Казакстандаfы көлiк-логистикалык инфракyрылымнын жай-кyйi және дамуын талдау

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ

   ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

                                          [pic 1]

Мақала

Тақырыбы: ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ КӨЛІК-ЛОГИСТИКАЛЫҚ ИНФРАҚҰРЫЛЫМНЫҢ ЖАЙ-КҮЙІ ЖӘНЕ ДАМУЫН ТАЛДАУ

Тексерген:     Эльмира Есенбековна

Орындаған:  Нұртай Гауһар

   Зерттеудің өзектілігі. Мақалада көптеген елдер үшін өзекті мәселе - көлік-логистикалық инфрақұрылым қарастырылады. Себебі, логистика бүкіл логистикалық тізбекте ең аз шығындармен тауарды және байланысты ағындарды жоспарлаудың, қалыптастырудың және дамытудың ең тиімді нарықтық бағыты ретінде әлемдік нарықта өз позицияларын берік ұстанады.

  Еліміздің жекелеген өңірлерінің және жалпы Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының тиімді жолдарының бірі көлік-логистикалық инфрақұрылымды қалыптастыру болып табылады.Ұлттық экономиканың тиімділігі, экономикалық өрлеу, аумақтық кешендердің тұрақтылығы және сыртқы экономикалық қызметтің дамуы көліктің барлық түрлерінің жұмыс істеуімен анықталады. Бір жағынан, ол елдің ұлттық экономикасының даму деңгейін және оның бәсекеге қабілеттілігін көрсетеді, ал екінші жағынан, меншік нысаны мен салалық тиістілігіне қарамастан, барлық шаруашылық жүргізуші субъектілердің ұзақ мерзімді стратегиялық қатынастары мен ынтымақтастығын құру үшін жағдай жасайды.

  Елдің орнықты дамуы жедел әртараптандыру және ұлттық экономиканың бәсекеге қабілеттілігін арттыру есебінен, атап айтқанда өндірістің өнімділігін арттыру және инновацияларды енгізу есебінен қамтамасыз етілетін болады [1].Осыған байланысты елдің көлік-логистикалық кешені үкімет қызметіндегі басым инновациялық бағыттардың бірі болып табылады.

   Зерттеу нысаны –Қазақстанның көлік-логистикалық инфрақұрылымы.

   Зерттеу жұмысының мақсаты – Қазақстанның көлік-логистикалық инфрақұрылымын талдау.

   Зерттеу жұмысына міндеттер қойылды:

• Қазақстан Республикасы Көлік саясатын зерттеу және теориялық негіздерін қарастыру;
• Көлік стратегиясының еліміздің экономикасына  әсерін анықтау;
• Қазақстан Республикасының көлік жүйесін талдау, бағалау.

  Көлік қызметтеріне қолданыстағы және болжамды қажеттіліктерді қанағаттандыру,сапасын арттыру көлік жүйесін дамытудың бастапқы нүктесі болып табылады. Сондықтан,  Қазақстан Республикасының Мемлекеттік көлік саясатының тұжырымдамасы Қазақстан Республикасының аумағында транзиттік тасымалдардың тиімділігін арттыру мақсатында көлік жүйесін дамытуды негізгі бағыт ретінде қояды. Айта кету керек, стратегия көліктің барлық түрлерін қамтиды: теміржол, автомобиль, қалалық жолаушылар, әуе және су. Олардың дамуы мен тиімді жұмыс істеуі мемлекеттік саясатқа байланысты болып табылады [2]. Стратегияда айқындалған негізгі мақсат - Шығыс-Батыс және Солтүстік-Оңтүстік бағыттарындағы маршруттар мен тораптарды біріктіретін негізгі меридиандық және ендік көлік маршруттарының негізінде көлік инфрақұрылымын дамыту деңгейін арттыру, Қазақстанның көлік жүйесін әлемдік көлік жүйесіне интеграциялау болып табылады.

   Қазақстан Республикасы Көлік стратегиясының негізгі мақсаты - Қазақстанның көлік жүйесін жаһандық көлік желісіне ықпалдастыру:

• Шығыс-Батыс және Солтүстік-Оңтүстік бағыттарындағы маршруттар мен тораптарды жалғайтын негізгі меридиандық және ендік көлік маршруттарының негізінде көлік инфрақұрылымының даму деңгейін арттыру;
• көлік процестерінің барынша тиімділігіне қол жеткізу;
• ішкі, транзиттік және экспорттық-импорттық тасымалдарда түпкілікті өнімнің өзіндік құнындағы көліктік құрауыштың үлесін төмендету;
• көлік жүйесінің жұмыс істеуінің мүлдем жаңа деңгейіне өтуін жүзеге асыру, оңтайлы көлік желісін құру.

   Ішкі нарықта логистиканың  "айқын жолын" қамтамасыз ету үшін нормативтік-құқықтық базаны жетілдіру, көліктік және кедендік тетіктерді және трансшекаралық негізде жүктерді ресімдеу рәсімдерін, сондай-ақ тасымалдарды қамтамасыз ету,тиісті толассыз тарифтік мөлшерлемелер тетіктерін нақтылау және жетілдіру қажет. Қазіргі заманғы электрондық, коммуникациялық және ақпараттық технологияларды бірлесіп пайдалануға негізделген тасымалдарды кешенді бақылау қажет. Қауіпсіз және сенімді көлік  ағындарын құру үшін бақылау органдарына "онлайн" режимінде жол қозғалысы туралы толық және дәл ақпарат беру және жоспарланған бағыттар бойынша қозғалысқа әсер етуі немесе қатаң және тығыз қозғалыс кестелерінің бұзылуы мүмкін өзгерістер, жол апаттары туралы ақпарат алу маңызды.