Нейтрон

             Қазақ қыздар ұлттық педагогикалық университеті

                               Жаратылыстану институты

                                          Химия кафедрасы

[pic 1]

СӨЖ

Тақырыбы: Нейтрон

Қабылдаған:х.ғ.к. профессор Азимбаева Г.Е

Орындаған:<6B05301>-Химия білім  беру  бағдарламасының 1курс студенті  Исмадинова.А

                                                   Алматы,2023ж

Жоспар:

I.Кіріспе

   1.1 Нейтрон дегеніміз не? Ашылу тарихы және қасиеттері

II.Негізгі бөлім

    2.1 Прометий элементтінің алыну жолдары және нейтрон саны.

    2.2 Полоний элементтінің алыну жолдары және нейтрон саны.

    2.3 Мышьяк элементтінің алыну жолдары және нейтрон саны.

    2.4 Америций элементтінің алыну жолдары және нейтрон саны.

    2.5 Протактиний элементтінің алыну жолдары және  нейтрон саны.    

    2.6 Нептуний элементтінің алыну жолдары және нейтрон саны.

III.Қорытынды

IV.Пайдалынылған әдебиеттер

Кіріспе

1. Нейтрон дегеніміз не? Ашылу тарихы және функциясы

Нейтрон- субатомдық бөлшектердің бір түрі болып табылады (заттардың атомдарын құрайтын бөлшектер) кейбір атомдардың ядросында және бейтарап электр зарядымен қамтамасыз етілген. Әлемдегі барлық атомдар нейтрондардан, протондардан (оң зарядталған) және электрондардан (теріс зарядталған) тұрады.Нейтрондар атомдардың ядросында кездеседі (сутектен басқа), протондармен бірге.

Нейтронның ашылу тарихы

Нейтрондар ашылғанға дейін атомдардың массасы мен заряды туралы белгісіз болған, әсіресе электрондардың атом ядросында бола алмайтындығы, бірақ ядролық масса протондардың жалпы массасына дәл сәйкес келмейтіні белгілі болған кездер.Осылайша неміс физигі Протондарды ашқан Эрнест Резерфорд 1920 жылы нейтронның болу қажеттілігін ұсынды, яғни электр зарядын өзгертпестен атомға масса беретін бөлшек.Бірнеше жылдан кейін нейтрондар Оларды 1932 жылы ағылшын физигі Джеймс Чадвик ашқан, физика бойынша 1935 жылғы Нобель сыйлығының иегері. Парафинмен немесе басқа сутегіге бай қосылыстармен соққы алу арқылы алынған сәулеленудің әртүрлі тәжірибелері мен зерттеулерінің арқасында Чадвик физикалық болжамдар бақыланатын құбылысқа сәйкес келмейтіндігін көрсетті. Басқаша айтқанда, алынған сәуле протонға ұқсас, бірақ электрлік заряды жоқ бөлшектерден шыққан. Бұл нейтрондардың ресми ашылуына алып келген алғашқы тәжірибе болды.

Нейтронның атқаратын функциясы

Нейтрондар олар атом ядросының ішінде тұрақтандыру функциясын орындайды. Егер олар болмаса, протондар бір-біріне тойтарыс берер еді. Олардың қатысуымен нейтрондар бұл итергіш электр күшін протондар мен    нейтрондарды  ядрода  ерекше  ұстайтын  күшті  ядролық  күшпен  өтейді.Алайда бос нейтрондарды адамдар үшін ыңғайлы басқа функциялар типтері үшін пайдалануға болады. Мысалға, материалдарды визуалдау үшін қолданылады.Олар сондай-ақ ядролық бөлінуде, яғни атом ядросының бос нейтрондармен бомбалануы арқылы ыдырауында қолданылады, осылайша орасан зор энергия бөлетін реакциялар туындайды. Әрине, бұл көптеген қауіптерді тудырады, өйткені нейтрондардың бақылаусыз шығарылуы тірі тіршілік иелерінің негізгі ақуыздарының құрылымын зақымдауы мүмкін.

Негізгі бөлім

 2.1 Прометий элементтінің алыну жолдары және нейтрон саны.

Прометий ( Pm) — Менделеевтің периодты системасының ІІІ тобындағы радиоактивті химиялық элемент; рет нөмірі 61, лантанидтер қатарына жатады. Қысқа уақыт сақталатын радитоактивті элемент болғаннан кейін табиғатта өте сирек кездеседі. Ең ұзақ сақталатын изотопының 145Pm.

1945 ж.американ  ғылымдары Джакоб Маринский, Лоуренс Гледенин және Чарльз Кориелл уран бөлінуі кезінде пайда болған өнімнен 147Pm изотопын (жартылай ыдырау мерзімі Т1/2 = 2,7 ж. ) алған.Атауын грек мифологияның кейіпкері - адамдарды қорғайтын және отты Зевстен алып кетіп адамдарға берген каһарманы - Прометейдің атынан алған.