Хлор. Cl

Хлор. Cl.

Қысқаша сипаттама

7 топтағы голеген элемент. Реттік номері 17 атомдвқ массасы 35.5.электрондық формуласы 1s2 2s2p6 3s3 3p5..

Физикалық қасиеті. 

Хлор сарғыл жасыл түсті, иісі өткір ,екі атомды улы газ.формула Cl2. Сонымен қатар ол ауадан ауыр болып келеді.

Табиғатта хлардың екі изатобын кездестіре аламыз.олар 35cl,37cl. Хлор белсенді болғандықтан ол периодтық симтемадағы барлық элементтермен әрекеттеседі.сондықтан ол қосылыс түрінде минералдардың құрамында галит NaCl ,сильвинита Kcl×NaCl,сильвина kcl,бишофрит MgCl2×6H2O, карналит KCl×MgCl2×6H2O

Биологиялық маңызы.

Адам ағзасында салмағы бойынша 0,25% хлор иондары бар.

NaCl асқазанда ас қорытуға көмектесетін және бактерияларды өлтіретін тұз қышқылын өндіру үшін өте маңызды .Адамның бұлшықет тінінде 0,20-0,52% хлор, сүйекте  - 0,09%; жылы қан - 2,89 г/л. Орташа адамда (дене салмағы 70 кг) 95 г хлор бар. Күн сайын тамақпен бірге адам 3-6 г хлор алады, бұл артық мөлшерде осы элементке деген қажеттілікті жабады.Хлор иондары өсімдіктер үшін өте маңызды. Хлор тотығу фосфорлануын белсендіретін өсімдіктерде энергия алмасуына қатысады .

Химиялық қасиеті

Хлор барлық дерлік металдармен тікелей әрекеттеседі (кейбіреулері тек ылғал болған кезде немесе қыздырылған кезде):

2Na+Cl2->2NaCl

Хлор бейметалдармен әрекеттескенде(оттек көміртек азот фтор мен инертті газдардан басқа) келесі заттарды түзеді:

5cl2+2P->2PCl5.

Құрғақ кальций гидроксидімен хлорды әрекеттестіргенде ағартқышты ала аламыз(хлорная известь)

Cl2+Ca(OH)2->CaCl(OCl)+H2O

Маталар мен қағазды ағарту үшін хлордың судағы ерітіндісі қолданылады.

Хлор өте күшті тотықтырғыш болып табылады

Cl2+H2S->2HCl+S♤

Хлорды алудың химиялық әдістері тиімсіз және шығынды болып келеді. Бүгінде олар негізінен тарихи маңызға ие.

Шеле әді

MnO2+4HCl->MnCl2+Cl2газ+H2O

Дикон әдісі.

4HCl+O2->2H2O+2Cl2 

Қазіргі замандағы лабараториялық әдіс

Хлорды алу үшін әдетте хлорсутегінің күшті тотықтырғыштармен тотығуына негізделген процестер қолданылады (мысалы, марганец (IV) оксиді , калий перманганаты , кальций хлориті , калий хроматы , калий бихроматы , қорғасын диоксиді , бертоллет тұзы және т.б.). әдетте марганец диоксиді немесе калий перманганаты [12] :