Дикция

Тақырып 7: Дикция

Тапсырмалар:

1.дауысты дыбыстардың әуезділігі;

2. оларды жұмырлай білу;

3. екпін түспейтін дауысты дыбыстардың таза шығуын сақтау;

4. дауыссыз дыбыстарды тез әрі дұрыс айту және т. б.

Дикция (лат. diktio – сөзді анық айту)

Вокаллдық дикция, яғни ән айту кезінде сөздерді айқын эрі анық айту қарапайым сөйлеуден ерекшеленеді. Сөздерді анық айту дыбыстардың қалыпты шығуына кедергі жасамауы қажет, үйткені ән айтқан кезде дауысты дыбыстиарды неғұрлым созу үшін дауыссыз дыбыстар тез айтылады. Дикция артикуляция органдарына - төменгі жақ, еріндер, тіл, көмей, кеңірдектің қызметіне тікелей байланысты. Арикуляциялық аппартты дамыту үшін әдетте түрлі жаңылтпаштарды айтып жаттықан. Хордағы әр баланың артикуляциялық аппаратын дамыту — ұжымның концерттік-орындаушылық қызметінің сәтті болуының басты шарты.

Таблица № 1

би  бэ  ба  бо  бу  бы

пи  пэ  па  по  пу  пы

ги   гэ   га  го  гу  гы

ки  кэ  ка  ко  ку  кы

ди  дэ  да  до  ду  ды

ти   тэ   та  то  ту  ты

ви   вэ  ва  во  ву  вы  

фи  фэ фа  фо фу фы

ли  лэ  ла  ло  лу  лы  

ми  мэ  ма  мо му мы

ни  нэ  на  но  ну  ны

ри  рэ  ра  ро  ру  ры

зи   зэ   за  зо   зу  зы

си   сэ   са  со  су  сы  

жи  жэ жа жо жу жы

ци  цэ  ца  цо  цу  цы    

чи   чэ  ча  чо  чу  чи

щи ще ща що щу щ

Дикция - бұл біздің сөйлеуіміздегі дыбыстардың, буындардың және сөздердің айтылу дәрежесінің дәрежесі.

Дикция - бұл біздің айтқандарымыздың айқындылығы мен түсінікті болуының негізі.

Дикцияда адамның жалпы мәдениеті және оның сөйлеу мәдениеті көрінеді. Таза және жақсы жеткізілген сөйлеу - сәттілік пен тартымдылықтың элементтерінің бірі. Мұның әрқайсымыз үшін өте маңызды екеніне келісіңіз.

Кез-келген көпшілік алдында сөйлеудің сәттілігі көбіне аудиторияның спикермен қаншалықты ыңғайлы болатындығына байланысты. Тыңдаушы сіздің сөйлеуіңізге байланысты күйзелісті сезінбегенде ғана, ол бәрін түсінеді және қосымша анықтайтын сұрақтар қоюға негіз жоқ кезде ғана ыңғайлы. Адамдар сіздермен тезірек қоштасқысы келмейді, олар сізді тыңдап, қойылымды соңына дейін көргісі келеді.

Жақында мен көптеген вебинарлардың - Интернет арқылы нақты уақыт режимінде өтетін оқыту бағдарламаларының қатысушысына айналдым. Мен үшін қызықты тақырыптағы хабарландырулардан материал таба отырып, мен вебинарға жазылдым. Осы іс-шараға жетекшілік ететін жас жігіттің түсініксіз және нашар байқалатын сөзін естігенде менің көңілім қалғанын елестетіп көріңіз. Бұл көңілсіздік тек менің ғана емес, басқа қатысушылардың да басына түсті: адамдар спикерден баяу әрі түсінікті сөйлеуді сұрады. Бұл істің қалай аяқталғанын білмеймін, бірақ тыңдаушы ретінде сөйлеуші ​​мені біржола жоғалтып алды. Мүмкін, бұл жас жігіттің пайдалы және өте қызықты материалы болған шығар, бірақ мен оны танымаймын.

Нашар дикция, анық емес сөйлеу - бұл сіздің тыңдаушыларыңызға деген құрметсіздік, оларды сіздің айтқаныңызды түсінуге мәжбүр етеді немесе бәрінің еленбеуіне түрткі болады.

ЖАМАН ДИҚИЦИЯНЫҢ СЕБЕБІ

Дыбыстардың айтылуының бұзылуы немесе сөйлеу кезінде дыбыстардың болмауы. Өкінішке орай, жыл сайын дыбыстық айтылуында қиындықтар туындайтын адамдар саны үнемі өсіп келеді. Сіз ондай адамдармен жиі кездесесіз. Сізде сөйлеу қабілеті бұзылуы мүмкін. Әдетте, бұл сибиланттардың («S», «Z» және олардың жұмсақ нұсқалары), сибиланттардың («W», «F», «H», «Sh») және сонорлардың («L», «R» және олардың жұмсақ нұсқалары). «Л» және «Р» дыбыстарының жоқтығы немесе «Р» дыбысының көмеймен айтылуы - ең көп таралған нұсқалар. Мен бұл мәселеге егжей-тегжейлі тоқталмаймын. Енді, өздігінен жұмыс істеуге арналған материалдар бұрынғыдан да көп, тек тілек болады. Көп жылдық тәжірибесі бар логопед ретінде мен тек бір нәрсеге кеңес беремін: «өзін-өзі емдеумен» айналыспас бұрын маманға хабарласыңыз. Бұл сізге жаттығуларды қалай дұрыс орындауға болатындығын, осылайша сіздің ең маңызды ресурстарыңызды, уақытыңызды үнемдеуге мүмкіндік береді.