Конак yй ғимаратынын констрктивтi бөлiгi

ҚОНАҚ ҮЙ ҒИМАРАТЫНЫҢ КОНСТРКТИВТІ БӨЛІГІ

Сәулет өнері – аса күрделі және жан-жақты құбылыс. Ең алдымен, бұл адамдардың тәжірибелік қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін арналған әр түрлі ғимараттар, құрылыстар және олардың кешендері түріндегі материалдық орта. Сонымен бірге сәулет өнері қоғамдық ойларды білдіруге қабілетті және адамдарды эстетикалық ләззатқа бөлейтін ерекше өнер болып табылады.

«Сәулетші» сөзі «архитектон» ежелгі грек сөзінен шыққан, ол бас құрылысшы дегенді білдіреді.

Адамзат қоғамы тарихының әр кезеңінде сәулет өнері материалдық, әлеуметтік және климаттық шарттарға байланысты, сонымен қатар барлық ұлттармен жоғары бағаланатын тұрмыстың ұлттық ерекшеліктері мен көркемдік дәстүрлерімен тікелей байланысты  дамыған.

Демалуға, білім алуға, жұмысқа және т.б. арналған бөлмелері бар жер үсті құрылыстарын ғимараттар деп атайды.

Ғимараттардың функционалдық жағы (ыңғайлылық деңгейі) және сәулет өнеріндегі олардың эстетикалық формасы ғимараттардың тағайындалуын, құрылыс жүйесіндегі олардың әлеуметтік функциясы мен қала құрылысының рөлін көрсететін өзара тығыз байланыста. Басқа сөзбен айтқанда, сәулет өнері ғимараттарында сол уақыт кезеңі үшін замануаи функционалды және идеялық-көркемдік талаптар сәйкес келуі керек.

Сәулет өнерінің функционалдық жағы ғимараттың тағайындалуына, экономикалық мүмкіндіктер мен құрылыс техникаларының даму деңгейіне байланысты.

Сәулет өнерінің көркемдік жағы дүниетанымдық көріністі көрсетеді, көбінесе, халықтық қоғам кішігірім көлемдердегі құрылыстарда орналасудың ұлттық әдістерін және шартты тілмен айтқанда туған табиғаттың әдемілігі мен ұлттық эстетикалық идеалдарды білдіретін жергілікті көркемдік-сәндік құралдарды қолданған кездегі билікті класты көрсетеді.

Осылайша, сәулет өнері материалды игіліктер мен үлкен әлеуметтік мәндегі өнердің үйлесімділік бірлігін білдіреді.

Функционалды, инженерлік-құрылыстық, эстетикалық, экономикалық талаптар сәулет өнеріне ерте кездерден қойылып келеді. Осылай, осыдан екі мың жыл бұрын сәулет өнерінің ерте грек теоретигі М.Витрувий, сәулет өнерінің құрылыстары үш сапаға ие болу керек екенін айтып кеткен: пайда, беріктік және әдемілік.

Сондықтан ғимаратты жобалау барысында оларға деген келесі негізгі талаптарды ескеру керек:

• Функционалды – тәжірибелік қажеттіліктерді қанағаттандыратын.
• Қала құрылысы – қоршаған құрылыстар есебімен ғимараттың рөлі.
• Құрылыстық және экономикалық – сәйкес құрылыстық құрылымдар, материалдар мен ғимараттардың өлшемдерін таңдау.
• Көркемдік – ғимараттың ішкі түріне де, сонымен қоса оның ішкі кеңістігіне де идеялық-көркемдік өрнектерді беру.
• Табиғи-климаттықжәне ландшафттық – табиғат және қоршаған ортамен тікелей байланысы.

Ғимараттың көркемдік композициясымен жұмыс істеу барысында әр түрлі көркемдік тәсілдер мен пішін қалыптастыратын құралдарды пайдаланады. Оларға бірінші кезекте тектоника, сонымен қатар ритмдік бөлу, пропорциялар, масштабтылығы, көлемдер мен олардың элементтерінің контрасты немесе нюансты үйлесімділіктері, түстерді қолдану жатады.  Ғимараттың жобасын құрастырудың барлық жағдайларында сол жергілікті тұрғындардың құрылыстық дәстүрлері мен эстетикалық қажеттіліктерін мұқият қарастыру қажет.