Бауырдың паренхималық емес жасушаларының гистофункциялық сипаттамасы

Қарағанды Медициналық университеті[pic 1]

Морфология кафедрасы

Гистология блогы

РЕФЕРАТ

Тақырыбы :

«Бауырдың паренхималық емес жасушаларының гистофункциялық сипаттамасы»

Дайындаған : Қалкенов А.Қ 1-002 ОМ

Тексерген : Тулеуова Гульхан Кайырбаевна

Қарағанды 2024

Жоспар :

1.  Кіріспе
2. Негізгі бөлім
3. Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе :

Бауыр (лат. jecur, iecur, т.б. - грек. ἧπαρ [hepar]) — омыртқалы жануарлардың, соның ішінде адамның сыртқы секрециясының өмірлік маңызды безі, іш қуысында (іш қуысында) диафрагма астында орналасқан және әртүрлі физиологиялық функциялардың көп мөлшерін орындайды. Бауыр-омыртқалы жануарлардың ең үлкен безі.

Негізгі бөлім :

Бауыр жасушалары, немесе гепатоциттер. Бауырдың 60%-тейігепатоциттер. Бұл жасушалардың қызметі өте күрделі, әрі маңызды. Гепатоциттер дм. 20-25 мкм, пішінсіз, көбінесе көп бұрышты болып келеді. Адам бауырында гепатоциттердің 20% екі ядролы. Мұндай гепатоциттердің саны ағзаның қызметіне байланысты өзгеріп отырады. Гепатоциттердің ядросы дөңгелек пішінді, көлемі 7-16 мкм болып келеді. Бұл гепатоциттердің полиполоидтылығын білдіреді. Жасқа байланысты (қартайған шақта) мұндай ірі, ядролы жасушалардың саны көбейеді (80%). Гепатоциттердін цитоплазмасы РНП-нің көп болуымен ерекшеленеді. Жасуша органеллаларының барлық түрлері, оның ішінде көптеген митохондриялар мен эндоплазмалы торлар баршылық. Гепатоциттердің цитоплазмасында жасуша қосындылары, гликоген, липидтер көптеп кездеседі. Бұл қосындылардың мөлшері бауыр жасушаларының атқаратын қызметіне байланысты өзгеріп отырады. Тағамды қабылдағаннан кейін 3-5 сағаттан соң гликогенннің бөліну мөлшері жоғарылайды. Көптеген ауруларда гепатоциттердің цитоплазмасына май жиналып, патологиялық өзгерістер пайда болады (алкоголизмде, мидың жарақаттану кезінде, сәулелі ауруларда). Бауырдың қызметі тәулік ритмі бойынша, күндіз өтті, ал түнде гликогенді синтездеп шығарады.

Мононуклеарлы фагоцитарлық жүйенің туындылары болып табылатын Купфер жасушалары бауырдың негізгі "қоқысы" ретінде қызмет етеді. Ито жасушалары немесе жұлдыз жасушалары да Диссе кеңістігінің ішінде орналасқан. Олардың негізгі қызметі майдың жиналуы екені бұрыннан белгілі болды (мысалы, А дәрумені гипервитаминозында және басқа майда еритін дәрумендерде), бірақ қазіргі уақытта олардың басқа да маңызды функцияларды орындайтыны белгілі болды. Бұл жасушалар бауырдың зақымдану қаупімен белсенді түрде жиырыла бастайды және осылайша синусоидалы микроциркуляцияны сақтауға әсер етеді, мысалы, ишемия кезінде. Олар сондай — ақ фиброздағы цитоплазмадағы матрицаны сақтауға жауапты негізгі жасушалар болып табылады, олардың фиброгендік миофибробласттарға дифференциациясы-өсу бетафакторын түрлендіретін фиброгендік агенттердің әрекетінің негізгі мақсаттары. Гепатоциттер-дөңгелек ядросы және айқын көрінетін ядролары бар көпбұрышты пішінді жасушалар. Әдетте олардың құрамында гликоген бар, көбінесе-липофусциннің белгілі бір мөлшері (қартаю пигменті) және кейде липидті вакуольдер. Әрбір гепатоциттің синусоидтар мен Дисс кеңістігіне іргелес жасушааралық беті және түтікшелі беті болады. Өт түтікшелері бауыр жасушаларының арасынан өтіп, портал жолдарының ішіндегі өт жолдарына қосылып, желіні құрайды.