Сібір хандығы (XV-XVI ғ.соңы)

Alikhan Bokeikhan University

Орындаушы: Болатбекұлы Айбол

Группа: ФК-411

Тақырып: Сібір хандығы (XV-XVI ғ.соңы)

Сібір хандығының аумағы:

Сібір хандығы қазіргі Ресейдің батыс Сібір аймағында орналасқан. Оның аумағы Тобыл, Есіл және Ертіс өзендерінің бассейндерін қамтыды. Шығысында Алтай тау жоталарынан, батысында Орал тауларына дейін созылып, оңтүстігінде Қазақ даласына және солтүстігінде тайга аймақтарына дейін жетті. Бұл стратегиялық аймақ сауда және көшпелі шаруашылық үшін маңызды болды.

Этникалық құрамы:

Сібір хандығының этникалық құрамы әртүрлі болды. Басты этникалық топтар:

1. Сібір татарлары – Хандықтың негізгі билеуші этносы.

2. Бұратаналар – Түркі және угро-финдік халықтар (ханты, манси).

3. Башқұрттар – Орал маңындағы аймақтарда тұрды.

4. Қазақтар – Оңтүстік шекаралас аймақтарда мекендеген.

5. Ноғайлар – Ноғай Ордасының әсеріндегі халықтар хандықтың батыс бөлігінде өмір сүрді.

Ішкі саясаты :

Сібір хандығының ішкі саясаты феодалдық сипатқа ие болды:

1. Билік жүйесі: Хан негізгі билік иесі болып, сұлтандар мен байлар арқылы басқарды.

2. Әлеуметтік құрылым: Феодалдық құрылымдағы жоғары тап сұлтандар мен байлардан тұрды, ал халық негізінен мал шаруашылығымен айналысқан көшпелі және жартылай көшпелі адамдар болды.

3. Салық жүйесі: Халықтан алым-салық жиналып, саудадан түскен кірістер маңызды рөл атқарды.

4. Заңдар: Көшпелі өмір салтына негізделген әдет-ғұрып заңдары қолданылды. Ислам діні билеуші элита арасында тарағанымен, көптеген халықтар дәстүрлі наным-сенімдерді ұстанды.

Сыртқы саясаты:

Сібір хандығының сыртқы саясаты көрші халықтармен және мемлекеттермен күрделі қарым-қатынасқа негізделді: