Деасфальтизация

Деасфальтизация - бұл мұнай қалдықтарынан шайырлы-асфальтті заттарды және жоғары коксуемділігі және тұтқырлығы төмен индекстері бар полициклді хош иісті көмірсутектерді жою процесі.
Көмірсутекті еріткіштермен мұнай қалдықтарын деасфальтизациялау мотор, авиациялық, цилиндрлік, трансмиссиялық, компрессорлық және басқа да майларды өндіру үшін негіз ретінде қолданылатын мұнайдың майлы фракцияларын бөлу үшін пайдаланылады.
Процестердің дәстүрлі шикізаты мұнай-гудрон вакуумдық айдау қалдығы болып табылады. Қалдық майларды өндіру үшін пайдаланылатын деасфальтизаттар және жанама - битумдар өндіру үшін шикізатпен немесе қазандық отындарының компоненттерімен қызмет ететін асфальттар мақсатты өнім болып табылады.
Әлемдік мұнай өңдеудегі гудрондарды деасфальтизациялау процесі тек жоғары тұтқыр қалдық майларды ғана емес, сонымен қатар каталитикалық крекинг және гидрокрекинг үшін шикізат компоненттерін өндіру кезінде қолданылады.
Мұнайдың қалдық майлы фракцияларын бөлуге бағытталған деасфальтизациялау пропанды пайдалануарқылы ғана жүзеге асырылады.
Гудрондарды төменгі молекулалы көмірсутектермен, негізінен сұйық пропанмен сұйылтылған гудрондарды деасфальтизациялау процесі жоғары тұтқыр қалдық майларды, сондай-ақ каталитикалық крекинг пен гидрокрекинг үшін шикізат компоненттерін өндіру кезінде де пайдаланылады.
Деасфальтизация процесі сұйық пропандағы майлы шикізат компоненттерінің әртүрлі ерігіштігіне негізделген. Пропанда ең аз еритін Шайыр және әсіресе асфальт. Критикалық температураға (96,8° С) жақын температурада май шикізатының құрамдас бөліктерінің ерігіштігі азаяды. Бұл ерітіндінің температурасының осы еріткіштің критикалық жағдайы аймағына жақындауына байланысты оның тығыздығы күрт төмендейді,бұл моль көлемінің ұлғаюына әкеледі.  Пропандағы май шикізаты көмірсутектерінің жоғары температура (75-90° С) аймағында ерігіштігі олардың тығыздығы мен молекулалық массасының ұлғаюымен азаяды. Шайырлар және әсіресе асфальтендер-сұйық пропанда аз еритін шикізат компоненттері (бұған пропанды деасфальтирлеуші еріткіш ретінде пайдалану негізделген). Температураның одан әрі жоғарылауы кезінде жоғары молекулалы полициклді құрылыстың көмірсутектері бөлінеді, ал ерітіндіде негізінен алкильді ұзын тізбектері бар моноциклді көмірсутектер қалады. 4 МПа - ға жуық қысым кезінде еріткіштің булануын, көлемі бойынша 1: (5-8) еріткішке шикізаттың еселігін болдырмау үшін жүзеге асырылатын техникалық пропан-сұйық фазалы шикізатты деасфальтизациялау процесі. Деасфальтизаттың шығуы шикізат сипатымен анықталады және 26-дан 90-ға дейінгі диапазонда ауытқиды.%.Деасфальтизация процесінің басты факторлары температура, қысым, шикізатқа пропан еселігі, пропан мен шикізаттың сапасы болып табылады.