Карта элементтері

» термині Орта ғасырлардың жаңару заманында пайда болды. Бұған дейін tabula және descriptions (сурет) сөздері пайдаланылған. Термин латын тілінен «charta» (қағаз, парақ), грек тіліндегі хартес сөзі папирустан жасалынған қағаз д.м.б.

Ресейде алғашында карта «сызба» яғни жергілікті жерді сызбалармен салу болып, тек Петр І кезеңінде «ландкарталар», кейінірек – «карталар» атауы пайда болды. В. Дальдің (1881) түсіндірме сөздігінде карта сөзі «жер, теңіз, аспан әлемінің қандай-да бір бөлігінің сызбасы» деп түсіндірілген.

Бүгінде «карта» сөзі әлемнің көптеген тілдерінде қолданылады. Француз тілінде - carte, неміс тілінде - karte, итальян және португал - carta, голланд - kaart, швед - karta, дат - kort, украин - карта, грек - χαρτηζ, түрік - karita. Бірақ латын тілінен шыққан «mappa» (мата бөлігі): ағылшын тілінде – map, испан тілінде – mapa, поляк, чех, словак тілдерінде – mapa. Кейбір тілдерде терминдердің екеуі де қолданылады. Мысалы, ағылшынның «cһart» терминімен теңіз және аэронавигациялық карталарды, испанның «cartа» сөзін теңіз және астрономиялық карталардың пландары үшін пайдаланады. Карталардың таза ұлттық атаулары да бар, олар төмендегілер: жапонша - tizu, венгерше – terkep (сөзбе-сөз – аумақтың суреті), литва тілінде – zemelapis (Жердің беті).

Картографияның техникалық терминдерінің халықаралық көптілдік сөздігі (1973) картаға келесідей анықтамалар береді: Жер бетінің, аспан сферасының немесе басқа да аспан денелерінің математикалық заңдылық бойынша кішірейтілген, жинақталған суреті. Бұл сурет жазықтықта математикалық заңдылық бойынша құрастырылған және осы жазықтықтармен байланысты болған нысандардың орналасуы мен қасиеттерін шартты белгілер көмегімен көрсетеді.

Картография бойынша отандық мемлекеттік стандарттар, энциклопедиялық баспалар, анықтамалар мен оқулықтар сәл басқаша мазмұнға ие. Дегенмен олар редакция жағынан ғана айырмашылық жасайды. Ол картографиялық суреттердің қасиеттерін