Ауыл шаруашылығы жерлерін ұтымды пайдалану

    Ауыл шаруашылығы жерлерін ұтымды пайдалану проблемасы мемлекет саясатының маңызды буыны болып табылады. Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді ұтымды пайдалануды, топырақтың құнарлылығын сақтау мен арттыруды, қоршаған ортаны қорғау жөніндегі басқа да іс-шаралар кешенінде жер ресурстарын қорғауды қамтамасыз ету ерекше өзектілікке ие.

     Қазіргі уақытта жерді ұтымды толық және тиімді пайдалану ұғымдарын түсіндіру  әртүрлі.Алайда жерді ұтымды пайдалану ұғымын неғұрлым күрделі және көп қырлы деп есептеуге болады.

     Ұтымдылық дегеніміз жер пайдаланудың орындылығы, яғни жер бөлудің мақсаттары мен қандай да бір өндірістің міндеттері.

    Жер ресурстарын ұтымды пайдаланудың негізгі бағыттары.

келесі ұзақ мерзімді мақсаттарды анықтау:

- экологиялық балансты қолдауға қабілетті тұрақтандырушы және ерекше қорғалатын аумақтар жүйесін құру жолымен табиғи ортаны тұрақтандыру;

- жердің тозуын болдырмау;

- белгілі бір жағдайларға сәйкес келетін жер алқаптарының тозуынан және ұтымсыз шаруашылық қызметінен жоғалған қасиеттері мен сапасын қалпына келтіретін табиғи жағдайлар;

- ресурс үнемдеуші технологиялар мен жерді шаруашылық пайдалану жүйесіне көшу;

-мемлекеттік жер кадастрын құру және жүргізу, оны автоматтандырылған технологияларға ауыстыру.

    Осы барлық бағыттар бойынша ғылыми-зерттеу жұмыстары бағдарламаларын қалыптастыру және жерді ұтымды пайдалану мен қорғау саласындағы халықаралық ынтымақтастық бүгінгі күннің ауыл шаруашылығында бірінші кезектегі міндеттері болып табылады.

  Қазақстан Республикасының аумағы 272.5 млн. га құрайды. Жалпы алаңда Қазақстан әлемде 9-шы орында және ТМД елдері арасында екінші орында. Қазақстан географиялық жағынан Еуразия супер-континентінің эпицентрінде орналасқан. Елдің негізгі аумағын ауыл шаруашылығы алқаптарының алаңы алып жатыр және 222,7 млн.га құрайды, оның ішінде егістік 34.8 млн. га және Жайылымдар 32.2 млн. га. осы мәліметтерден көрініп тұрғандай, Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер республиканың барлық аумағының 75% - ын құрайды. Бірақ геоботаникалық зерттеулердің деректері бойынша ауыл шаруашылығы алқаптарының жалпы көлемінің 9.7% - ы ғана ауыл шаруашылығы өндірісіне жарамды ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлердің 42%  қоныстанған және сортаң жерлерді құрайды.Қазақстанның басым бөлігі қуаң аймақта орналасқан және оның аумағының 66% - ға жуығы әртүрлі дәрежеде шөлейттену процестеріне ұшыраған. Алдын ала есептеулер бойынша жайылымдардың тозуынан, егістік эрозиясынан, екінші рет сортаңданудан және басқа да себептерден түскен шығын шамамен 300 миллиард теңгені құрайды.