Өнер мен әдебиеттің өзіндік ерекшеліктері

                   Өнер мен әдебиеттің өзіндік ерекшеліктері

   Әдебиет- ақиқат өмірдің сырлы суреті, халықтың көркем тарихы. Әдебиет әлемінде жазушы өмір құбылыстарын өзінің дүниетанымы мен әлеуметтік көзқарасы тұрғысынан саралайды, оны өмір сүріп отырған қоғамдық орта белгілейді. Ол өзі қаласын, қаламасын-бәрі бір белгілі бір «таптың көзі, құлағы мен үні» (М.Горький). Демек, әдебиет-таптық.                                                                                           Әдебиеттің таптығы әдеби шығармадағы шындықтың шынайылығына, қаламгердің шеберлігіне тікелей байланысты.                                                                     Әдебиеттің суреттейтіні — адам. Оны жалпылай емес, нақты, тұлға (образ) дәрежесіне көтере даралап көрсетеді. Адам қашан да бір ортада өмір сүреді, еңбек етеді, сол ортада өзін жан-жақты таныта, көрсете біледі. Сондықтан әдебиет адамды “қоғамдық қарым-қатынастардың жиынтығы” (К.Маркс) ретінде, өз ортасының шындығымен жан-жақты байланыста бейнелейді.                                                                                                                          Өнер – өмір шындығын көркем образдар жүйесі арқылы бейнелейтін, қоғамдық сана мен адам іс-әрекетінің өзіне тән ерекшеліктерімен дараланатын форма. Өнер халықтың өмірін жай сәулелендіріп қана қоймай, ойын жетілдіреді, шығармашылығын дамытады. Өйткені өнер – әсемдіктің ең жоғары түрі.  Өнер арқылы адам өзінің эстетикалық дүниетанымын білдіреді.                                                                                                             Ілгерішіл әдебиет пен өнер-әрқашан өмірдің мектебі; шындықтың шежресі, сәулетті болашақтың болжаушысы.  Әдебиет - өнердің бір түрі. Өнерді белгілі бір ортада немесе басқа ортада жеке немесе топтармен жұмыс жасау арқылы бөлісетін идеялар мен сезімдердің көрінісі ретінде анықтауға болады.  Өнер де, әдебиет те өнердің шығармашылық формасы. Өнердің көп бөлігі (дерексіз және экспрессионистік формаларды қалдыру) эстетика принциптеріне негізделген және көрермен оған жақсы және сүйсінеді. Әдебиетті қай жағынан алғанда, Жазушының не айтуға тырысатынын білу үшін түсіну керек. Егер Көрермен қабылдау аймағында болмаса, онда ол не жазылғанын түсінбейді, сондықтан оның мазмұнды мазмұнын жіберіп алады. Бірақ мұндай өнерге философтар мен ғалымдар арасында сауатсыз адамдардың көпшілігі ұнайды. Өнер (бейнелеу өнер)  және әдебиет (жазбаша өнер) екеуі де өздеріне тән өнер нысандары.Ешқайсысы екіншісінен артық емес.                                                                                                                                   Өнер мен әдебиеттің нақты және айқын айырмашылығы бар. Көркем туындылар мен әдебиеттің жазбаша туындылары аудиторияға қалай қосылғанымен ерекшеленеді. Суреттер қабылданады, ал жазбаша ақпарат қабылданады. Бұл өнер бір идеяны аудиторияға тікелей жеткізеді, ал көрермендер жазуды әртүрлі тәсілдермен бейнелей алады деген сөз. Көптеген хабарламалар мен мағыналарды әртүрлі оқырмандар мәтіндік дәлелдермен жазуы мүмкін. Олардың айырмашылығына тоқталар болсақ, «Өнер» - бұл сурет, көмір, қарындаш немесе кез-келген басқа қолайлы құралдарды қолданатын суретшілердің туындысы.