Шпаргалка по "Финансам"

1. Мамандандырылған қаржы-несие мекемелерінің түсінігі және түрлері

   Мамандандырылған кредиттік-қаржылық институттар (МКҚИ) немесе парабанк мекемелері – бұл банк қызметіне ілеспе кредиттік-есептік және қаржылық қызметтердің мамандандырылған түрлерін көрсететін заңды тұлғалар.

   МКҚИ XIX ғасырда пайда болды. Ұзақ уақыт бойы олар ақша-несие саласында бағынышты рөл атқарды, коммерциялық банктерге жол берді, бірақ екінші дүниежүзілік соғыстан кейін нарықтық экономикасы бар елдерде олардың рөлі күрт өсті. Бұл, бір жағынан, осы институттар мамандандырылған операциялардың маңыздылығының артуына, ал екінші жағынан, осы қаржылық тұрғыдан күшейтілген мамандандырылған институттардың коммерциялық банктердің қолданылу аясына енуіне байланысты болды. Мысал ретінде соңғы онжылдықтарда капиталы едәуір өскен және батыста бағалы қағаздарды ең ірі сатып алушылардың бірі болып табылатын зейнетақы қорлары жатады.

   МКҚИ немесе парабанк мекемелері клиенттердің белгілі бір түрлеріне қызмет көрсетуге немесе негізінен бір немесе екі қызмет түрін жүзеге асыруға назар аударумен ерекшеленеді. Олардың қызметі негізінен нарықтың шағын сегментіне қызмет көрсетуге шоғырланған (мысалы, факторингтік қызметтердің төлем жүйелері).

   МКҚИ-ге Қос бағыныштылық тән: бір жағынан, кредиттік-есеп айырысу операцияларын жүзеге асырумен байланысты бола отырып, олар орталық банктің тиісті талаптарын басшылыққа алуға мәжбүр. Екінші жағынан, қандай да бір қаржылық, сақтандыру, инвестициялық немесе өзге операцияларға маманданған. МКҚИ тиісті ведомстволардың реттеуші іс-шараларына жатады.

    Осылайша, несие жүйесінің төменгі бөліктері екі, үш есе бағыныста болуы мүмкін. Көбінесе бір бөлімнің нормативтік, орындалуы міндетті талаптары басқа бөлімнің нұсқауларына қайшы келеді, бұл несие институттарына өздері үшін неғұрлым қолайлы нормативтік нұсқауларды қолдана отырып, маневр жасауға мүмкіндік береді.

2. Мамандандырылған банктік емес несие-қаржы институттарының түрлері

2.1 зейнетақы қорлары

    Зейнетақы қорларын құру және дамыту — несие капиталы нарығында, бағалы қағаздар нарығында және жалпы капиталистік елдердің несие жүйесінде жаңа құбылыс.

     Жеке зейнетақымен қамсыздандыру қанағаттанарлықсыз Мемлекеттік әлеуметтік қамсыздандыруға қарсы, сондай-ақ жұмысшылардың өздерінің әлеуметтік құқықтары үшін күресінің нәтижесі ретінде пайда болды. Зейнетақы қорларының дамуына корпорациялар мен кәсіпорындардың өз жағына неғұрлым білікті жұмыс күшін тартуға деген ұмтылысы әсер етті. Батыста, Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін зейнетақы қорлары белсенді түрде дами бастады, дегенмен алғашқы зейнетақы қоры 1875 жылы АҚШ-та құрылды.

    Бүгінгі таңда зейнетақы қоры-бұл ерекше мәртебесі бар мемлекеттік мекеме. Бұл мемлекетке тиесілі және ресейліктердің міндетті зейнетақы сақтандырушысы болып табылатын жалғыз зейнетақы қоры.

    Мемлекеттік зейнетақы қорының қаражаты есебінен 38,5 миллион ресейлік зейнеткер зейнетақы алады. 2008 жылы зейнетақы қоры зейнетақы, әлеуметтік жәрдемақы және т.б. түрінде төлеген қаражат көлемі 2,3 триллион рубльге бағаланады. Зейнетақы қорының жүйесінде шамамен 63 млн.ресейліктердің, оның ішінде зейнетақы туралы ойламайтындардың сақтандыру зейнетақы төлемдері есепке алынады.

    Сонымен қатар, зейнетақы қоры ана (отбасы) капиталын алуға сертификаттар береді, 700 000-ға жуық ресейліктер кірген зейнетақыны мемлекеттік қаржыландыру бағдарламасын жүзеге асырады.

     Мемлекеттік емес зейнетақы қорларына келетін болсақ, олардың жұмыс принципі келесідей: зейнетақы қорында жинақталған зейнетақы активтері, басқарушы компания пайда табу үшін әртүрлі бағалы қағаздарға салады. Инвестициялық пайда зейнетақы қорының қатысушылары арасында олардың жеке зейнетақы шоттарында көрсетілген сомаларға айына кемінде бір рет бөлінетін бөлу жасалған күнге пропорционалды түрде бөлінеді.

     Мемлекеттік емес зейнетақы қоры (бұдан әрі-Қор) - қызметінің айрықша түрлері әлеуметтік қамсыздандырудың коммерциялық емес ұйымының ерекше ұйымдық-құқықтық нысаны: