Қазіргі әлемдегі адам құқығы

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігінің

Халел Досмұхамедов атындағы Атырау мемлекеттік университеті

Экономика және құқық факультеті

Эссе

Тақырыбы: Қазіргі әлемдегі адам құқығы

Дайындаған: химия-29 топ,Исамбергенова Гаухар

Біз адам құқықтары мен бостандықтарының орындалуына кепілдік беретін, қазіргі заманғы демократиялық қоғамда өмір сүреміз. Біздің әрқайсысымыз күнделікті өмірде бір рет болсын: "Мен оған құқығым бар", "бұл менің құқығым"деп айтқан шығармыз. Бірақ қазіргі қоғамда, алдымен сенің беделің, ұлттық қатыстылығың, сонымен қатар: "қазіргі әлемнің тұрғындары болып, біздің қандай құқықтарымыз бар?" деген сұрақтар жиі қойылады. “Ал бізде қандай құқықтарымыз бар, олар толық орындала ма?"Осы сұрақтарға жауап беру үшін "құқық" ұғымын ашайық.

Құқық-мемлекет орнатқан және оның күшімен қорғалатын, жалпыға бірдей қоғамдық қатынастарды реттейтін тәртіп ережелерінің ( нормалардың ) жиынтығы.

Туған кезде адам құқықтар мен бостандықтарға ие болады, олар бөлінбейтін, яғни ешкім адамды осы құқықтардан айыра алмайды. Әрине, олардың ең бастысы-өмір сүру құқығы. Біздің еліміздің басты Заңында, Конституцияда: "мемлекет жынысына, нәсіліне, ұлтына, шығу тегіне, мүліктік және лауазымдық жағдайына, тұрғылықты жеріне, дінге көзқарасына, нанымына, қоғамдық бірлестіктер қатыстылығына, сондай-ақ басқа да жағдайларға қарамастан адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарының теңдігіне кепілдік береді"делінген. Құқық адамдардың қарым-қатынасы мен мінез-құлқын реттейді, әрбір адамның тең құқықтары бар және осы жағынан қоғамда "қара және ақ" баланс құрылады, себебі бір адамның құқықтары мен бостандықтарын жүзеге асыру барысында,ол басқа адамның құқықтары мен бостандықтарын бұза алмайды.Өкінішке орай, қазіргі әлемде әрбір адам: "мен өз құқығымды толық жүзеге асырамын"деп айта алмайды. "Менің құқықтарым бұзылған" немесе "Мен өз құқықтарымды қорғау үшін жүгінуім керек"деген сөздерді жиі естуге болады.

Конституцияның бабына кепілдік беретін заңдардың болуына қарамастан, біздің елімізде адам құқықтарының көптеген бұзушылықтары орын алады (көбінесе бұл басқару органдарының салақтығы, немқұрайлығы және сыбайлас жемқорлықпен байланысты).

Әрине, біздің мемлекетіміз қазіргі қоғамның осы кемшіліктерімен күресуде және осындай қиын қызметте жақсы табысқа жетеді. Бірақ бұл негізгі міндетке қол жеткізу үшін тек қана бірінші саты: мемлекет пен оның азаматтарының жоғары құқықтық мәдениетін құру. Неге бұл міндет? Менің ойымша, құқықтық мәдениеттің жоғары деңгейі адамды қазіргі әлемдегі құқықтармен толық қамтамасыз етуге әкеп соғады. Генри Менкен-XX ғасырдың американдық журналисті-былай деп жазды: "бұл әлемде адамдар құқықты емес, артықшылықтарды бағалайды". Мен оның сөздерімен толықтай келісемін!

Қазіргі әлемде көптеген жағдайларда сенің қоғамдағы жағдайың бағаланады,ал бұл тек жоғары құқықтық мәдениеттің қалыптасу процесін тежейді. Бұл мәселені шешу үшін менің ойымша, адамдардың абсолюттік теңдігіне қол жеткізу қажет: сіздің мәртебеңіз де, ақша да, ұлттық және мәдени керек-жарақтар әрбір адамға туғаннан бастап кепілдік берілетін құқықтарды әділ орындауға ықпал етпеу үшін.

Әрбір адам еркін өмір сүруге құқылы. Әлемдік заңнамалар бойынша жасалған қылмыстар үшін жазаның ең нашар шарасы- бас бостандығынан айыру болып табылады. Дәл осындай жағдайларда адамнан бостандықты ала алады. Тіпті ата-аналар да,өз балаларын еркінен айырып жазалай алмайды. Теледидардан кейде ата-аналардың өз балаларын үйде қалай жабатыны, тамақтандырмайтыны және оларды күтпейтіндігі туралы көруге болады. Бұл әрекет заңмен жазаланатын адам құқықтарының заң алдында жауаптылығы болып табылады. Құқықтардан басқа адамның белгілі бір міндеттері бар. Мұндай жағдайларда ата-аналар өз міндеттерін орындамайды және өз балаларының құқықтарын бұзады. Өз балаларын қорғауда ата-аналар әрдайым тұрады, ал адам ересек болса, мемлекет оны қорғайды. Ол-ең жоғарғы деңгейдегі кепіл. Мемлекет-сені өз Отанында және шетелде де қорғайды. Егер сенің құқықтарыңды біреу бұзса, онда олар саған көмекке баруға тиіс. Бұл үшін мемлекеттік деңгейде адам құқықтарының қорғаушылары болатын арнайы органдар бар.

...