IPv4 hám IPv6 protokolları

15-MA'RUZA

 IPv4 hám IPv6 protokolları.

 •        IPv4 hám IPv6 protokolları hám olardıń paket strukturaları.

 •        IPv4 hám IPv6 protokollarınıń múmkinshiliklerin salıstırıwlaw analiz qılıw.

 Protokol - bul qaǵıyda hám ámeller kompleksi bolıp, baylanıs aparıw rejimin basqaradi. Tabiyki, informaciya almasinuvida qatnasıp atırǵan hámme kompyuterler bir hil protokol menen islewi kerek, sebebi informaciya uzatıp bolǵandan keyin hámme qabıl etip alınǵan informaciyalardı aldınǵı kóriniske taǵı qaytarıw kerek.

 Internet Protokol (“tarmaqlararo protokol”) - TCP/IP stekining tarmaq beti mashrutizatsiya protokolı. Áyne IP protokolı kompyuter tarmaqların pútkil jáhán tarmaǵı - internetge birlestirdi. Bul protokoldıń ajıralmaytuǵın bólegi adreslew esaplanadı.

 TCP/IP atı astındaǵı bir gruppa protokollar prespektiva izertlewleri basqarıwı tárepinen ótkerilgen izertlew jumısları (DARPA) hám AQSh mudofa ministrligi tárepinen jaratılǵan. Aldın ol basqarma ishindegi tarmaq kompyuterleri ortasındaǵı baylanıstı támiyinlew ushın islep shıǵarılar edi. Házirgi waqıtqa kelip bolsa TCP/IP protokolı tarmaqlar arasında maǵlıwmatlar almasinuvi standart hám pútkil jaxon boyınsha millionlap kompyuterler ortasında baylanıs quralın orınlawshı, internet tarmaǵında transport protokolı wazıypasın atqaradı. Tómende TCP/IP protokolına tiykarǵı itibar qaratıladı, sebebi:

 • TCP/IP prtokoli universal bolıp tabıladı, hám ol úlken itimallıq menen xar qanday jaratılıp atırǵan tarmaqta qollanılıwı múmkin.

 • TCP/IP protokolı basqa protokollardıń islewin túsiniwde paydalı mısal bóle aladı, sebebi ol jaǵdayda basqa protokollarǵa tán elemenilar da bar.

 • TCP/IP júdá zárúrli, sebebi ol marshrutizatorlarda konfiguratsiyalash quralı retinde paydalanıladı.

 TCP - Transmission Control Protocol. Uzatıwdı basqarıwshı protokol. IP járdeminde tasıwdı támiyinleydi. Bul protokoldıń eń kúshli tárepi onıń isenimliligi bolıp tabıladı. Aljasıqlardı kesellikti anıqlawlap shıǵadı hám olar haqqında basqa qatlamlarǵa ma'mlumot beredi. (Eger bul aljasıqlardı ózi jónge salıw etolmasa).

 TCP qosımshalardan informaciyanıń úlken blokların aladı hám olardı segmentlerge bolıp shıǵadı. Xar bir segmentti tártip menen sonday nomerlab shıǵıladıki, informaciya belgilengen adreske jetip barǵannan keyin, qabıl etiwshi TCP jiberilgen informaciyanı nomerleri boyınsha tap aldınǵı, baslanǵısh xolatdagidek, pútkil blok xolatiga keltira aladı. Jiberiwshi TCP informaciyanı jo'natganidan keyin qabıl etiwshi TCP den informaciyalar tolıqliicha jetip barǵanlıǵı haqqında maǵlıwmat (tastıyıq) kutadi, jetip barǵanlıǵı haqqında xabar kelmegen blok bólegin qayta jiberedi.

 Jiberiwshi TCP OSI modeliniń tómengi qatlamlarına informaciya uzatıwdan aldın qabıl etiwshi TCP menen baylanıs ornatıw maqsetinde baylanısadı. Nátiyjede virtual kanal payda boladı. Bul túrdegi kommunikatsiya yaǵnıy, baylanıs - jalǵanıwǵa mólsherlengen dep ataladı. Bul waqıtta TCP dıń eki qatlamı jónetiletuǵın maǵlıwmat muǵdarı (sanı ) ni qanchiligi haqqında kelisiwedi. Shártlesiw ámelge asırılǵanınan keyin qosımshalar qatlamı ushın isenimli baylanıs basqıshı baslanadı.

 IP - Internet Protocol. Tarmaqtaǵı xar bir kompyuter bir biri menen baylanıs urnata alıwı ushın (bir birlerin túsinisleri, tanıwları ushın ) óz identifikatsion (jeke, bul tarmaqta tákirarlanmaydigan) nomiga ıyelewi kerek. Bul at, bul apparat qaysı tarmaqta eken, onıń bul tarmaqtaǵı identifikatori qanday degen sorawlarǵa juwap boladı. Tarmaqtıń xar bir kómekshi feyili (uzeli) IP adreske (logikalıq mánzil) iye boladı. Bul mánzil ózinde marshrutizatsiyani (jónelis, ótiw) ni ádewir ańsatlashtiradigan, áhmiyetli, kodlanǵan informaciyanı saqlaydı. IP mánzil - bul sanlı identifikator bolıp ol tarmaqtaǵı xar bir kompyuterge biriktirilgen boladı, bul mánzil kompyuterdiń tarmaqtaǵı jaylasqan jayın kórsetedi.

 Sonday eken, IP mánzil - 32 bitli informaciyadan shólkemlesken bolıp, ol tórt bólimge (oktet) bólingen. xar bir oktet 0 - 255 nomerler menen belgilenedi. IP mánzillerdiń kórinisileriniń úsh xili ámeldegi:

•        130. 57. 30. 56 ;

•        10000010. 00111001. 00011110. 00111000 ;

•        82 39 1 e 38.

 Biz kóbinese IP mánzildiń onlıq format daǵı jazılıwı menen dus penenkeliwimiz múmkin. vaxolangki, kompyuter hám basqa apparatlar tek ekilik sanaq sisteması formatında isleydi.

 IP mánzil eki bólekten ibarat : tarmaq hám xost yamasa kómekshi feyilli. Buǵan uqsas sistema retinde qalaler arasında telefon nomerin alsaq boladı. Bunda, birinshi bólegi úlken bir aymaq kodın ańlatadı, keyingi bólegi kishilew aymaq kodı bolıwı múmkin, keyingi bólegi jáne de torroq, áyne tarmaq kodı hám aqırǵı segment abonent nomerin ańlatadı yaǵnıyy, konkret baylanıs apparatın ańlatadı. Soǵan uqsas IP mánzillashda da 32 bıyt informaciya identifikatsion nomer xisoblanmaydi. Nátiyjede pútkil mánzil eki dárejeli ierarxik strukturaǵa iye boladı.

 Tarmaq adresi tákirarlanmaydigan etip xar bir tarmaqtı identifikaciyalap shıǵadı. Ol bir tarmaqta bolǵan xar bir kompyuterdiń IP adresin bir bólegin bildiredi. Mısalı, 137. 57. 30. 56 IP adresinde tarmaq adresin 137. 57. ańlatadı.

 Xost adresi tarmaqtaǵı xar bir kompyuterge biriktiriladi hám olar tákirarlanmas penenusılda identifikatorlanadi. IP mánzildiń bul bólegi unikal yaǵnıy tákirarlanmas penenbolıwı kerek, sebebi bul gruppa xisolanadigan tarmaq adresi bólegi emes penenbálki sol gruppa ishindegi anıq bir kompyuterdi ańlatiwshı bólegi bolıp tabıladı, ol unikal bolıwı shárt. Joqarıda mısal jol menende keltirilgen 137. 57. 30. 56 IP adresinde xost adresin 30. 56. ańlatadı.

 TCP/IP protokollarınıń qatlamlar daǵı ornı

 TCP/IP protokolı hám qosımshalar qatlamı - Joqarıdaǵı 10. 2 suwretde kórip turǵanimizdek TCP/IP protokolı sistemaǵa aralıqtan kirisiw, elektron pochta hám fayllardı uzatıw ushın xızmet etedi.

 TCP/IP protokolı hám transport qatlamı - bul qatlam eki funksiyanı atqaradı :

 • suriluvchi áynekler támiynatı menen aǵımdı basqaradi;

 • sugmentlar tártip nomeri hám tastıyıqiga qaray isenimlilikti támiyinleydi.

 TCP — baylanısıwdı o'rnaitish menen isenimli protokol. Bul protokol xabarlardı segmentlerge ajıratıwǵa hám olardı belgilengen mánzilde jıynawǵa, jetip barmaǵan xabar yamasa xabar bólimlerin qayta jıberiwge hám olardı segmentlerden jıynap alıwǵa juwap beredi.