Лекции по "Информатике"

АҚПАРАТТЫҚ-ДИДАКТИКАЛЫҚ БЛОК (АННОТАЦИЯ, ПОСОБИЯ)

Сандықберiлгендердiграфикалықтүрдекөрсеткiшретiнде, диаграммалардыңмаңыздылығыайтпаса да түсiнiктi. Диаграмма сандық деректерді көрнекті етіп көрсетеді. Әртүрлі элементтердің көмегімен (гистограммадағы бағандар не графиктегі сызықтар) диаграмма сандық деректер қатарларын графикалық түрге айналдырады. Диаграммалардыңграфикалық пішімі ақпараттардың өте үлкен көлемдерін және деректердің әртүрлі қатарларының арасындағы байланысты түсінуді жеңілдетеді. Диаграмма қарастырылып отырған жағдай жөнінде жалпы мағлұмат бере алады және маңызды байланыстарды таба алады. Олар қарастырылып отырған ақпараттардың көрнектiлiгiн әсерлеп қана қоймай, әртүрлi мәндердiң арасындағы қатынастарды немесе олардың өзгеру динамикасын көрсетедi.

1. Диаграммалар түрлері

Әр жағдайға сай деректерді түсінікті етіп көрсету үшін Microsoft Excelде диаграммалардың бірнеше түрлері қолданылады. Деректерді графикалық түрде кескіндеуге байланысты диаграммалар түрлерге бөлінеді. Microsoft Excel 2010 кестелік процессорында қолданушыларға диаграммалдардың келесі түрлері ұсынылады:

 Гистограммалар

Парақтыңбағандағы не жолдағыдеректерін гистограмма түріндекөрсетугеболады. Гистограммалар деректердің өзгерісінің уақытқа байланысы өзгеруін көрсету үшін және әртүрлі шамаларды салыстыру үшін пайдалы.

Гистограммалардакатегорияларәдеттежатық ось бойынша, ал мәндер – тік ось бойыншасалынады.

Гистограммалардыңтүрлері:

Топтастырылған гистограмма (сурет.1,А) жәнекөлемдіктоптастырылған гистограмма (сурет 1,Б).Топтастырылған гистограмма деректерді категориялар бойынша салыстырады

және жазық тік төртбұрыштар түрінде көрсетіледі. Көлемдік гистограммада деректер үш өлшемді түрде көрсетіледі. Үшінші мәндер осі (тереңдік осі) қолданылмайды.

Жинақталған гистограмма (сурет.1,В) және көлемдік жинақталған гистограмма (сурет 1,Г).Жинақталған гистограммаларда жеке құрастырушылардыңкатегориялар бойынша жалпы қосындыға қатынасын көрсетеді. Жинақталған гистограммаларда деректер жинақталған жазық тік төртбұрыштар түрінде көрсетіледі.Көлемдік жинақталған гистограммада деректер үш өлшемді түрде көрсетеді. Үшінші мәндер осі (тереңдік осі) қолданылмайды.

Жинақталып келтірілген гистограмма (сурет.1,Д) және жинақталып келтірілген көлемдік гистограмма (сурет 1,Е).Жинақталып келтірілген гистограмма және жинақталып келтірілген көлемдік гистограмма жеке құрастырушылардыңкатегориялар бойынша жалпы қосындыға пайыздық қатынасын көрсетеді. Келтірілген гистограммаларда деректер жинақталған жазық тік төртбұрыштар түрінде көрсетіледі.Көлемдік келтірілген гистограммада сол деректер үш өлшемді түрде көрсетеді. Үшінші мәндер осі (тереңдік осі) қолданылмайды.

Көлемдік гистограмма. Көлемдік гистограммаларда ауыстыруға болатын үш ось (жатық, тік және тереңдік осі) қолданылады. Бұл гистограммалар деректерге сәйкес келетін нүктелерді жатық және тереңдік остері бойынша салыстырады. Көлемдік гистограмманы деректерді категориялар бойынша да, қатарлар бойынша да салыстыру үшін қолдануға болады, себебі бұл диаграммаларда категориялар жатық және тереңдік осьтері бойыншакөрсетіледі, ал тік ось бойынша мәндер көрсетіледі.

Цилиндр (сурет.1.Ж), пирамида (сурет.1.З)және конус (сурет.1.И). Цилиндр, конус и пирамида диаграммаларүшінтікбұрыштыдиаграммалартүрлерініңбарлығы (топтастырылған, жинақталған, жинақталыпкелтірілгенжәнекөлемді) мүмкін. Олардеректердітікбұрыштыдиаграммалартәріздікөрсетедіжәнесалыстырады. Айырмашылығыдиаграммалартүрітікбұрышемес не цилиндр, не конус, не пирамида түріндеболады.

 Графиктер.

Парақтағы бағандарда не жолдарда орналасқан дерктерді график түрінде көрсетуге болады. Графиктер