Геральдыка швейцарскiх кантонау

ГЕРАЛЬДЫКА ШВЕЙЦАРСКІХ КАНТОНАЎ

Ааргаў

Герб: шчыт рассечаны двухчасткава, правае поле чорнае з трыма хвалістымі срэбнымі паясамі, левае - сіняе з трыма срэбнымі пяціканцовымі зоркамі ў поясе. Герб прыняты 20 красавіка 1803 г. па прапанове грамадзян кантона і ўдакладнены 2 чэрвеня 1930 г. Чорнае поле сімвалізуе ўрадлівы чарназём, сярэбраныя хвалі – раку Ларэ, а зоркі – раёны Бадэн, Фрайен-Эмтэр і Фрыкталь, якія ўваходзяць у склад кантона.

Апенцэль-Аўсерродэн

Герб: у срэбным полі чорны мядзведзь з чырвоным узбраеннем, які суправаджаецца літарамі «V»і «R». Аснова герба - герб кантона Апенцэль, літары «VR» – пачатковыя літары назвы кантона. Пасля захопу Швейцарыі войскамі Напалеона, паводле законаў рэспублікі ўсе гербы павінны былі быць скасаваныя. Аднак, французам сказалі, што гэтыя літары азначаюць «Няхай жыве Рэспубліка!» («Viva Republique!») і герб было дазволена выкарыстоўваць.

Апенцэль-Інерродэн

Кантон Апенцэль быў утвораны ў 1513 г. У 1597 г. быў падзелены на два паўкантона. Гербам кантона быў чорны мядзведзь з чырвоным узбраеннем у срэбным полі. У цяперашні час гэты герб з'яўляецца гербам паўкантона. Упершыню падобны малюнак сустракаецца на друку, датаванай 1403 г. Паводле падання, гэты герб быў падараваны жыхарам каралём Отмарам яшчэ ў 720 г., узяўшы малюнак мядзведзя з герба абацтва Санкт-Гален, у складзе якога знаходзілася гэтая тэрыторыя. Гербам абацтва быў такі ж мядзведзь, але ў залатым полі. Цікава, што на гербе мядзведзь-самец. Савет Апенцэля заўсёды вельмі строга кантралюе наяўнасць палавых прыкмет на малюнку герба. Напрыклад, калі ў 1977 г. быў выдадзены каляндар, на якім палавых прыкмет мядзведзя не было відаць, савет накіраваў у выдавецтва гнеўны ліст, у якім запатрабаваў, каб усе непрададзеныя календары, дзе мядзведзь намаляваны як мядзведзіца, былі знішчаны.

Базель-Ланд

Кантон Базель быў утвораны ў 1501 г. Пасля аддзялення ў 1832 г. горада Базеля ад аднайменнага кантона, паўкантону Базель-сельскі ў 1834 г. быў зацверджаны ўласны герб, створаны на аснове грамадзянскага герба Лісталя: у срэбным полі чырвоны жазло з скрыўленым налева верхам («жазло Базеля»), пакрытым шасцю чырвонымі шарамі. У адрозненне ад герба Лісталя, на гербе паўкантона адсутнічае чырвоная аблямоўка. Цяперашняя форма герба ўстаноўлена 1 красавіка 1947 г.

Базель-Штат

Герб: у срэбным полі чорны «жазло Базеля» з скрыўленым направа верхам - сімвал улады біскупа. Самыя старажытныя выявы гэтага герба прысутнічаюць на пячатках, датаваных XI ст. Першапачаткова гербам і горада і епархіі быў чырвоны «жазло Базеля». Чорным «жазло Базеля» на гарадскім гербе стаў пасля 1385 г., калі горад быў аддзелены ад епархіі і таксама стаў мець сваю юрысдыкцыю і Савет. З канца XIV ст. герб мае шчытатрымальнікаў. Спачатку гэта быў анёл, які стаіць за шчытом. У канцы XV ст. шчытатрымальнікам стаў Васіліск - міфалагічная істота з тулавам яшчаркі, крыламі дракона, галавой пеўня і лапамі арла. З пачатку XIX ст. шчытатрымальнікамі з'яўляюцца два дзікуна.

Берн

Герб і сцяг кантона зацверджаны 1 студзеня 1974 г. Герб: у чырвоным полі залатая перавязь направа, абцяжараная чорным, які ідзе на чатырох лапах, мядзведзем з чырвоным узбраеннем. Гэта галосны герб, бо мядзведзь па-нямецку - бер. Герб кантона паходзіць ад герба горада Берн, вядомага па манеце, адчаканенай у 1224 г.

Вале

Герб: шчыт рассечаны двухчасткава, першае поле срэбнае, другое - чырвонае, у кожным полі - у слуп па чатыры пяціканцовыя зоркі зваротных тынктур, на рассяканні - пяць зорак зменных тынктур. Аб срэбна-чырвоным гербе, як пра герб біскупства, вядома з 1220 г. З 1507 г. на гербе прысутнічаюць зоркі. Першая афіцыйная выява герба датуецца 1548 г. Цяперашні герб, на якім 13 зорак, што сімвалізуе 13 раёнаў кантона, зацверджаны 12 мая 1815 г.

Во

Герб: поле шчыта перасечана двухчасткава, ніжняе поле зялёнае, верхняе - срэбнае з напісаным на ім дэвізам «Свабода і Айчына». 23 студзеня 1798 г. была абвешчана Леманішская Рэспубліка, сцягам якой стала зялёнае палотнішча. У памяць аб гэтай рэспубліцы ніжняе поле герба і ніжняя паласа сцяга, зацверджаных 16 красавіка 1803 г., зялёнага колеру.

Гларус

Герб: у чырвоным полі выява Святога Фрыдаліна. Паводле паданняў, ірландскі хрысціянскі місіянер Фрыдалін каля 500 г. пасяліўся на адным з астравоў Рэйна. Пасля заснаванаму ім манастыру германскі кароль падарыў горны раён Гларус. Пазней Святы Фрыдалін быў абвешчаны нябесным заступнікам Гларуса. Герб кантона вядомы з 1352 г. Цяперашнія герб і сцяг зацверджаны 25 чэрвеня 1959 г.