Таврлы қималар

Таврлы қималар - Қазақстан республикасы білім жəне ғылым министрлігі шəКƏрім атындағы семей мемлекеттік униврситеті

Таврлы қималар көп жағдайда жеке элемент немесе құрастырмалы, монолитті конструкциялар құрамында кездестіруге болады. Таврлы қималы элемент полка жəне қабырғадан тұрады, көбінесе бір арматуралы болып келеді(сурет 7,2).

Сурет 7,2. Таврлы қима.

Төртбұрышты элементке қарағанда таврлы элемент тиімді болып саналады, өйткені көтеру қабілеті бірдей болғанымен бетон шығыны аз болады. Полкалардың ені үлкен болған жағдайда қабырғадан ең үлкен аралықта жатқан свесте кернеу аз болады. Сондықтан, есептерде полкалар свесінің эквивалентті енін b'f кіргізеді, нормалар қажет еткенде мəнін шектеп отырады.

Егер қысылған аймақтың астыңғы шегі полка аралығында жатса (сурет 7,2 б), онда таврлы қиманы тік төртбұрышты сияқты есептейді, өлшемдері b'f жəне h0, өйткені созылған аймақтың бетоны көтеру қабілетіне əсер етпейді.

Есептік формулалар (кернелмеген элементтер үшін):

Rbb'f x = RsAs (1.23) M ≤ Rbb'f (ho- 0,5x) немесе M ≤ αmRbb'f ho2 (1.24)

Егер қысылған аймақтың астыңғы шегі полкадан төмен орналасса, онда қиманың қысылған аймағы қабырғаның қысылған аймағынан жəне полка свесінен тұрады.

Қысылған аймақтың астыңғы шегі келесі теңдеумен анықталады

RsAs= Rbbx + Rb(b'f- b)h'f (1.25)

Созылған арматурадағы біркелкі əсер ететін күштер арқылы өтетін нүкте бойымен момент бойынша беріктік шарты:

https://melimde.com/azastan-respublikasi-bilim-jene-filim-ministrligi-shekerim-ati-v15.html?page=3 03.10.2022, 01:26 Стр. 1 из 50

M ≤ Rbbx (ho- 0,5x) + Rb(b'f - b) h'f(ho – 0,5 h'f) (1.26) Таврлы қима үшін келесі шарт орындалуы тиісx≤ξRho.

2 Иілетін элементтердегі көлбеу қималарының түзілуі ию моменті мен көлденең күш əсерінен болады. Элементтің көлбеу қимасы бойынша көлденең күшіне қарсы беріктігі:

Q ≤ Qsw +Qs,ins+ Qb; (1.27)

Qsw= ΣRswAsw немесе Qsw=qswco(1.28)

qsw= RswAsw /s(1.29) co=√{φb2(1+φt+φn)Rbtbh2o}/qsw=√Mb /qsw(1.30) Qs,ins= ΣRswAs,inssinθ(1.31)

Qb=Mb/c=φb2(1+φf+φn)Rbtbh2o/c(1.32)

Мұндағы,

Qsw – көлбеу сызаттарымен өтетін, бір көлденең арматураның қабылдайтын көлденең ішкі күш (сурет 7,3); Qs,ins– көлбеу сызаттарымен өтетін, отгибтардың қабылдайтын көлденең ішкі күш;

Qb– армирленген көлбеу қимадағы қысылған бетонның қабылдайтын көлденең ішкі күш;

qsw – көлбеу қима аралығында элемент ұзындығы бірлігіндегі қамыттардағы күш;

co – қамыттардың жұмысы ескерілетін элемент ұзындығы, немесе элементтің бойлық өсіне қауіпті көлбеуінің проекциясы;

θ – элементтің бойлық өсіне отгибтардың иілу бұрышы; φb2 – бетон түрін ескеретін коэффициент.

Көлбеу қималарын көлденең күштерге есептеудегі басты мақсат - бетон қимасының жəне бойлық арматураның жеткілікті екенін есептеу, керекті ауданды жəне қамыттардың дұрыс орналасуын қадағалауболып табылады.

Есептеу кезінде сонымен қатар, қамыттар s, аралығындағы, тірек пен отгиб арасындағы s1, жəне отгиб араларындағы s2беріктігін қамтамасыз ету қажет (сурет 7,3 а).

https://melimde.com/azastan-respublikasi-bilim-jene-filim-ministrligi-shekerim-ati-v15.html?page=3 03.10.2022, 01:26 Стр. 2 из 50

Сурет 3,7. Көлбеу қималарын есептеуде

3 Көп кезде алдын ала кернелген отгибсіз таврлы қималар кездеседі.

Есептеуді келтірілген формулалар арқылы жүргізеді, бұл кезде көтеру қабілеті ең төмен қималарды

есептейді (сурет 3,8).

Берілгендер белгілі болғанда, есепті келесі қатармен есептейді:

1. Бірінші жағдай бойынша көлденең арматура керек пе жоқ па екенін тексереді.

Q≤2,5 Rbtbho (1.33)

2. Екінші жағдай бойынша көлденең арматура керек пе жоқ па екенін тексереді. Q≤ φb2(1+ φn)Rbtbh2o/c; (1.34)

Егер