Essays.club - Получите бесплатные рефераты, курсовые работы и научные статьи
Поиск

Тоожуда уран-чечен детальдарныӊ ажыглалы

Автор:   •  Январь 26, 2022  •  Реферат  •  6,447 Слов (26 Страниц)  •  166 Просмотры

Страница 1 из 26

ДОПЧУЗУ:

Киирилде…………………………………………………………………...3

I эге. Тоожуда уран-чечен детальдарныӊ ажыглалы……………….6

  1. Портрет чурумалы…………………………..……………………….6

1.2. Интерьер чурумалы…………………………………………………..21

  1. Пейзаж чурумалы………………………………………………….25

Түңнел……………………………………………………………………29

Литература даңзызы…………………………………………………….31

КИИРИЛДЕ

Чечен чогаалдың сөзүглелиниң филологтуг сайгарылгазында уран-чечен детальдар чурумалы кол черни ээлеп, чогаалдың дылын билип алырынга дузалап турар. Чогаалчы кижи долгандыр бар чүүлдерден кижи бүрүзүнүӊ белен-селен караанга илдикпес хире чүүлдерни, шынарларны, им-демдектерни эскерип, тып алгаш, ону чогаалынга киирип каары болур.

Уран-чечен деталь дээрге чечен чогаалда чуруттунган овур-хевирлерни ажыдарыныӊ база бир аргазы болуп турар. Детальдар чурумалыныӊ дузазы-биле автор чогаалда болуп турар болуушкуннарныӊ болуп турар черин, девискээрин, овур-хевирлерниӊ даштыкы хевирин чуруурунга болгаш оларныӊ иштики сагыш-сеткилиниӊ байдалын, бодалдарын тодазы-биле чуруп көргүзер дээш ажыглап турар.

Амгы литература шинчилээр эртемде детальдар чурумалын аӊгы-аӊгы бөлүктерге чардынып турар.

А.Б. Есин уран-чечен детальдарны даштыкы (внешние) болгаш психологтуг (психологические) деп чарып турар. Даштыкы детальдар кижилерни долгандыр турар өртемчейни, чурттап турар черин чуруп турар. Ук чурумалды портрет, пейзаж болгаш эдилелдер (вещные) детальдары деп иштики бөлүктерге чарып турар, а психологтуг детальдарга кижиниӊ иштики сагыш-сеткилиниӊ байдалын чураан болур деп турар. А.Б. Есин мынчаар демдеглеп турар: «Внешняя деталь становится психологической, если передает, выражает те или иные душевные движения (в таком случае мы говорим о психологическом портрете) или включается в ход размышлений и переживаний героя» [Есин 2003: 75].

Оон аӊгыда А.Б. Есин портрет, пейзаж, эдилелдер болгаш психологтуг детальдарга тайылбырлаар детальдар (детали-подробности) болгаш деталь-символдар деп база аӊгылап турар: «Подробности действуют в массе, описывая предмет или явление со всех мыслимых сторон, символическая деталь единична, старается схватить сущность явления разом, выделяя в ней главное» [Есин 2003: 75].

Курс ажылында А.Б. Есинниӊ детальдарныӊ бөлүктээшкини-биле С.Сүрүӊ-оолдуӊ «Ак-Төш» деп тоожузунда детальдар чурумалын сайгарып, ооӊ дыл талазы-биле сайгарылгазын кылган.

Ажылдыӊ темазы: С. Сүрүӊ-оолдуӊ «Ак-Төш» тоожузунда уран-чечен детальдар.

Ажылдыӊ объектизи:

Тыва литературада детальдар чурумалы.

Курс ажылыныӊ сорулгазы:

С. Сүрүӊ-оолдуӊ «Ак-Төш» деп тоожузунда даштыкы (пейзаж, портрет, интерьер) детальдар чурумалының ажыглалын сайгарып көөрү.

Сорулганы боттандырары-биле шиитпирлээр айтырыглар:

1. Тоожуда детальдар чурумалын  илередир сөстерни утказыныӊ аайы-биле чыып, системажыдып тургузары.

2. Чогаалда ажыглаттынып турар интерьерниӊ, пейзажтыӊ, портреттерниӊ дылыныӊ онзагайын тодарадыры.

Курс ажылыныӊ теоретиктиг үндезиннери:

Ук ажылга эӊ кол кылдыр даянган ажылдарывыска Е.Бады-Мөӊгениӊ «Национальное своеобразие художественной детали в тувинской прозе» [2004], К.Б. Доржунуӊ «Сборник научных работ» [2014], Л.Р. Закированыӊ ««Художественная деталь в прозе Ф.Амирхана (разновидности, функции, эволюция)» [2007], «Художественные детали в современных рассказах Ф. Амирхана (1886-1926)» [2007], Р.А. Кудрявцеваныӊ «Художественная деталь как прием психологизации повествования в марийском рассказе конца XX века (на примере рассказа Геннадия Алексеева «Жаркий день»)» [2009] деп эртем ажылдарын өзек кылдыр алган бис.

...

Скачать:   txt (89 Kb)   pdf (290.6 Kb)   docx (43.7 Kb)  
Продолжить читать еще 25 страниц(ы) »
Доступно только на Essays.club