Визикулатық тасымалдану
Автор: boringasiangirl • Декабрь 8, 2018 • Реферат • 1,909 Слов (8 Страниц) • 1,027 Просмотры
“ Астана медицина университеті” АҚ
“ Молекулярлық биология және медициналық генетика” кафедрасы
СӨЖ
Тақырыбы: Везикулалық тасымалдану.
Орындаған: Бейсебай Сымбат
Қабылдаған: Жалмаканова Ж.А.
Тобы: 114
Астана 2018
Жоспар
- Кіріспе
- Негізгі бөлім
- Везикулярлы тасымалдауды ұйымдастырудың жалпы принциптері
- Эндоцитоз және оның механизмдері
- Трансцитоз және Экзоцитоз
- Қорытынды
- Қолданылған әдебиеттер
Везикулярлы тасымалдау (везикул, ағыл. Vesicles), немесе жасуша компартменттері арасындағы мембраналық көпіршіктер құрамында макромолекулалардың орын ауыстыруы базалық жасушалық процестердің бірі болып табылады.
Везикулярлы тасымалдаудың маңыздылығы эукариотикалық клетканың қалыпты өмір сүруі үшін, сондай-ақ жалпы ағзаның да, көптеген жұқпалы агенттердің (бактериялар мен вирустардың) везикулярлы тасымалданудың көмегімен жасушаларға түсетінін және көлік жолдарының жекелеген элементтерінің жұмысын өзгертуге қабілетті екенін атап көрсетеді. Көлік жолдарының дисфункциясына, молекулаларды сұрыптау механизмдерінің бұзылуына немесе оларды дұрыс жеткізуге әкеп соғатын везикулярлы тасымалданудың ақуыз - реттегіштеріндегі ақаулармен байланысты генетикалық зерттелетін аурулардың қатары анықталды.
Везикулярлы тасымалдауды ұйымдастырудың жалпы принциптері
Жалпы алғанда, везикулярлық тасымалдау- мембрандық қышқылдарды қолданып, белоктардың бір жасуша ішінен екіншісіне ауысуы.
Тасымалдау көпіршіктері ( везикулдар) - жасушаның ішіндегі ақуыздар мен липидтердің негізгі қозғалыс құралы. Бұл тасымалдаудың өте үнемді түрі: тасымалданатын белоктар мен липидтер көлік көпіршігінің мембранасын құрайды, ал осы мембранамен қоршалған қуыста басқа органельдерге жеткізілетін жүк молекулалары болуы мүмкін.
Көпіршіктерді қалыптастырудың негізгі принциптері:
- Эндоплазмалық ретикулумда (ЭР) синтезделген заттар цитозоль үшін емес, компартменттерге арналған;
- Заттар көпіршіктерді қалыптастыру және біріктіру арқылы жасушаға өтеді; бұл процесс эндоцитоз деп аталады;
- Көпіршіктер қуысындағы заттар жиі адрестік белгіге ие болады, соның арқасында заттар көпіршіктер қалыптасатын қуыстың белгілі бір белсенді учаскелерінде сұрыпталады және шоғырланады;
- Көпіршікпен тасымалданатын ақуыздар мен липидтер әр компартменттің қуысында орналасқан ферменттермен өзгереді;
- Ақуыздар мен липидтердің гликозилденуінің негізгі орны-Гольджи кешені;
- Лизосома, негізгі гидролит компартмент жасушалары, түрлі көздерден өз ферменттерін алады.
Көпіршіктердің қалыптасуы мен қозғалысының молекулалық механизмдері
Көпіршіктерді ашу
Ақуыздар мен липидтер жасушада қозғалатын негізгі механизм көпіршікті бұтақ болып табылады. Көпіршіктер донор деп аталатын бір органелланың мембранасынан қалыптасады, содан кейін акцептор деп аталатын басқа органеллеге ауысады. Бұл донорлық және акцепторлық мембраналардың бірігуіне және көпіршік ішіндегісін акцептеуші компартменттің қуысына босатуға әкеледі. Бұл процестің нәтижесінде жасушалық компартменттер мен жасушаның бетін қайта құру, сондай-ақ жасушааралық байланыстарды сақтау немесе бұзу орын алады.
Осылайша, CGN акцепторлы мембраналармен эндоплазмалық ретикулуммен көлік көпіршіктері қосылған кезде белгілі бір рецепторлы белоктар мен липидтер олардың Гольджи кешенінен(КГ) эндоплазмалық ретикулумға(ЭР) кері қайтарылады. Бұл процесс ретроградты тасымалдау деп аталады. Оған қарама-қарсы, антероградты тасымалдау кезінде еритін жүк ақуыздары секреторлық жолмен жылжуын жалғастырады. Антероградты жүк белоктары мен ретроградты тасымалданатын компоненттердің бөлек тасымалы, кем дегенде, көлік көпіршіктерімен байланыстырылатын ерекше белокты жиегі бар белоктардың екі сыныптарымен қамтамасыз етіледі. Бұл ақуыз кешендері коатомер немесе COPs деп аталады.
...