Басқару психологиясы

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті

Философия факультеті

Әлеуметтік педагогика және өзін-өзі тану

Реферат

Басқару психологиясы

Орындаған: Хуанбек Айгерим

Қуандыкова Іңкәр

Қаржауова  Замира

Алматы-2022

Мазмұны:

Кіріспе

Негізгі бөлім

1. Басқару психологиясының теориялық негіздері

1.1 Басқару әлеуметтік құбылыс ретінде.

1.2 Басқару ғылымының пәні және оның даму кезеңдері

2. Басқару стильдері

2.1 Басқарудың негізгі стильдері

2.2 Объективті және субъективті факторлар

Қорытынды

Пайдаланға әдебиеттер

Кіріспе

Бұл тақырыптың өзектілігі сол, бірде-бір адам өсіп келе жатқанда, шешім қабылдау процесін іс жүзінде меңгере алмайды. Қарым-қатынас жасау қабілеті де, шешім қабылдау қабілеті де тәжірибемен бірге қалыптасатын дағды. Әрқайсымыз бір күн ішінде жүздеген, ал өмір бойы - мыңдаған және сансыз шешімдер қабылдаймыз. Шешім - бұл балама таңдау.

Шешімдер жұмысқа немесе киім таңдаудан бастап жұмыс орнын немесе өмірлік серіктесті таңдауға дейін жалғаса береді. Көбінесе балама нұсқалар көп болғанымен – мәзірде 50 тармақ, университетте 100-ден астам мамандық болуы мүмкін – біз күнделікті шешімдердің барлығын дерлік жүйелі ойланбастан қабылдаймыз. Басқа шешімдерге келетін болсақ, мысалы, колледжді бітіргеннен кейін қайда бару керек немесе бізге қандай өмір салты сәйкес келеді, біз оларды күндер, айлар, жылдар бойы ойланғаннан кейін қабылдаймыз. Кейде бейсаналық психологиялық факторларға байланысты біз белгілі бір шешімдерге пропорционалды емес көңіл бөлеміз. Мысалы, кейбір адамдар бір жұп аяқ киім сатып алудан бірнеше апта бойы қиналады.

Дегенмен, менеджментте шешім қабылдау жеке өмірге қарағанда жүйеленген процесс болып табылады. Жеке тұлғаның жеке таңдауы, ең алдымен, өзінің және онымен байланысты аздаған адамдардың өміріне әсер етеді. Менеджер тек өзіне ғана емес, ұйымға және басқа қызметкерлерге де әрекет ету бағытын таңдайды. Үлкен ұйымның жоғарғы қабатындағы адамдар кейде миллиондаған долларға қатысты шешімдер қабылдайды. Миллиондаған адамдардың тағдырын мемлекеттегі ең жоғары лауазымды адамдар шешеді. Жеке секторда басқару шешімдері кем дегенде шешім қабылдаушымен жұмыс істейтін әрбір адамның, мүмкін ұйымдағы әрбір адамның өміріне айтарлықтай әсер етуі мүмкін. Мысалы, менеджер кофе-брейк 10 минуттан астам уақытқа созылатын әрбір қызметкерді немесе жұмыста қоғамдық жұмыстармен айналысатындарды жазалау туралы шешім қабылдауы мүмкін. Басқа менеджер бұл мәселелерде тым қатал болу моральдық проблемаларды тудыруы мүмкін деп шешеді, нәтижесінде жұмысқа келмеушілік, қызметкерлердің ауысуы және тұтынушыларға қызмет көрсету нашарлауы, өнімділік пен өнім сапасының төмендеуі мүмкін. Әкімшілік жазалаудан бас тарта отырып, менеджер қызметкермен тікелей, бірақ нық сөйлесудің пайдасы көп болады деп шешеді. Алайда, уақыт өте келе, жұмыстан кешігіп келу және зорлық-зомбылық әрекеттеріне байланысты белсенділіктің төмендеуі менеджерді әлі де қызметкерді жұмыстан шығару туралы шешім қабылдауға мәжбүр етуі мүмкін. Егер ұйым үлкен және ықпалды болса, оның жоғарғы басшыларының шешімдері жергілікті ортаны шешуші түрде өзгерте алады.

Маңызды ұйымдастырушылық шешімдерді қабылдау жауапкершілігі – бұл мемлекеттегі де, бизнестегі де биліктің жоғары деңгейінде ерекше айқын көрінетін ауыр моральдық жүк. Дегенмен, кез келген дәрежедегі басшылар басқа адамдарға тиесілі мүлікпен айналысады және сол арқылы олардың өміріне әсер етеді. Егер басшы қарамағындағы қызметкерді жұмыстан шығаруға шешім қабылдаса, соңғысы қатты зардап шегуі мүмкін. Егер нашар қызметкер тоқтатылмаса, ұйым зардап шегуі мүмкін, бұл оның иелеріне және барлық қызметкерлерге теріс әсер етеді. Сондықтан басшы, әдетте, ойластырылмаған шешімдер қабылдай алмайды.