Кредиторлық берешектерді басқару есепке алу, талдау

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ                                4

1. КРЕДИТОРЛЫҚ БЕРЕШЕКТЕРДЩ ЕСЕБІ МЕН ТАЛДАУЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ                        7

1. Кредитор лық берешектердің экономикалық ролі                                                        7
2. Кредиторлық берешектер есебінің теориялық негіздері.                        11
3. Кредиторлық берешектер мен оның талдауының мәні мен маңьізы                                18

1. «АТЫРАУ ЖАРЫҚ» АҚ КРЕДИТОРЛЫҚ ҚАРЫЗДАР ЕСЕБІ        23

1. Акционерлік қоғамның экономикалық сипаттамасы жэне бухгалтерлік есебінің ұйымдастырылуы                                23
2. Жабдықтаушылар жэне банкпен есепайырысу есебі                28
3. Кәсіпорынның еңбекақы міндеттемелерінің есебі                34
4. Салықтар бойынша бюджетпен есепайырысу есебі                                40

1. «АТЫРАУ ЖАРЫҚ» АҚ КРЕДИТОРЛЫҚ БЕРЕШЕКТЕРШЩ ТАЛДАУЫ МЕН БАСҚАРУЫ                                46

1. Кэсіпорынның міндеттемелерін талдау                        46
2. Кредиторлық берешектерді басқару                                                51
3. Кредиторлық берешектерді үйымдастыруды (есепті, талдауды, басқаруды) жетілдіру жолдары                55

ҚОРЫТЫНДЫ                        59

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР                        61

ҚОСЫМШАЛАР                        

КІРІСПЕ

Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Елімізде 1997 жылы 1 қаңтардан бастап 2003 жылдың 1 қаңтарына дейін Қазақстан Республикасының «Бухгалтерлік есеп стаңдарттары» басшылыққа алынып келді, 2003 жылдың 1 қаңтарынан бастап «Қаржылық есеп берудің халықаралық стандарттарын» қабылдадық. 2008 жылдың 1 қаңтарынан бастап барлық қаржылық шаруашылық қызметке ие Қазақстандағы кәсіпорындар қаржылық есеп берудің ұлттық стандарттарына көшті.

Экономикалық даму кезендерінің қай сатыларында болмасын дамудың объективті экономикалық заңдылықтарьш анықтау жэне ол за ңдылықтарды , пайдалану шараларын дүрыс белгілеу үшін есеп жұмыстарын дұрыс •ұйымдастырудың маңызы зор.

Кэсіпорын қаржылық - шаруашық қызметін жүзеге асыру барысыида . өзге занды жэне жеке тұлғалар алдында міндеттемелер пайда болады. Себебі, бюджетпен, банктік ұйымдармен есеп айырысу, жабдықтаушылар жэне мердігерлермен есеп айырысу, жріысшылар мен қызыметкерлерге еңбекақы толеу сияқты берешектері туындайды.

* Міндеттемелерді ашып көрсеткен кезде, кредиторлардың талабы бойынша төленуге тиісті міндеттемелер мен есепті күннен кейінгі бір жылдың ішінде өтелуге тиісті қысқа мерзімді міндеттемелердің бөлігін қоса алғанда, мынадай баптар ашылуы тиіс: қысқа мерзімді несиелер; салықтар бойынша берешек; төлеуге арналган дивиденттер; жұмысшылар мен қызыметкерлерге еңбекаіды толеу; жабдықтаушылармен жэне мердігерлермен есеп айырысу.

Экономиканың қай саласындағы болмасын шаруашылық субъектілер мен еңбек үжымдары шикізат пен материалдарды ұқыпты ондіруге, өндіріс қалдықтарын азайтуға, ысырапты болдырмауға, өңдірісті улғайтуға, өндіретін өнімнің өзіндік қүнын томендетуге жэне де қоршаған ортаны сақтап, оған зиян келтірмеуге мүдделі.Бухгалтерлік есеп жэне есеп беру мэліметтері шаруашылық жүргізуші субъектілердің жэне олардың қүрылымдық бөлімшелері қызметінің жағдайын, мүлкінің, міндеттемелерінің ақшалай түрде бейнелешп, шаруашылық операцияларының қүжатайналымда үзіліссіз көрініс табуын қамтамасыз ететін жүйе болып табылады.

Таңдалған тақырыпты зерттеу озектілігі қазіргі таңда жабдықтаушылар жэне мердігерлермен есеп айырысуға үжен көңіл бөлініп отыр. Өйткені эрдайым жаңарып түратын шаруашылық қажеттіліктерінің айналымы эртүрлі міндеттемелердің туындауына экеледі. Кредиторлық міндеттемелер есебі бухгалтерлік есеп жүйесінің маңызды элементі болып табылатындықтан, бүл тақырып өзектілігі күмэн туғызбайды.

Кредиторлық берешектер бойынша дүрыс есеп айырысудың міндеті мыналар болып табылады:

• Тауарлы материалдық құндылықтар есебі бойынша жабдықтаушы мердігерлердің кредиторлық берешектер жағдайының толық эрі сенімді акігаратын қалыптастыру;
• Қаржылық есентіліліктің ішкі жэне сыртқы пайдаланушылары- басшылар, акционерлер, инвесторлар, несие берушілер жэне басқа пайдаланушыларға қажеттіорындалған жұмыс жэне көрсетілген қызмет бойынша ақпаратпен қамтамасыз ету;
• Шаруашылық операцияларын жүзеге асыру барысында қаржылық ссепгіліліктің ішкі жэне сыртқы пайдаланушы ҚР заңнамаларына, бекітілген иормалар мен сметаларға сэйкес материалды, еңбек жэне қаржы ресурстарын

рыс пайдалануына бақылау жасау;

• Дебиторлық жэне кредиторлық берешектер жағдайына бақылау жасау;
• Жабдықтаушы мердігерлермен отырған келісімшартта бекітілген есеп аііырысу формаларының сақталуына бақылау жасау;
• Күмэнді қарыздарды болдырмау үшін, кредиторлармен уақытында есспайырысу;

Қазіргі таңдағы ақша қаражаттарьгаа деген көзқарас сонымен қатар жабдықтаушы мердіғерлермен есепайырысу операцияларының дүрыс есебі, кэсіпорынның қаржылық жағдайына (түсім жэне зиян), соның ішінде негізғі орында өнім өндіретін кэсіпорындар жағдайына елеулі ықпал етеді. Осыған байланысты үйымның қаржы-шаруашылық ідызметінің үйымдастырылуын басқару талдау жүргізу қажеттілігі туъшдайды.Өйткені кэсіпорынның болашақ дамуы өзінің иелігіндегі ресурстардың сақталуы мен тиімді қолданылуына баііпанысты.