Сэнс жыцця чалавека

Сэнс жыцця чалавека

Максім Багдановіч – гэта паэт велизарнага лірычнага даравання, яркая самабытная асоба у шэрагу класикау нацыянальнай литаратуры. Паэт памёр зусім маладым, на дваццаць шостым годзе жыцця, але за свой кароткі век ён зрабіў шмат для развіцця і ўзбагачэння роднай літаратуры. Мы усе зявляемся нашчадками яго духоунай спадчыны.

        Паэзія Багдановича вельми шматгранна и филасафична. З аднаго боку, гэта аналітычныя разважанни паэта, яки анализуе жыццёвыя з'явы и падзеи, робіць мудрыя высновы з назіранняў над рэчаіснасцю. У такой паэзіі думка пераважае над пачуццём, бо пошук сэнсу жыцця чалавека адлюстроувае жаданне паэта зразумець, навошта ён жыве і што ад яго залежыць. З другога боку, гэта вельми моцная любоўная лірыка ды паэтычныя малюнки хараства роднай прыроды, якия ненадакучлівым лейтматывам пранизваюць усю вершаваную спадчыну мастака и раскрывають филасофию яго творау.

         Я личу, что Максім Багдановіч стаў сапраўдным стваральнікам філасофскай лірыкі ў беларускай літаратуры. На тое ёсць аб'ектыўныя падставы:  глыбокая натура паэта , яго кароткае жыццё, пранизанае прадчуваннем ранняй смерці, раптоўная страта блізкіх людзей, нешчаслівае каханне. Акрамя таго, прыгнятала паэта адарванасць ад Радзімы. Колькі прычын для расчаравання, роздуму над недасканаласцю жыцця! ўсё гэта адначасова наводзіла на роздум, часцей маркотны, пра часовасць чалавечага існавання, магільны змрок, які чакае кожнага, жыццё і смерць,   рух прыроды і чалавецтва да развицця. Такому настрою адпавядаюць сумныя радкі элегіі «Зразаюць галіны таполі адну за адной...», дзе паэт адзначыу асноўную заканамернасць жыцця — яго вечнае імкненне да абнаўлення праз смерць:
     Зразаюць галіны таполі адну за адной...

     Без скаргі яны на зямлю чарадою лажацца,

     Бо смерць іх патрэбна, каб дзерава новай вясной

      Магло бы хутчэй развівацца.

А вось другая частка твора напісана ў форме закліку да народа паўстаць у абарону Радзімы, аддаць пры патрэбе сваё жыццё за яе адраджэнне:
     
     Таварышы-брацця!
     Калі наша родзіна-маць
     Ў змаганні з нядоляй патраціць апошнія сілы,
     Ці хваце нам духу ў час гэты жыццё ёй аддаць,
     Без скаргі палеч у магілы?!

        Мяне вельми уражвають надзвычай эмацыянальныя і лагічныя разважанні МБ пра часовае і вечнае у вершы «Жывеш не вечна, чалавек...». Засяродзіўшыся на гэтай філасофскай формуле, майстар прапануе сваё рашэнне адзіным сціслым радком: «Перажыві ж у момант век!». Для мяне гэта азначае падняцца над абставінамі, смерцю, сусветам. Паэт дае нам духоуны наказ: «Жыви и цэльнасци шукай, аб шыраце духоунай дбай»..
     Максім Багдановіч мысліў сваімі вершамі глыбока, засяроджана. Але думка яго была не абстрактная поўнасцю, а сагрэтая гарачым пачуццём. Таму і падабаецца нам такая лірыка. Тым яна і цікавая: сплавам думкі і пачуцця.

Паэзія Максіма Багдановіча увасобила ў сябе свет роздумаў, перажыванняў і надзей беларускага народа. Для кожнага паэта, яки прысвячае сваю творчасць Радзиме и служыць выразнікам свайго часу, филасоуския разважанни неразрыуна звязаны з думками аб лёсе свайго народа і краю. Пра гэта сведчаць такія вершы, як “Народ, Беларускі Народ!...”, “Мяжы”. З болем і крыўдай піша паэт аб тым, што народ яго абрабаваны не толькі матэрыяльна, але і духоўна, што ён пазбаўлены нават роднай мовы и надзеи на будучыню.