органикалық отынның қоры жеткіліктігіне, тұтынушылардың энергия көзіне жақын орналасуындағы энергия көзінен электрстанцияларға органикалық отынды тасымалдау мүмкіндігіне, ЖЭС ғимараттарын үлкен қуатпен қамтамассыз ететін жылу электр станцияларындағы техникалық прогресс, электрлі және жылу станциясынан (бумен немесе ыстық су) басқа жұмыс денесіндегі жұмсалған жылуды пайдалану мүмкіндігіне негізделген. Электр станцияларының ең кең таралған 2 түрін қарастырайық. Олар: жылу электр станциясы және атом электр станциясы.

Жылу электр станциясы- отынның химиялық энергиясын білікпен (вал) жалғанған генератор көмегімен механикалық энергияны электр энергиясына айналдыратын электр станциясы.

Ең алғаш рет ЖЭС XIX ғасырдың соңында (1882 жылы) Нью-Йорк қаласында пайда болған. Ал 1883 жылы алғашқы ЖЭС Ресейдің Санк- Петербург қаласында салынған. 70-ші жылдарға дейін ЖЭС электр энергияны алудын негізгі және басым бағыты болып саналды. Мысал ретінде жылу электр станциясынан шығарылатын электр энергиясынын - 80% АҚШ және КСРО тұтынатын болса, бүкіл әлемде ЖЭС -73-75% құрайды.

Жылу электр станциялары отын өндірісі дамыған жерлерде немесе энергияны көп тұтынатын аудандарында салынады.

Жылу электр станцияларының негізгі жабдықтары:қазандық, бу генераторы, турбина, бу конденсаторы, айнымалы(циркуляционный) насос.

Табиғи отынды пайдаланатын жылу электр станциясының түрлері:

1. Конденсациялық (КЭС)

2. Теплофикациялық (ТЭЦ)

3. Газ турдиналы

4. Бу және газ қондырғылы

5. Поршеньдік қозғалтқыштарға негізделген

6. Аралас