Контрольная работа по "Культорологии"

1.Дін, мәдениет және қоғам

Дін қоғамда әлеуметтік организм өмірінің біркөрінісі ретінде өмір сүреді. Дін - одан оқшауланаалмайтын қоғамдық өмідің бір бөлігі, ол қоғамөміріне сіңісіп кеткен. Солай бола тұра, қоғам мен діннің мұндай байланысының сипаты мен дәрежесіоның дамуының әр түрлі кезеңінде біркелкіболмайды. Әлеуметтік жіктелудің күшеюімен қатарқоғамдық өмірдің әр түрлі салаларыныңтәуелсіздігі арта түседі. Қоғам, мамандану жәнежіктелу жолымен жылжи отырып, онда әлі оныңөмір саласын құрайтын бөліктері бір жердетоптасып, оларды айыру мүмкін болмайтынтұтастық жағдайынан көп бейнеліктің бірлігінбілдіретін жалпыламалыққа бірте-бірте өзгереді.

Дін әлеуметтік-мәдени байланыстардың бір буыны, оның қызмет етуі олардың құрылымын және пайдаболуын түсінуге мүмкіндік береді. Дін қандай да бір әлеуметтік қатынастардың белгілі бірформаларын заңдастыру факторы ретінде, екіншіден, дін қоғамның тұрақтылығын ұстаптұруға мүмкіндік беретін және оның өзгерісінынталандырушы фактор ретінде қарастырылады. Мағыналық пайымдау қызметі  Вебер, Дюркгейм және басқа қазіргі заманғы діни социологтардыңтүсінігінде діннің негізгі қызметі болып табылады. Дін - адам өмірін саналы қылатын нәрсе, ол оныңең маңызды құрамдас бөлігі .

Қазіргі қоғамда діни мен саяси институттардыңөзара қатынасы екі аспектіде қарастырылады. Біріншісі діннің сол қоғамның құндылықтарыннегіздеу мен қолдау қызметін орындауыменбайланысты. Бұл құндылықтар заңға және биліккеқатысты көзқарасқа әсер ете отырып, саясиәрекетке (қарсы шығу немесе қолдау) тартылған. Екіншісі - діннің саясатпен, қандай да бірәлеуметтік топтардың ықпалының күшеюінебайланысты мүдделерін білдіруші институция ретінде қатыстығын анықтау. Діни ұйымдар, институционалды діни ұйымдарды қоса алғанда, белсенді идеологиялық әрекет арқылы саясатқаараласады, адамдардың ақыл-ойы үшінидеологиялық шайқастарға қатысады. Діни топтарқалай болғанда да түрлі формаларда және түрлідәрежеде қоғамның саяси өміріне қатысады. Бұлқатысу діни идеологиямен немесе оның қызмететуінің объективті жағдайларымен анықталады. Қатысу саяси енжарлыққа, қатыспауға бағыт алуда, бұл топтардың қатыстырылмауында көрінуімүмкін, ол халықтың белгілі бір бөлігінің биліктенжатсынғанын білдіреді.

Осыған байланысты қазіргі дін социологиясында, діннің қоғамға әсер етудің екі тұтас процесі жәнедіннің әлеуметтік факторлардың әсерімен өзгеруіқоғамның тарихи даму барысында өзгеруі ретіндедіннің эволюциясы тұжырымдамасы жасалуда.

Дін социологиясы дінді дамушы құбылыс ретіндеоны талдауға көңіл бөле отырып, қазіргі уақытташынайы тарихи контекстіде, ислам дінінің зайырлымәдениетпен және дінсізденген қоғамменәрекеттесуі, қазіргі әлеуметтік-саяси процестерге, сонымен қоса Еуразия кеңістігіндегіпосткоммунистік қоғамдар жағдайында исламныңықпалының мүмкіндіктері мен сипаты сияқты, қазіргі кезеңнің маңызды проблемаларын қоюда.

2.Аномия және қоғам

Аномия — қоғамның құндылықтар жүйесiндегi түбегейлi дағдарыстарды бiлдiретiн ұғым.

Аномия кезеңінде өмір сүретін адамдар, әдетте, өз қоғамынан ажыратылғандай сезінеді, өйткені олар өздері құрметтейтін нормалар мен құндылықтарды қоғамның өзінде көре алмайды. Бұл біреуге тиесілі емес және басқа адамдармен байланысы жоқ деген сезімге әкеледі. Кейбіреулер бұл олардың ойнайтынын немесе олардың сәйкестігі қоғамның бұдан былай бағаланбайтынын білдіреді. Осыған байланысты аномия мақсаты жоқтығын, үмітсіздікті тудыратындығын және ауытқушылық пен қылмысты көтермелеуге көмектеседі.

Аномия тұжырымдамасы Дюркхеймнің өзіне-өзі қол жұмсауды зерттеуімен тығыз байланысты болса да, ол 1893 жылы Қоғамдағы Еңбек Бөлімі кітабында бұл туралы бірінші рет жазған . Бұл кітабында Дюркхайм еңбек туралыаномиялық бөлісу туралы жазған, ол кейбіртоптардың бұдан былай жарамсыз болғанынақарамастан, олар бұрынғыдай болғанымен, еңбеккеараласпаған еңбек бөлінісін сипаттайтын.

Дюркгейм, бұл еуропалық қоғамдариндустрияландырылған және жұмыс сипатыөзгерді, еңбек күрделілігінің бөлінуімен біргеөзгерді.