Ғ.Мүсіреповтың «Ұлпан» романы

Сабақтың тақырыбы:  Ғ.Мүсіреповтың «Ұлпан» романы

Сабақтың мақсаты: оқушылардың білімі мен біліктілігін байқау, жан-жақты болуға тәрбиелеу, қазақтың тарихы, салт-дәстүрі жайлы білімдерін кеңейту;жеке тұлғаның танымдық белсенділігін арттыру барысында ақыл-ой, дүниетанымдық қасиеттерін дамыту, сұрақ-жауап әдісі арқылы ойлау қабілеттерін жетілдіру, сөздік қорын байыту, танымдық белсенділігін қалыптастыру;

Сабақтың түрі: сайыс сабақ

Сабақтың әдісі: оқыта-үйрету ойыны, сұрақ-жауап, шұғыл жауап, интерактивті әдіс

Пәнаралық байланыс: қазақ тілі, әдебиет, тарих

Сабақтың барысы:

Сайысты бастамас бұрын, оқушылар арасынан сайыскерлерді таңдап алу мақсатында тікелей сұрақтар қойылады. Ең көп ұпай жинаған 6 оқушы таңдап алынады.

          Сұрақтар:

1. «Ұлпан» романы қай жылы жарық көрді?
2. Романның негізгі идеясы
3. Романның негізгі тақырыбы
4. Романдағы негізгі кейіпкерлер
5. Романда қандай тарихи жағдай суреттеледі?
6. Есеней кім?
7. Есеней мен Ұлпан ең алғаш қандай жағдайда кездеседі?
8. Есеней Ұлпанды кездестіргенде қаншада еді?
9. Есеней мен Ұлпан арасындағы жас ерекшелік
10. Есенейдің екі ұлы қандай аурудан қайтыс болған?
11. Ұлпанның айттырып қойған күйеуі кім?
12. Есенейдің уыздай Ұлпанды қолға түсіруінің негізгі себебін айт
13. Есеней мен Ұлпанның қосылуына септігін тигізген адам

Сұраққа дәл әрі нақты жауап бере отырып, ең көп ұпай жинаған 6 сайыскерді ортаға шақырылады.

             Сайыс 6 кезеңнен тұрады:

1. Табалдырық
2. Әудем жер
3. Қозы көш
4. Беласар
5. Дода
6. Алтын көмбе

      І кезең. «Табалдырық»

      Бұл кезеңде ортаға шыққан 6 сайыскерге сұрақ қойылады. Сұраққа жауап бере алмаған 1 сайыскер ойыннан шығады.

      Сұрақтар түрлі-түсті конверттерге салынған. Сайыскерлер конверт таңдай отырып, берілген сұраққа жауап беруі тиіс. Сұраққа дұрыс жауап берген сайыскер бір қадам алға жылжып отырады және қоржынын ұпайға толтырады.

     Қызыл конверт: «Қыз болса мені құдай ұрды төбемнен. Мен масқара болдым. Бұл – Артықбай батырдың қызы Ұлпан». Кімнің сөзі?

     Жауап: Аңшы Мүсіреп

     Көк конверт: Есеней қатал еді, озбыр еді. Енді оның жан жүрегін жібіткен кім болды.

     Жауап: Ұлпан

     Сары конверт: Ұлпан өлгеніне жетпіс бес жыл болған нағашы атасын аза тұтып, ас бергізді. Бұл кім?

     Жауап: Сырым батыр

    Жасыл конверт: Есеней қанша жыл төсек тартып жатып қайтыс болады?                      Жауап: 9 жыл сал болып жатып қайтыс болды.

    Күлгін конверт: Есенейдің қасында төрт жолдасы бар еді. Олар кімдер?

    Жауап: Ең сенімді серігі – түрікпен Мүсіреп, алдай елінен –аңшы Мүсіреп, Бекентай батыр және Есенейдің қосалқы атын жетелеп жүретін жас жігіт, «түрікпен» Мүсірептің туған інісі – Кенжетай.

     Қара  конверт: «Жігітім сен маған қарағым деп сөйлеспейтін бол. Менің Ұлпан деген атым бар» деп Ұлпан кімге айтады?

     Жауап: Кенжетайға

     І кезеңде берілген сұраққа жауап бере алмаған 1 сайыскер ойыннан шығады. Қалған 5 сайыскер келесі кезеңге өтеді.

      ІІ кезең. «Әудем жер»

      Бұл кезеңде 5 сайыскерге сұрақ қойылады. Сайыскерлер сұрақтар жасырынған түрлі-түсті конвертті таңдай отырып, берілген сұраққа жауап беруі тиіс. Сұраққа дұрыс жауап берген сайыскер бір қадам алға жылжып отырады және қоржынын ұпайға толтырады. Сұраққа жауап бере алмаған 1 сайыскер ойыннан шығады.

     Қызыл конверт: Ұлпанның қызының аты