Әлеуметтанулық қиялды бағыт ретінде қолдана отырып, қазақстандық және өзге қоғамдардағы баспанасыз адамдардың әлеуметтік жағдайы

Әлеуметтанулық қиялды бағыт ретінде қолдана отырып, қазақстандық және өзге қоғамдардағы баспанасыз адамдардың әлеуметтік жағдайы

Әлеутеттану француз сөзінен, «socialogic» сөзінен шыққан. Тікелей аударғанда «қоғам туралы ілім» деген мағынады береді. Әлеуметтану қоғам мен оның бөлшектерін, олардың бір-бірімен қатынастары мен байланысын зерттейтін ғылым. Әлеуметттік қиял деп – жеке басындағы қиындықтарды, яғни проблемаларды жалпы қоғамдық деп санау. Ал баспанасыздық – заманауи қоғамдағы проблемадардың бір.

Әлеуметтік қиялдағы проблема деп кез-келген жағдайды алып, жан жақыт зерттесек болады. Мысалы, Қазақстандағы және басқа қоғамдағы баспасы жоқ адамдардың әлеуметтік жағдайын алсақ болады. Бұл проблема тек Қазақстан халқын ғана емес, әлем халқын мазалайтын жағдайлардың бірі болып табылады. Қазіргі таңда баспанасыздықтың басты себептері ретінде жұмыссыздық, кедейлік, көші-қон, мүгідектік және тағы басқа жағдайлар деп айтсақ болады. Статистика бойынша Қазақстанда 2023 жылдың бірінші тоқсанында жұмыссыздар саны 453,5 мың адамды құраған. Алайда бұл статискаға нақты сене алмаймыз. Себебі өзін жұмыссыз деп ақпарат бермеген адамдар болуы мүмкін.

Өзіміз білетіндей баспаныз адамдардың жағдайын жақсарту үшін оның себептерін жою керек. Бірақ бір себебін жойсақ, тағы бірнеше себептер қосылуы мүмкін. Сонда шығатын есігі жоқ бөлмедегіндей жағдайға тап болу пайызыда жоғарылайды. Баспанасыз адамдардың әлеуметін көтеру үшін олардың неліктен осындай жағдайда жүрегенін сұрастырып, белгілі бір статистикалық анықтама жасау керек. Осыдан кейін келесі әрекетке көше аламыз. Негізі бұл жағдайды логикалық тұрғыда да саралап, бір шешімге келе аламыз. Солай ғана нақты қателіктерді табамыз. Біріншеден, сол халықтың жеке қажеттіліктерін қанағаттандырі қабілеті мен жағдайы анықталады. Екіншіден, жүйелік қателіктер мен осал топтағыларға тұрғын үй қызметінің ыңғайсыздығы жатады. Бұл негізгі қателіктер дұрыс құралмаған жоспар мен жүйеден болып тұр. Мысалы, ешбір дайындықсыз бір себептен немесе жұмыс бабы бойынша басқа облысқа, қалаға жібереді. Осы жағдайда адам өзге қалада баспанасыз қалады және оны іздеу барысында қиындықтарға тап болады. Ол тұрғын үйлерді салу барысында қандай да бір шектеулері бар адамдарда тұруы мүмкін деп қарастырып, оларға қарай ыңғайлы қылып түрғызу керек. Менің ойымша, жоғарыда айтылған қателіктер мен себептер туындамау үшін саналы түрде зерттеулер жүргізу қажет. Басқа қалаға, аймаққа бару алдында, сол жерден баспана таба алатына сенімді, қажет ақпараттарды іздеу керек.