Өсімдіктің пассивті иммунитеті

Қазақстан республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі

Қазақ Ұлттық Аграрлық Университеті

[pic 1]

Реферат

Тақырыбы: Өсімдіктің пассивті иммунитеті

Орындаған: Бекетова  Юлдузхон

Қабылдаған: Тоққожа Құралай

Алматы 2020 жыл

Кіріспе

Негізгі бөлім

1 Пассивті иммунитет

2 Пассивті иммунитеттің физиологиялық және биохимиялық факторлары

3 Өсімдіктердің пассивті және иммундық жүйесін ауруларға әкелетін факторлар .

Қорытынды

Пайдаланған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Өсімдіктердің көптеген аурулары оларға бөгде организмдердің  патогенді немесе ауру туғызатын бактериялардың, саңырауқұлақтардың, вирустардың әсер етуінен пайда болады. Бұл патогенді микроорганизмдер өсімдікпен жанасып әрекеттеседі, оның организміне еніп, немесе оның сырт бетінде өсіп дамиды және тіршілік әрекеттерімен өсімдіктегі физиологиялық процестерді бұзады, яғни өсімдікті ауруға шалдықтырады.

Сонымен індетгі аурудың негізгі ерекшелігі міндетті түрде ауру туғызушы, өсімдіктің сыртқы бетінде, немесе ішінде (ұлпаларында) дамитын, одан өзінің тіршілік әрекеттеріне қажет қоректік заттарды алушы, микроорганизмнің немесе басқа паразиттің (арамтамақтың) болуында. Бұндай аурулардың екінші ерекшелігіне,  олардың басқа сау өсімдіктерге, немесе жеке органдарға тікелей жанасу жел, адам, хауанаттар, сондай-ақ, індеттенген өсімдік қалдықтары арқылы тез таралатындығын жатқызуға болады.

Микроорганизмдерге байланысты пайда болатын аурулардан басқа біраз жоғары сатыдағы өсімдіктерге (гүлді паразиттер) және хайуанаттарға (нематодтар), насекомдарға байланысты ауруларды ажырата білген жөн. Паразиттік тіршілік ететін өсімдіктерге сұмқұла және арамшырмауықты жатқызуға болады. Сұмқұла хлорофилсіз шөптесін өсімдік туысы. Қазақстан жерінде оның 23 түрі өседі. Басқа өсімдіктердің тамыры арқылы қоректеніп, өніп-өсетін аса қауіпті арам шөп. Арам шырмауық-жоңышқа, беде, түйежоңышқа, сиыр жоңышқа, кендір, темекі егісінде өсіп, оларды зақымдайды. Қазақстанда бұлардың 19 түрі өседі.

1 Пассивті иммунитет

Пассивті иммунитет өсімдіктердің пішіні мен анатомиялық құрылымының ерекшеліктерімен немесе олардың функционалды-физиологиялық және биохимиялық ерекшеліктерімен байланысты болуы мүмкін.

Пассивті иммунитетті анықтайтын өсімдіктердің қасиеттері, әдетте, көлденең тұрақтылықтың көрінісі болып табылады. Олар өте көп, әртүрлі және оларды екі негізгі топқа біріктіруге болады: анатомиялық, морфологиялық және физиологиялық және биохимиялық.

Пассивті иммунитеттің анатомиялық және морфологиялық факторлар

Өсімдіктердің қорғаныш құрылғылары, олардың пішінінің немесе құрылымының ерекшеліктерімен көрінеді, табиғатта кең таралған және өсімдіктердің табиғи иммунитетінде маңызды рөл атқарады. Өсімдіктердің бұл ерекшеліктері негізінен инфекцияның алдын алады, қоздырғыштың өсімдікке енуіне және енуіне жол бермейді. Кейде олар өсімдіктердің төзімділігін арттырады, егер инфекция пайда болса, паразиттің негізгі тіндерге таралуына жол бермейді. Өсімдіктердің анатомиялық немесе морфологиялық ерекшеліктеріне негізделген Иммунитет құрылымдық деп те аталады.

Пассивті иммунитеттің анатомиялық және морфологиялық факторлары тәждің таралу формасы, стоматаның аз мөлшері мен ерекше құрылымы, гүлдің жабық түрі, зардап шеккен органдардың бетінде қалың жасуша немесе балауыз жабыны, қалың кутикула немесе тығын қабаты, склеренхималық тіндердің күшті дамуы және басқа да құрылымдық ерекшеліктер болуы мүмкін.

Бұтаның немесе тәждің борпылдақ, жайылған түрінде тікелей күн сәулесі оған еркін енеді, ол жақсы желдетіледі, ылғал әрең сақталады, нәтижесінде қоздырғыштардың инфекциялық басталуын сақтау үшін қолайсыз микроклимат пайда болады, фитопатогендік саңырауқұлақтардың споралары өніп шығады. Сондықтан, бәрі бірдей, мұндай тәжі бар ағаштар мен бұталар тығыз, ықшам тәжі бар ағаштарға қарағанда ауруларға аз әсер етеді.