Американың алып баспасөз империялары

Американың алып баспасөз империялары.

Херст Концерні. Бұл компанияның басшысы- Уильям Рендоьф Херст болған. Уильямның әкесі- Чарльз Херст сол ғасырда, яғни 19 ғсырда Американың ең бай адамдарының бірі болған. Әкесі Американың ең ірі Оңтүстік Дакота мен Монтане аймақтарының көмір кендеріне басшылық жасаған. Әкесі баласының осы көмір өндіру саласында оқығанын қалағанымен, баласының арманы өзінің компаниясын ашу болды. Осылайша, Уильям Гарвард университетіне оқиға түседі. Негізінен осы кездері саяси тақырыптар кеңінен көтеріліп тұрған соң, Уильямның әкесіде саясатқа бет бұра бастайды. Кейінен өздерінің газеттерін ашуда ойлап, «Сан франциско икземнерг» газеті шығынға басып, осы газетті сатып алады. Алайда әкесі сенатор болып қызмет атқанып кеткен соң, бұл газет 1887 жылы баласына өтеді. Газеттің бағыты- демократтарды қолдады. Уильям бұл газетке басшылық жасамас бұрын университетінде газет шығарудағы корректор қазметінде атқарған сосын әйгілі журналист Джозеф Пулитцердің қол астында «Уорлд» газетінде тілші қызметін атқарады. Осы жас болса да, даулы мәселелдің басы-қасында жүріп, бастығынан үйренгені көп болды. Сол себебті газеттін мазмұндық, дизайндық жақтарына өзгерістер енгізе бастады. Осы газетті 2 жылда пайда әкеліп, 5 жылда әлемге танымал қылғызам деп әкесіне уәде береді. Сондықтан газет беттеріне үнемі сенсациялық оқиғаарды  үзбей жариялауды бұйырды. Тіпті бұндай ақпарат жоқ болса ойдан жазуға да қарсы болмады. Басты назар аударған тақырыптары- қылмыстық істері болды.  Улиьямға ең бастысы- ақша мен билік маңыздырақ болған. Улиьям тек осы газетпен тоқталмай, 1891 жылы Нью-Йорк қаласына барып, сол қаладағы «Джорнэлді» ең арзан, беделі жоқ газетті сатып алады. Бұл азетті түгелімен өзгертіп, тақырыптық жағын тек қылмыстық оқиғалар мен жанжалды, даулы оқиғаларға арналады. Бағасын 1 центке төмендетіп халыққа өтімді бола бастайды. Қанша шығын шығып жатсада, Улиьям бұл газетте тек беделді журналистермен жұмыс істей бастайды. «Сары жігіт» атты комикстарын жазған атақты- Р.Ф.Ауткот та осы газетке жұмыс істеуге шақырылғандардың бірі болды. Херст газеттерінің танымал, аудиторияны қалай жинайтындығы туралы өз ойын Э.Парк былай білдірген болатын. Ол: «Бұл газеттерде көбнесе қоғамдағы өткір тақырыптарды қозғауы, үнемі сенсациялық тақырыптағы мақалалары сонымен қатар тақырыпты дұрыс қою шеберлігі байқалады. Тағы бір ерекшелігі мақалаарды ауызекі тілде жеткізуі. Америка да басқа елден келген адамдар тілді білмеген соң, осы газеттер адамдардың түсінуіне жеңіл болады».

  Хетсттің өз айдасына шешкен оқиғасын- Куба үшін Испания үшін күресі еды. Бұл оқиға жүз жыл бұрын болғанымен, Рейганның үгіт-насихатынан үндес бола бастады. Истандықтарды Кубадан шығару керек деген ұранға Херста қосылды. Себебі газет шығарудан шығын шықаса кіріс кірмейді деп ашық айтты. Ал бұл оқиға гезеттің таралымына әсерін тигізетіні анық деп айтты.  Истандықтардың езгісінде болған Кубада бірнеше рет көтерілістер болғанымен кейін аралдың экономикалық жағдайы жақсарып, көтерілісшілер саны азая бастады. Бірақ кейінен 1894 жылы Ақштың саяси тарифы өзгеруі Кубаның қант рыногына әсер ете бастады, кейін көрерілістер бала бастады. Көтерілістерді Херсттік «Джорнэл», пулитцерлік «Уорлд», «Чикаго трибюн» газеттері, ал Нью-Йорк қаласында шығатын «Сан», «Геральд» газеттері Кубалықтарға оң көзқарас танытты. Бұл басылымдар- Кубалықтардың жеріне барып, жағдайларын түсіріп бұлардың әлеуметтік нашар тұратындығын көрсетті. Ал, елдегі экономикалық жағдайға мүлдем назер аудармады. Ал, салихалы газеттер Кубалар үшін соғысудын керегі жоқ, оданда экономикалық жағдайымызды жақсатқан дұрыс деп ойлады. Осы тұста Херст газеттері барынша отқа май құйып соғыс болуда көздеп, әр мақаласына осы соғыын тақырыптарта жазудан шаршамады. Мемлекет басшылығы да Херст газеттерінің қыстауына шыдай алмай, ақыры соғысады. Осы кезде «Джорнэл» газетінің таралымы 1,5 млн-ға дейін көтерілді.  Сонымен соғыс аяқталғанымен Херсттің баспалары осы тақырыпты қозғаудан шаршамады. Херст осы екі газетпен тақталмай елге «Америкэн» деген газетті әкелді. Бұл газеттің артықшылығы- жедел қызмет көрсетуі болды. Тіпті полиция білмей тұрып, осы газет басшылығы біліп отырады екен.