Э. Дюркгейм

Э. Дюркгейм езінін букіл социологиялык кызметі жолында котамдаты реттілік пен ретсіздіктердін себептерін зерттеудін маныздылыына улкен мэн берді.

Девиацияның толық социологиялық түсіндірмесін алғаш рет француз ғалымы Э.Дюркгейм берген. Ол әлеуметтік және мәдени факторлардың маңызын ашатын аномия теориясын ұсынды. Дюркгеймнің пікірінше, ауытқудың негізгі себебі – «реттеудің болмауы», «нормасыздық». Негізінде бұл құндылықтар, нормалар, әлеуметтік байланыстар жоқ немесе тұрақсыз және қарама-қайшылыққа айналатын қоғамның ұйымдаспаған күйі. Э.Дюркгейм ауытқуды конформизм сияқты табиғи деп санайды. Сонымен қатар, нормалардан ауытқу тек теріс емес, сонымен қатар оң бастаманы да алып келеді. Ауытқу нормалар мен құндылықтардың рөлін растайды және нормалардың әртүрлілігі туралы толық түсінік береді. Қоғам мен әлеуметтік топтардың девиантты мінез-құлыққа реакциясы әлеуметтік нормалардың шекарасын нақтылайды, әлеуметтік бірлікті нығайтады және қамтамасыз етеді. Девиация әлеуметтік өзгерістерге ықпал етеді, бар баламаны ашады, әлеуметтік нормалардың жақсаруына әкеледі.

Когамда даралык болса, девиацияда болады. Адам

тулгаларыныЕ жан-жактылыны мен бірегейлігі, олардын емір суру жардайындары айырмашылыктар корамдык тэртіптен ауыткуды тудырады. Бул материалдык жагдайдын, білімнін, интеллекттін эртурлі денгейлері, бір-бірінен ерекшеленетін элеуметтік жагдайлар, кызмет турлері жане емірлік кундылыктар болуы мумкін.

    Әрбір қоғам әлеуметтік тәртіпті сақтауға ұмтылады. Әлеуметтік тәртіп әлеуметтік өмірді жеңілдетеді және реттейді, адам мінез-құлқының қажетті, логикалық негізделген нормаларына кепілдік береді және қорғайды. Өз кезегінде девиантты мінез-құлық пайда болады – бұл адамдардың жалпы қабылданған нормалар мен ережелерден, заңдардан ауытқыған әрекеттері және олардың әрекеттері. Девиантты мінез-құлық ауыр қылмыстық құқық бұзушылықтар мен теріс қылықтар сияқты теріс сипатта болуы міндетті емес. Мұндай мінез-құлық, керісінше, нормалардан оң ауытқу болуы мүмкін және бүкіл адамзат қоғамы үшін қолайлы нәтижелер әкелуі мүмкін: мысалы, бұл ғылым саласындағы инновациялық шешімдер, ескіні насихаттайтын және жоққа шығаратын инновациялық қызмет болуы мүмкін, ескірген мінез-құлық ережелері, идеялар мен дәстүрлер .