Экомоникалық объектілерді компьютерлік модельдеу

Тақырыбы: экомоникалық объектілерді компьютерлік модельдеу

Мақсаты: компьютерлік модельді құру мысалында модельдеу алгоритмін бекіту, модельдеу нәтижелерін талдауды үйрену, типтік мәселелерді шешу үшін дайын компьютерлік модель шаблонын қолдануды үйрену.

Теориялық мәліметтер

Компьютерлік модель немесе сандық модель - объектінің, жүйенің немесе Тұжырымдаманың нақты, бірақ алгоритмдік сипаттамадан басқа формада көрінісін жүзеге асыратын компьютерлік бағдарлама, оның ішінде жүйенің қасиеттері мен уақыт өте келе өзгеру динамикасын сипаттайтын мәліметтер жиынтығы.

Компьютерлік модельдің құрылысы құбылыстардың белгілі бір табиғатынан немесе зерттелетін объект-түпнұсқадан абстракциялауға негізделген және екі кезеңнен тұрады - алдымен сапалы, содан кейін сандық модель құру. Компьютерлік модельге неғұрлым маңызды қасиеттер анықталып, берілсе - ол нақты модельге неғұрлым жақын болса, осы модельді қолданатын жүйе соғұрлым үлкен мүмкіндіктерге ие болады. Компьютерлік модельдеу дегеніміз-компьютерде бірқатар есептеу эксперименттерін жүргізу, оның мақсаты модельдеу нәтижелерін зерттелетін объектінің нақты мінез-құлқымен талдау, түсіндіру және салыстыру, қажет болған жағдайда модельді кейіннен нақтылау және т. б.

Аналитикалық және имитациялық модельдеуді ажыратып аналитикалық модельдеу кезінде нақты объектінің математикалық (дерексіз) модельдері алгебралық, дифференциалдық және басқа теңдеулер түрінде зерттеледі, сонымен қатар оларды нақты шешуге әкелетін бір мәнді есептеу процедурасын жүзеге асыруды қарастырады. Имитациялық модельдеу кезінде көптеген қарапайым операцияларды дәйекті орындау арқылы зерттелетін жүйенің жұмысын жаңғыртатын алгоритм(лер) түрінде математикалық модельдер зерттеледі.

Компьютерлік модельдеудің негізгі кезеңдері:

1. Мәселені белгілеу және оны талдау:

1.1. Жасалған модельдің мақсатын анықтаңыз.

1.2. Бастапқы нәтижелерді және оларды қандай түрде алу керектігін нақтылаңыз.

1.3. Модель құру үшін бастапқы деректерді анықтаңыз.

2. Ақпараттық модельді құру:

2.1. Параметрлерін анықтау моделін анықтауға арасындағы байланысы.

2.2. Берілген тапсырма үшін қандай параметрлер әсер ететінін және қайсысын елемеуге болатындығын бағалаңыз.

2.3. Модель параметрлері арасындағы қатынасты математикалық түрде сипаттаңыз.

3. Компьютерлік модельді іске асыру әдісі мен алгоритмін әзірлеу:

3.1. Бастапқы нәтижелерді алу әдісін таңдаңыз немесе жасаңыз.

3.2. Таңдалған әдіспен нәтиже алу алгоритмін жасаңыз.

3.3. Алгоритмнің дұрыстығын тексеріңіз.

4. Компьютерлік модельді әзірлеу:

4.1. Компьютерде алгоритмді бағдарламалық қамтамасыздандыру құралдарын таңдаңыз.

4.2. Компьютерлік модельді жасаңыз.

4.3. Жасалған компьютерлік модельдің дұрыстығын тексеріңіз.

5. Эксперимент жүргізу:

5.1. Зерттеу жоспарын жасаңыз.

5.2. Құрылған компьютерлік модель негізінде эксперимент жүргізу.

5.3. Алынған нәтижелерді талдаңыз.

5.4. Модель прототипінің қасиеттері туралы қорытынды жасаңыз.

Эксперимент барысында жүргізу мүмкін выясниться керек:

* зерттеу жоспарын реттеу;

* мәселені шешудің басқа әдісін таңдау;

* нәтижелерді алу алгоритмін жетілдіру;

* ақпараттық модельді нақтылау;

* міндет қоюға өзгерістер енгізу.

Бұл жағдайда тиісті кезеңге оралу орын алады және процесс қайтадан басталады.

Жұмыстың мазмұны:

Автокөлік кәсіпорнының штаттық кестесін құру мысалында экономикалық мәселенің қарапайым компьютерлік моделін (MS Excel қолдана отырып) құрыңыз