Саламан декларациясы

Қ.ЖҰБАНОВ АТЫНДАҒЫ АҚТӨБЕ ӨҢІРЛІК УНИВЕРСИТЕТІ

ЖАРАТЫЛЫСТАНУ ФАКУЛЬТЕТІ

ХҚБ-302

 «Саламан Декларациясы»

Орындаған : Әбдікова А.Е.

Тексерген:Тоғайбаева А.К.

 «Жалпыға бірдей білім» бағдарламасына сәйкес 1994 жылы Саламанка қаласында (Испания) арнайы қажеттілігі бар балаларға білім беруді дамытуға арналған бүкіләлемдік конференция болып өтті.92 үкімет пен 25 халықаралық ұйымдардың өкілдері болып табылатын үш жүзден аса қатысушы 1994 жылдың 1-10 маусым аралығында Испанияның Саламанка қаласында жиналып, «Баршаға арналған білім» бағдарламасының  мақсаттарын алға жылжыту үшін және саясаттың негізгі бағыттарында инклюзивті білім беруді дамыту мәселесі қажет етететін өзгерістерді қарастыру үшін жиналды.  Атап айтқанда басты мәселе : мектептердің барлық балалар үшін, әсіресе ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалар үшін ашық болуын қамтамасыз ету. Испания Үкіметі ЮНЕСКО-мен бірлесіп ұйымдастырған Конференцияға білім берудің жоғары деңгейлі қызметкерлері, әкімшілері, менеджерлері мен мамандары, сонымен қатар БҰҰ мен мамандандырылған мекемелердің, басқа халықаралық үкіметтік ұйымдардың, үкіметтік емес ұйымдар мен донорлық агенттіктердің өкілдері жиналды. Конференцияда арнайы қажеттіліктері бар жақтарға арналған білім берудің қағидалары, саясаты мен практикасы туралы Саламанка декларациясы және соның аясында  іс-қимыл шеңбері  анықталып қабылданды. Бұл құжаттар «Барлығына арналған мектептер» - барлығын біріктіретін, айырмашылықтарды ескеретін, оқуды жеңілдететін және жеке қажеттіліктерді қанағаттандыратын институттарды құру бағытында әрекет ету қажеттілігін мойындай отырып, енгізу принципіне негізделген. Бұл мектептер «Баршаға білім» бадарламасының  мақсаттарына жетуге және мектептердің оқыту тиімділігін арттыруға маңызды үлес қосады.

Декларацияның басты қағидалары:

• әр баланың білім алуға құқығы бар және мүмкіндігінше қажетті деңгейде білім алуы тиіс;
• әр баланың өзіне тән ерекшеліктері, қызығушылықтары, қабілеттері мен оқу қажеттіліктері бар;
• білім беру жүйелерін жобалау және білім беру бағдарламаларын осы сипаттамалар мен қажеттіліктердің алуан түрлілігін ескеретін етіп құрастыру қажет;
• ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалар үшін ең алдымен балаларға бағытталған осы қажеттіліктерді өтейтін  педагогикалық әдістер негізінде жағдай жасайтын жалпы білім беретін мектептерде білім алуының қол жетімді болуы

Сонымен қатар Саламан Декларациясы үкіметтер мен арнайы ұйымдарға хабарлайды:

• осы инклюзивті бағыттағы жалпы білім беретін мектептер дискриминациялық көзқарастармен күрестің  , қоғамда қолайлы жағдай жасаудың, инклюзивті қоғам құрудың және баршаға білім беруді ұйымдастырудың ең тиімді құралы; сонымен қатар,  олар білім беру жүйесінің  эффективтілігін мен нәтижелілігін арттырады.
• жекелеген айырмашылықтарға немесе қиындықтарға қарамастан барлық балаларды қамтитындай етіп , білім беру жүйесін жетілдіруге саясат пен бюджеттік тұрғыдан жоғары басымдылық беру;
• барлық балалар негізгі мектептерде оқитын инклюзивті білім беру қағидасын заң түрінде немесе саяси декларация түрінде қабылдау, егер бұған кедергі келтіретін аса мардымды себептер болмаса
• демонстрациялық жобалар әзірлеу және инклюзивті мектептермен тәжірибесі бар елдермен алмасуды ынталандыру
• физикалық және ақыл-ой кемістігі бар адамдардың ата-аналарының, қоғамдастықтары мен ұйымдарының білім берудің ерекше қажеттіліктерін қанағаттандыруға байланысты жоспарлау мен шешім қабылдау процестеріне қатысуын ынталандыру,жеңілдету;
• осындай қажеттіліктерді ерте анықтау және нақты шараларды қабылдайтын стратегияны әзірлеуге , сондай-ақ инклюзивті білім берудің кәсіби аспектілерін әзірлеуге көбірек күш салу.

Инклюзивті білім беруге бағытталған мектептер туралы Декларацияда былай  айтылған:

«Инклюзивті мектептің негізгі қағидасы - барлық балалар, кез-келген қиындықтар мен айырмашылықтарға қарамастан, мүмкіндігінше бірге білім алуы керек. Инклюзивті мектептер оқудың әр түрлі типтері мен қарқындарын сәйкестендіру және де барлығына тиісті білім беру бағдарламаларын құру, институционалдық келісімдер, оқыту стратегияларын әзірлеу, ресурстарды пайдалану және қоғамдастықтармен серіктестік арқылы сапалы білім беру арқылы өз оқушыларының әр түрлі қажеттіліктерін қабылдап ескеріп отыру керек. Әр мектептің алдында тұрған арнайы қажеттіліктердің тұрақты түрде қанағаттандырылуын қамтамасыз ету үшін үнемі қолдау мен қызметтер көрсетілуі керек…»