Интерферометр

Мазмұны

1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім

1.Интерферометр

2.Интерферометр түрлері

3.Дифракциялық тор

1. Қорытынды
2. Қолданылған дереккөздер

Кіріспе

   ИНТЕРФЕРОМЕТР [интерфер(енция) + метр] – толқындардың интерференциясына негізделген өлшеуіш аспап. Дыбыстық толқындарға және электрмагниттік толқындарға арналған интерферометрлер бар. Оптикалық интерферометр спектрлік сызықтрадың толқын ұзындықтарын, мөлдір орталардың сыну көрсеткіштерін, нысандардың (объектілердің) абсолюттік және салыстырмалы ұзындықтарын, жұлдыздардың, т.б. бұрыштық өлшемдерін анықтауға, оптикалық бөлшектердің және олардың беттерінің сапаларын бақылауға арналған.

   Дифракциялық тор- фйқын да анық дифракциялық суретті алу және бақылау үшін дифракциялық торды пайдаланады. Дифракциялық тoр дегеніміз — жарық дифракциясы байқалатын тосқауылдар және саңылаулардың жиынтығы.

   Дифракциялық торды реттелген дифракциялық тop және реттелмеген дифракциялық тop деп бөледі. Реттелген тор деп саңылаулары белгілі бір қатаң тәртіп бойынша орналаскан торларды, ал реттелмеген деп саңылаулары тәртіпсіз орналасқан торларды айтады. Геометриялық құрылысына қарай торларды жазық және кеңістіктік торлар деп те бөледі. Кеңістіктік реттелмеген торларға, мысалы, тұмандағы ауа тамшылары немесе мұз қиыршықтарының жиынтығы, көз кірпіктері жатады.

ИНТЕРФЕРОМЕТРЛЕР

   Интерферометрлер - толқын интерференциясын қолданатын өлшеу құралдары. Толқындардың табиғатына сәйкес дыбыстық толқындарға арналған акустикалық интерферометрлер және электромагниттік толқындарға арналған интерферометрлер бар: оптикалық (ультрафиолет, спектрдің көрінетін және инфрақызыл аймақтары) және әр түрлі ұзындықтағы радиотолқындар. Соңғысына ең кең таралған оптикалық интерферометрлер жатады. Интерферометрлер кеңінен қолданылады. Сонымен, акустикалық интерферометрлер мен радио интерферометрлер толқындардың таралу жылдамдығын (акустикалық және радио) өлшеу үшін, екі толқын сәуле шығарушы арасындағы немесе эмитент пен шағылысатын дене арасындағы қашықтықты өлшеу үшін қолданылады, яғни қашықтықты анықтаушы ретінде қолданылады. Жоғарыда айтылғандай, ең кең тарағаны төменде талқыланатын оптикалық интерферометрлер. Олар спектрлік сызықтардың толқын ұзындығын, мөлдір орталардың сыну көрсеткіштерін, абсолютті және салыстырмалы ұзындықтарды, жұлдыздардың бұрыштық өлшемдерін өлшеу үшін, оптикалық бөлшектер мен олардың беттерінің сапасын бақылау үшін, металл беттерінің тазалығын бақылау үшін және т.б. Барлық интерферометрлердің жұмыс істеу принципі бірдей және олар тек когерентті толқындарды алу әдістерімен және қандай мөлшерде тікелей өлшенетіндігімен ерекшеленеді. Интерферометрлер әр түрлі оптикалық жолдардан өтіп, содан кейін біріктіріліп, олардың араласуының нәтижесі байқалатын екі немесе одан да көп өзара когерентті сәулелерді алу үшін сол немесе басқа құрылғының көмегімен жарық сәулесінің кеңістіктік бөлінуіне негізделген. Интерференция үлгісінің түрі жарық сәулесін өзара когерентті сәулелерге бөлу әдісіне, олардың санына, олардың салыстырмалы қарқындылығына, көздің мөлшеріне және жарықтың спектрлік құрамына байланысты. Интерферометрде когерентті сәулелерді алу әдістері өте алуан түрлі, сондықтан интерферометрлердің әртүрлі құрылымдарының саны өте көп. Кедергі жасайтын сәулелер саны бойынша оптикалық интерферометрлерді көп сәулелі және екі сәулелі деп бөлуге болады. Көп сәулелі интерферометрлер негізінен спектрлік сызықтардың жұқа құрылымын зерттеу және олардың пішінін анықтау үшін жоғары ажыратымдылықтағы спектрометрлер ретінде қолданылады, ал екі сәулелі интерферометрлер негізінен техникалық құралдар болып табылады.Интерферометр - бұл жұмыс принципі жарықтың интерференциясына негізделген өлшеу құралы. Дыбыс толқындарының (радио толқындарының) және электромагниттік толқындардың (оптикалық интерферометрлер) интерферометрлері бар. Оптикалық интерферометрлер спектрлік сызықтардың оптикалық толқын ұзындығын, мөлдір орталардың сыну көрсеткіштерін, заттардың абсолютті және салыстырмалы өлшемдерін, жұлдыздардың бұрыштық өлшемдерін өлшеу үшін, оптикалық бөлшектер мен олардың беттерінің сапасын бақылау үшін және т.б.