Лимфоидтық гиперплазия

Қарағанды Медицина Университеті

“Морфология кафедрасы физиология блогы”

ЭССЕ

   ОРЫНДАҒАН:  Мағзұмов Марлен Серікұлы

                                                            Мамандығы: Медицина

                                                            ТЕКСЕРГЕН: Чергизова Б.Т.

Караганда 2024

Лимфоидтық гиперплазия – бұл ағзадағы лимфоидтық тіннің патологиялық түрде ұлғаюы, инфекциялық немесе қабыну процестеріне, сондай-ақ ісіктерге жауап ретінде дамуы мүмкін. Лимфоидтық тін иммундық жүйенің маңызды бөлігі болып табылады және ағзаны патогендер мен бөгде заттардан қорғауға жауап береді. Лимфоидтық тін әртүрлі органдар мен құрылымдарда орналасады, мысалы, лимфа түйіндерінде, бадамша бездерінде, ішекте (Пейердің тақташалары) және тыныс алу жолдары мен ас қорыту жүйесінің шырышты қабықтарында.Лимфоидтық гиперплазия реактивті (яғни инфекцияға, қабынуға немесе басқа да тітіркендіргіштерге ағзаның жауап реакциясы)  немесе неопластикалық болуы мүмкін, бұл жағдайда лимфоидтық тіннің ұлғаюы ісіктердің, мысалы, лимфомалар мен басқа да қатерлі ісіктердің пайда болуымен байланысты.

[pic 1]

1-сурет

Лимфоидтық тіннің негізгі функциялары:Иммундық жауап:   Лимфоидтық тін лимфоциттер – инфекциямен күресуге жауапты негізгі  жасушаларды шығарып, олардың дамуына көмектеседі.Фильтрация және қорғау:  Лимфа түйіндері сияқты лимфоидтық органдар ағзадағы патогендер мен т оксиндерді жоюға көмектеседі.Қабыну процесін бастау: Инфекция немесе жарақатқа жауап ретінде лимфоидтық тін қабыну реакциясын белсендіреді. Лимфоидтық гиперплазия лимфа түйіндерінің ұлғаюы немесе лимфоидтық тін бар басқа органдардың қабынуымен көрінуі мүмкін. Бұл жағдай көбінесе ағзада инфекция немесе қабыну процесінің жүріп жатқанын білдіреді. Кейбір жағдайларда гиперплазия ағзада неғұрлым ауыр аурулардың дамуының белгісі    болуы мүмкін, мысалы, лимфопролиферативті бұзылыстар немесе рак.

[pic 2]

2-сурет

Лимфоидтық гиперплазия көптеген себептерге байланысты дамуы мүмкін, оның ішінде сыртқы және ішкі факторлар, организмге әсер ететін инфекциялар, қабынулар, иммунологиялық өзгерістер мен ісіктер. Себептерді бірнеше топқа бөлуге болады: Инфекциялық себептер, Вирустық және бактериалды инфекциялар: Лимфоидтық тін иммундық жүйенің бір бөлігі болып табылады, және инфекциялар кезінде ол ағзаны қорғау үшін белсендіріледі. Көбінесе гиперплазия лимфоидтық тіні инфекциялық аурулар, мысалы, жоғарғы тыныс алу жолдарының инфекциялары (ринит, фарингит, синусит) мен созылмалы инфекциялар (мысалы, созылмалы тонзиллит) кезінде байқалады.Вирустық инфекциялар: Эпштейн-Барр вирусы (ЭБВ), герпес вирусы (ВПГ),         цитомегаловирус (ЦМВ) және мононуклеозды тудыратын  вирус сияқты вирустар лимфоидтық тіннің гиперплазиясына себеп болуы мүмкін.Саңырауқұлақ инфекциялары: Кейбір жағдайларда, мысалы, кандидоз немесе аспергиллез сияқты саңырауқұлақ инфекциялары лимфоидтық тіннің ұлғаюына әкелуі мүмкін. Созылмалы қабыну аурулары: Аутоиммунды ауруларда, мысалы, жүйелі қызыл жегі (ЖҚЖ), ревматоидты артрит немесе Крон ауруы, иммундық жүйе ағзаның өз тіндеріне шабуыл жасайды, бұл қабынудың және лимфоидтық  тіннің  гиперплазиясының дамуына әкеледі.Созылмалы қабыну процестері: Инфекциялар немесе басқа тітіркендіргіштерге ұзақ уақыт бойы жауап ретінде қабыну процесі тұрақты түрде жалғасады, бұл лимфоидтық тіннің ұлғаюына себеп болуы мүмкін. Мысалы, созылмалы гастрит, бронхит, синусит.Аллергиялық реакциялар Аллергия: Аллергиялық аурулар (мысалы, аллергиялық ринит немесе астма) кезінде иммундық жүйе тітіркендіргіштерге, мысалы, шаң, гүлдердің тозаңы немесе жануарлардың жүніне жауап береді, бұл лимфоидтық тіннің гиперплазиясына әкелуі мүмкін, әсіресе мұрын мен тамақтың шырышты қабықтарында. Неопластикалық процестер Жақсы сапалы ісіктер: Лимфаденомалар немесе лимфангиомалар сияқты кейбір жақсы сапалы ісіктер лимфоидтық тіннің гиперплазиясына себеп болуы мүмкін.Лимфопролиферативті аурулар: Лимфомалар (Ходжкин немесе Ходжкин емес) және басқа да ісік аурулары лимфоидтық тіннің ұлғаюына әкеледі.Лейкоздар: Кейбір жағдайларда лейкоздар (мысалы, созылмалы лимфоцитарлы лейкоз) лимфоидтық тінніңгиперплазиясына байланысты болуы мүмкін. Генетикалық және тұқым қуалайтын факторлар Тұқым қуалаушылық: Кейбір адамдарда лимфоидтық тіннің ұлғаюына немесе лимфоидтық органдарда ісіктердің дамуына генетикалық бейімділік болуы мүмкін.Бұл клеткалардың өсуін реттейтін гендердегі мутациялармен байланысты.Физикалық немесе химиялық тітіркендіргіштер Жарақаттар мен тітіркендіргіштер: Қайталанатын жарақаттар немесе созылмалы тітіркендіргіштер (мысалы, токсиндердің ингаляциясы немесе темекі шегу) тыныс алу жолдарының лимфоидтық тінінің гиперплазиясына әкелуі мүмкін.Химиялық заттар: Кейбір химиялық заттар, мысалы, канцерогендер немесе токсиндер, лимфоидтық тінге ұзақ уақыт әсер етіп, қабынуды немесе клеткалардың өзгеруін туындатып, гиперплазияға әкелуі мүмкін. Гормондық факторлар: Гормондық деңгейлердің өзгеруі, әсіресе жүктілік, менопауза немесе гормондық терапия кезінде, иммундық жауапқа әсер етіп, лимфоидтық тіннің ұлғаюына себеп болуы мүмкін.Лимфоидтық гиперплазияның себептері әртүрлі және инфекциялар, қабынулар, иммундық өзгерістер мен ісіктер сияқты көптеген факторлармен байланысты болуы мүмкін. Себепті анықтау дұрыс ем тағайындау үшін өте маңызды, өйткені әр түрлі жағдайлар үшін әртүрлі емдеу тәсілдері қажет. Лимфоидты гиперплазияны оның табиғатына (реактивті немесе неопластикалық), сондай-ақ көрініс ерекшеліктері мен локализациясына қарай бірнеше типке бөлуге болады. Бұл классификация аурудың нақты диагностикасын және дұрыс емдеу тәсілін таңдауға көмектеседі.