Жүйке жүйесінің пептидтері. Көру каскадтарындағы биохимиялық үдерістер, родопсин, витамин А-ның рөлі
Автор: Dimeke • Март 27, 2023 • Реферат • 1,893 Слов (8 Страниц) • 1,094 Просмотры
ҚАРАҒАНДЫ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ
КОМЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМ
Жүйке жүйесінің пептидтері. Көру каскадтарындағы биохимиялық үдерістер, родопсин, витамин А-ның рөлі.
СРСП
Орындаған: Ағатай Д.Ә.
Қабылдаған: Салимбаева Бакит Магзумбековна
Топ: 1-012 ЖАЛПЫ МЕДИЦИНА
Кафедра: БИОМЕДИЦИНА
ХРОМОПРОТЕИН- Көрінетін диапазондағы жарықты сіңіретін ақуыз (бұл ақуыздың препаратының түсі бар).
РОДОПСИН- Жарыққа сезімтал таяқша жасуша рецепторы, G-белокпен байланысқан рецепторлардың (GPCR рецепторларының) A отбасының (немесе родопсиндер тұқымдасының) мүшесі.
G-ПРОТЕИНДІҢ ҚОСЫЛҒАН РЕЦЕПТОРЛАРЫ- (G-белокпен байланысқан рецепторлар, GPCR) құрылымы жеті трансмембраналық α-спиральмен бейнеленген және әдетте G-белоктарының қатысуымен сигнал беретін интегралды мембраналық рецепторлар болып табылады.
G-ПРОТЕИНДЕР- Жасушаішілік мембранамен байланысқан гетеротример белоктары, GTP және GDP нуклеотидтерін байланыстыру қабілетіне байланысты осылай аталған.
Клеткалар-“Таяқшалар”- Жарықтығы төмен жарыққа сезімтал тордың фоторецепторлық жасушалары
СЫРТҚЫ ТАБАҚ СЕГМЕНТІ (NSP)- 2000-ға жуық мембраналық органеллалардан тұратын таяқша жасушасының цилиндрлік бөлігі – «дискілер»
ХРОМОФОР-белгілі бір толқын ұзындығында жарықты жұтатын органикалық молекула. Көру процесінде хромофор 11-цис-торлы болады
SCHIF БАЗАСЫ- C=N қос байланысы бар химиялық топ
ФОТОИЗОМЕРЛЕУ- жарық әсерінен молекуланың бір изомерлік күйден екіншісіне ауысуы
Жүйке жүйесінің пептидтері—орталық немесе шеткі жүйке жүйесінде түзілетін және адам мен жануарлар организмінің физиологиялық қызметін реттейтін пептидтер.
Нейропептидтердің құрамында 2-ден 50-60-ға дейін аминқышқылдарының қалдықтары болады. Ұқсас қызметі бар үлкенірек полипептидтерді реттеуші белоктар деп атайды. Нейропептидтердің көпшілігі сызықтық құрылымға ие, бірақ олардың арасында дөңгелек молекулалар да бар (мысалы, соматостатин). Циклизация пептидтің әртүрлі ұштарында орналасқан цистеин қалдықтары арасында дисульфидті байланыстардың түзілуі арқылы жүзеге асырылады.
Нейропептидтердің синтезі: Бастапқыда рибосомаларда ұзағырақ полипептидтік тізбектер – прекурсорлар синтезделеді. Олар міндетті түрде ену үшін қажетті сигнал тізбегінен басталады, прекурсорлар мембраналық көпіршіктерде жүйке ұштарына тасымалданады және белгілі бір жерлерде протеазалармен бөлінеді.
Полипептид эндоплазмалық тордың ішкі бөлігіне енеді. Қосымша белоктар көбінесе бірден бірнеше белсенді пептидтер шығарылады. Гипофиздің аралық бөлігінде бір ізашарлық белоктың ыдырауы кезінде пропиомеланокортин түзіледі протеолиз әдісіне байланысты,
• типтік гормондар (МСГ, липотропин және АКТГ), олар да нейромодулятор болып табылады;
• тек нейромодуляциялаушы қызметі бар пептидтер (оларға жақын эндорфиндер және мет-энкефалин).
Дайын нейромодуляторлар шығарылады синаптикалық жарықшақ немесе оны қоршаған жасушааралық кеңістік. Синаптикада бос орындарда және жүйке ұштарында нейропептидтер одан әрі протеолизге ұшырауы мүмкін.
Көбінесе жаңа нейропептидтер ұқсас немесе мүлдем басқа белсенділікпен түзіледі. Мысалы, β-липотропин протеолизі кезінде МДГ, мет-энкефалин және әртүрлі эндорфиндер, ал β-эндорфин, α- және γ-эндорфиндердің протеолизі кезінде пайда болуы мүмкін.
Омыртқалылардың торлы қабығындағы фоторецепторлық жасушалардың жарыққа сезімтал пигменті (хромопротеин) родопсин қазіргі уақытта ең көп зерттелген мембраналық ақуыздардың бірі болып табылады. Көздің торлы қабығы жарықты жүйке сигналдарына айналдырады, жарықтың әртүрлі диапазонында көру сезімталдығын анықтайды – жұлдызды түннен шуақты түске дейін. Тор қабық көру жасушаларының екі негізгі түрінен – таяқшалар мен конустардан түзілген.Негізінен тордың орталық аймағында шоғырланған конустар тек жарқын жарықта ғана қызмет етеді және түсті көру мен ұсақ бөлшектерге сезімталдыққа жауап береді, ал көптеген таяқшалар. Аз жарық жағдайында көру үшін жауапты және жарқын жарық кезінде өшіріңіз.
...