Трансляция

[pic 1][pic 2][pic 3]

РЕФЕРАТ

Тақырыбы: Трансляция

                                                                        Орындаған: Хабибулла Саид

  Тексерген: Максутова Айдана Мадиевна

Алматы, 2021 жыл

МАЗМҰНЫ

1. КІРІСПЕ
2. НЕГІЗГІ  БӨЛІМ

• Трансляция компоненттері
• Трансляция 3 кезеңі
• Трансляцияның прокариоттар мен эукариоттардағы айырмашылығы
• Генетикалық код

1. ҚОРЫТЫНДЫ
2.   ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

Кіріспе

Трансляция дегеніміз – ағылшын тілінен аударғанда көшіру дегенді білдіреді. Тұқым қуалау ақпаратының а-РНҚ молекуласындағы нуклеотид амин қышқыл жүйесіне көшірілуі. Трансляция болашақ белокқа а-РНҚ кезегіне айналдырады, яғни белоктың биосинтезі жүретін ақырғы кезең. Трансляция просцесі цитоплазмада жүзеге асырылады.

Трансляция компоненттерінің түрлері:

• Тасымалдаушы РНҚ
• АТФ және ГТФ
• Белоктың биосинтезі

Тасымалдаушы РНҚ – трансляция процесі кезінде кодондар мен оларды анықтайтын амин қышқылдары бір-бірімен тікелей әрекеттеспейді. Олардың арасындағы байланыс тасымалдаушы РНҚ арқылы жүзеге асырылады.

Тасымалдаушы РНҚ қызметі: арнайы аминоация-т-РНҚ-синтеза ферментінің көмегімен нақты бір аминқышқылымен байланысу, оны белоктың биосентезі жүретін жерге жеткізеді. Тасымалдаушы РНҚ-ны сонымен қатар ерігіш РНҚ деп те атайды. Қазіргі кезде 100 ден артық тасымалдаушы РНҚ типтері анықталған. Нуклеотидтерінің орналасуы бойынша ең алғаш т-РНҚ ашытқы саңырауқұлағынан аланиндік жолмен алынған. Оны Р.Холлей өз әріптестерімен 1965 жылы ашқан. Осы хылыми жаңалығы үшін Р.Холлей 1968 жылы Нобель сыйлығына ие болды.

Тасымалдаушы РНҚ-ға тән қасиеттер:

1. Олар а-РНҚ мен р-РНҚ қарағанда мөлшері кіші. Седементация коэффиценті 4С ті құрайды.
2. А:У және Г:Ц қатынастары 1-ге жақын. Г-Ц жұптарының саны А-У дан артық.Олардың ара қатынасы 1: 0,7 құрайды.
3. Барлық т-РНҚ үшінші реттік құрылымда болып қызмет атқарады, олардың тұрақтылығын сақтауда Mg 2+ иондары концентрациясының маңызы зор.
4. т-РНҚ құрамында «ерекше» нуклотидтер болады. Олар: псевдоуридин, инозин, дигидроксиоудин және т.б

Тасымалдаушы РНҚ пішіні: жоңышқаның жапырағы секілді үшқұлақты болып келеді.

[pic 4]

Белоктың биосинтезі белокта мына компонеттер қатысуымен жүреді:

1. Аминқышқылдары- 20 түрі
2. Ақпараттық РНҚ
3. Тасымалдаушы РНҚ
4. Рибосомалар
5. Ферменттер

1. Аминоацил
2. Пептидтік полимеразалар

1. АТФ молекулалары(энергия көзі)
2. ГТФ молекулалары – пептидтік байланысулардың синтезін қамтамасыз етеді.
3. Ерігіш белоктар – инициация және тасымалдау факторлары
4. Бейорганикалық катиондар

Белоктың биосинтезі 200-дей әртүрлі белоктардың қатынасуымен жүретін биохимиялық процесс. Ол үш кезеңнен тұрады:

1. Инициация
2. Элонгация
3. Терминация

Белоктың биосинтезі жасушаның цитоплазмасындағы арнайы органодтарда – рибосомаларда жүреді. Рибосома күрделі нуклеопротеидтік кешен.

[pic 5]

Трансляцияның прокариоттар мен эукариоттардағы айырмашылығы.

Прокариоттар мен эукариоттарда белоктың биосинтезі ұқсас принциптер негізінде жүргенімен бірқатар айырмашылықтары да бар.