Лексикология
Автор: urazbaevagg • Май 27, 2021 • Лекция • 322 Слов (2 Страниц) • 246 Просмотры
Лексикология - тілдің сөздік қорын зерттейтін лингвистиканың бір саласы. Лексика тілдің сөздік қоры деп атады. Лексика құрамына тек сөздер ғана емес, мағынасы жағынан оларға баламалы тіркестер де кіреді (фразеологиялық бірліктер, сөздердің тұрақты тіркестері, идиомалар) лексикологиядағы сөздер алдымен белгілі белгілерді, заттар мен құбылыстарды белгілеу мүмкіндігі тұрғысынан зерттеледі. нақтылық, бөлектеу және сәйкес ұғымдарды қалыптастыру ... Тілдің басқа жақтарымен салыстырғанда лексиканың мәні - шындық құбылысына назар аудару. Шындық үнемі өзгеріп отырады, ал сөздік оның барлық өзгерістерін көрсетеді және тілдің бөлігі болып табылады. Лексика - бұл үнемі жаңа сөздермен, мағыналармен, өрнектермен толықтырылатын ашық жиынтықтың бір түрі. Кез-келген сөз басқалармен тікелей байланысты, сондықтан лексикология сөзге жеке ғана емес,
Лексикологияның түрлері
- жалпы лексикология (түрлі тілдердің сөздік қоры, олардың ұйымдастырылу ерекшеліктерін ашады)
- жеке лексикология (белгілі бір тілдің сөздік қорын зерттейді)
- салыстырмалы лексикология (жеке лексикологияның бастапқы мәліметтеріне сүйенеді және салыстырмалы талдау жүргізеді)
- сипаттама (бір уақытта бар лексикалық бірліктер жүйесін сипаттайды)
- тарихи (сөздік қорды қалыптасу және даму процесінде зерттейді)
- теориялық лексикология
- практикалық лексикология
Лексикология салалары:
- семасиология (сөздің мағынасы)
- сөзжасам (сөз құрамы)
- этимология (шығу тегі, сөздердің тарихы және пайда болу заңдылықтары)
- фразеологизм (тұрақты тіркестер мен сөйлеу бұрылыстары)
- диалектология (диалектілер, тіл диалектісі)
Сөздің негізгі белгілері:
- грамматикалық құрылым;
Грамматикалық формат - бұл сөз, морфемадан айырмашылығы, тиісті грамматикалық белгілері бар белгілі бір сөйлеу бөлігі ретінде сипатталады.
- өтпейтіндік (фонетикалық дизайн);
Өтпейтіндік (фонетикалық безендіру) сөздің сөз тіркесінен айырмашылығы осындай дыбыстық кешен болатындығында, оның ішіне басқа сөз енгізуге болмайтындығында; бұл кешеннің бөліктерін (морфемаларды, буындарды) ерікті түрде ауыстыруға болмайды. Сонымен қатар, бұл дыбыстық кешен кез-келген ұзындықтағы үзілістермен шектелуі мүмкін және бір күйзеліске ие.
...