Агнаттық және когнаттық туыстық туралы түсінік

Мазмұны

Кіріспе..............................................................................................................3

1. Агнаттық және когнаттық туыстық туралы түсінік .............................3
2. Некенің құқықтық мәні.............................................................................5
3. Ата-аналар мен балалар арасындағы қарым-қатынас............................10

Қолданылған әдебиеттер..............................................................................11

                                                     КІРІСПЕ

Тарих бойынша мемлекет пен құқықтан бұрын отбасы құрылған, содан соң отбасының мүшелерінің қатынастары алғашқы қауымдық құрылыспен басталады. Отбасының негізі үйдің иесі болатын. Латын тілінде отбасыны Familia деп атаған. Бірақ фамилияның ұғымы отбасының ұғымынан кеңдеу болатын. Өйткені, фамилияға отбасының басқа мүшелері де яғни, құлдар да, малдар да және басқа аспаптар да кірген. Туысқан адамдардың құқықтық қатынастарын біз туысқандық дейміз. Қазіргі заманда туысқандықтың бір ғана түрі бар деп есептейміз. Туыстық-белгілі бір құқықтық салдарларды байланыстыратын адамдар арасындағы қандық байланыс. Отбасы қауымдастықтың әлеуметтік ұйымының элементі ретінде құқықтық реттеуде екі сапада көрінеді: бұл еркек пен әйелдің бірігуі және отбасында балалардың болуы. Отбасының мемлекеттік танылуы үшін бұл екі қасиет те маңызды және тәуелсіз. Бірақ олардың құқықтық мазмұны бойынша бұл әр түрлі өзара қатынастар, одан жеке және материалдық сипаттағы мүліктік салдар мен міндеттемелер туындайды.

            Агнаттық және когнаттық туыстық туралы түсінік.                          

 Рим құқығы туыстықтың екі түрін ажыратты-агнаттық және когнаттық. Агнаттық туыстық бір отбасына тиесілі барлық тұлғаларды қамтыды,яғни агнаттық туыстық билік пен бағыныштылыққа негізделген.Сондықтан туыстар деп отбасы басшысының билігіндегілер саналады.Соған орай отбасы мүщелері отбасы басшысы және оған бағыныштылар деп бөлінеді. Отбасы басшысы барлық отбасы мүшелеріне толық билігін жүргізіп отырады. Ол сонымен қатар отбасының мүлкіне ие болады және өз қалауынша билік етті. Отбасы басшысының билігі тек қайтыс болған жағдайда немесе өзінің еркі арқылы тоқтатылады.Агнаттық туыстық ер адамнан тарады.Кейіннен отбасы  басшысының билігі шексіз бопған жоқ және отбасы мүшеперінің еркіндігіне алып келді.Осыған байланысты агнаттық туыстық уақыт өте келе когнаттық туыстықпен ығыстырылды.Когнаттық туыстық дегеніміз қандық туыстық.Когнаттық туыстықта дәреже мен туыстық тармақтары ажыратылды. Туыстық тармақтары  ата-бабасынан   тарайтын  немеме ата-бабаға дейын тарайтын  туыстық болуы мүмкін. Туыстықты сонымен қатар бір атадан тарайтын  болса қандас, аналар бір болса-жатырлас туыстар деп бөлетін. Жанама туыстық ортақ ата-бабалардан  тарайтын туыстарды біріктіреді. Туыстық дәрежесі екі туыстың арасындағы туыстық санымен анықталады.  Классикалық кезең заңшылары римдік отбасының құқықтық құрылымын арнайы римдік құқықтық институттардың санына жатқызды. Шынында да, римдік некеге тұрған Рим азаматы ғана римдік отбасын таба алды. Отбасы жүйесінің негізгі ерекшеліктері отбасылық құқықта ерекше толықтығы мен бірізділігімен көрінді. Ең ежелгі кезеңде римдік отбасына (familia) басынан басқа (familias) әйелі, балалары, ұлдарының әйелдері, немерелері, шөберелері кірді. Отбасы - бұл еркін адамдардың жиынтығы ғана емес, сонымен қатар оның басшысына тиесілі құлдар, тәуелді. Бұл туралы Ульпиан былай деп жазды: «Біз« фамилия »терминінің қалай түсінілетінін көрдік, атап айтқанда заттардың жиынтығы және адамдардың жиынтығы». Отағасы - үй иесі - әйелі мен балаларына қатысты жеке және мүліктік билікке ие болды: өмір мен өлім құқығы, құлдыққа сату және дене жазасы және үйден қуылу. Ол отбасылық мүлікке жауапты болды. Оның еркіне қарсы ешкім отбасына кіре алмады. Жаңа туған нәрестені әкесінің баласы ғана мойындағаны соңғысын отбасы мүшесіне айналдырды. Үй иесі тіпті туылған лақтыруға құқылы болды (классикалық және постклассикалық кезеңдерде мүшелері деформацияланған және өмірге келмейтін балаларды лақтыру құқығы болды) Бастапқыда отбасы басшысының барлық мүшелеріне билігі манус терминімен белгіленді - сөзбе -сөз «қол». Содан кейін олар әйелінің билігі - manus mariti - және заңды некеде туған балаларға патриот потестас туралы айта бастады. Тек үй иесі оның заңының адамы болды (persona sui juris). Басқа отбасы мүшелері бөтен құқықтың адамдары болды (persona alieni juris), т. патерлік отбасыларға бағынышты адамдар. Олардың барлығы бір үй иесінің билігіне бағынып, агнати яғни биліктегі туыстар деп аталды. Бұл әке субъектілердің азаматтық құқық бұзушылықтары үшін жауап беретінін білдірді. Туыстық бір үй иесінің билігіне бағынумен анықталды.