Лексiка-семантычныяасаблiвасцi беларускiх i нямецкiх айконiмау i гiдронiмау

Міністэрства адўкацыі Рэспублікі Беларусь

Установа адукацыі “Мінскі дзяржаўны лінгвістычны ўніверсітэт”

Факультэт нямецкай мовы

Кафедра беларускай мовы і літаратуры

Варабей Алена Ігараўна

Дыпломная праца

ЛЕКСІКА-СЕМАНТЫЧНЫЯ АСАБЛІВАСЦІ БЕЛАРУСКІХ І НЯМЕЦКІХ АЙКОНІМАЎ І ГІДРОНІМАЎ

Навуковы кіраўнік

Барысенка Вольга Уладзіміраўна,

дацэнт кафедры беларускай мовы і літаратуры,

кандыдат філалагічных навук, дацэнт

Рэцэнзент

Дзяменцьева Таццяна Георгіеўна,

дацэнт кафедры інтэнсіўнага навучання замежным мовам № 1,

кандыдат філалагічных навук, дацэнт

Работа дапушчана да арабоны

(пратакол № ____ пасяджэнне кафедры

беларускай мовы і літаратуры

ад «____» ________ 20_____г.)

Загадчык кафедры__________ П.В. Васючэнка

Мінск, 2019

Оглавление

УВОДЗІНЫ        3

АЙКОНІМЫ ЯК ЧАСТКА ТАПАНІМІІ        8

АЙКОНІМЫ ГЕРМАНІІ        9

АЙКОНІМЫ БЕЛАРУСІ        12

ГІДРОНІМЫ ЯК ЧАСТКА ТАПАНІМІІ        17

ГІДРОНІМЫ ГЕРМАНІІ        25

ГІДРОНІМЫ БЕЛАРУСІ        30

ВЫВАДЫ        38

ЗАКЛЮЧЭННЕ        46

СПІС ВЫКАРАСТАНАЙ ЛІТАРАТУРЫ        52

УВОДЗІНЫ

Аб’ектам маёй дыпломнай працы з’яўляюцца айконімы і гідронімы нямецкай і беларусскай мовы як падсістэма анімінічная, якая займае адну з цэнтральных пазіцый лексічнай сістэмы. Выбар аб'екта даследавання прадыктаваны як неабходнасцю паслядоўнага аналізу лінгвістычнай і экстралінгвистычнай інфармацыі, якая змяшчаецца ў айконіме.

Прадметам даследавання з'яўляецца аналіз словаўтваральнай і семантычнай (матывацыйнай) структуры айконімаў і гідронімаў нямецкай і беларускай мовы ў діахронічным аспекце.

Актуальнасць тэмы. Спецыфіка айконімікона нямецкай мовы становіцца прадметам пільнай увагі лінгвістаў толькі ў другой палове XX ст.

Аб'ектам даследавання з'яўляюцца перш за ўсё праблемы супастаўляльнага аналізу значэнняў імёнаў уласных (ІУ) і імёнаў намінальных (ІН), тыпалагічнай класіфікацыі айканімічнай лексікі на падставе розных параметраў, а таксама семантычны, словаўтваральны і функцыянальны аспекты даследавання ІУ-айконімаў (ІУА) з пазіцый сінхранічнага падыходу.

Вывучэнне ўласных геаграфічных імёнаў, якія складаюць своеасаблівую і надзвычай багатую намінацыю ў лексічнай сістэме мовы, мае вялікае навукова-тэарэтычнае і практычнае значэнне. Назвы геаграфічных аб'ектаў з'яўляюцца носьбітамі не толькі лінгвістычнай, але і геаграфічнай, і гістарычнай, і культуралагічнай інфармацыі. Вывучэннем гэтай інфармацыі займаецца тапаніміка. З'яўляючыся самастойнай комплекснай навукай, яна нярэдка становіцца важным дапаможным сродкам у вырашэнні многіх пытанняў сумежных навук.

Разам з тым, значную цікавасць уяўляе і гістарычны аспект даследавання структурна-семантычнага мадэлявання айконімаў, паколькі ў сваіх вытоках яны ў любым выпадку з'яўляюцца апелятывамі, з іх вызначанай структурай і вызначаным значэннем складовых кампанентаў.

Актуальным з'яўляецца зварот да этнакультурнага аспекту даследавання нямецкага тапанімікона, станаўленне і развіццё якога адлюстроўвае моўную і сацыя-культурную «карціну свету»  нямецкага этнасу на розных гістарычных этапах іх развіцця. Цікавасць да этнакультурнай спецыфікі моўных адзінак, якія заахвоцілі даследчыкаў звярнуцца да гісторыі станаўлення і развіцця соцыуму і яго мовы, таксама сведчыць аб актуальнасці гістарычных даследаванняў на сучасным этапе развіцця лінгвістычнай навукі.