Грунвальдская бітва

УВОДЗІНЫ

Працэс адукацыі аднаго з найбуйнейшых дзяржаў Усходняй Еўропы эпохі Сярэднявечча - Вялікага княства Літоўскага, Рускага, Жамойцкага і іншых зямель - быў складаным і доўгім па часе. Канчаткова тэрытарыяльныя межы Вялікага княства ўсталяваліся ў другой палове XIV ст. Яны распасціраліся ад Балтыйскага да Чорнага мораў з поўначы на ​​поўдзень, ад Брэстчыны да Смаленшчыны з захаду на ўсход.

Гістарычныя рэаліі XIII - XIV стст. падштурхоўвалі да балта-славянскага палітычнага аб'яднання насельніцтва як тых, так і іншых зямель. Менавіта іх адзінства дазволіла захаваць на той час у значнай ступені этнічную чысціню, а цалкам дапушчальна, і само існаванне этнасаў, якія засялялі гэты рэгіён, ва ўмовах супрацьстаяння агрэсарам з паўночнага захаду (крыжакі) і паўднёва-усходу (мангола-татары). Вядомыя сумесныя выступленні балта-славянскіх дружын супраць крыжакоў.

Адчувальнымі былі і ўнутраныя аб'яднальныя тэндэнцыі. Дваццаць невялікіх удзельных княстваў, якія ўтварыліся ў выніку распаду Полацкага і Тураўскага княстваў, вялі міжусобную барацьбу. На балцкіх землях дзяржаўнасці не было. Тут узнікаюць племянныя саюзы, з'яўляюцца князі (кунігас), якія мелі моцныя ваенныя дружыны. Яны аказвалі супраціў крыжакам і адначасова самі здзяйснялі набегі на землі саслабленай Русі. Ўнутраная барацьба паміж племяннымі саюзамі ўздымала асобы некаторых князёў. Адным з такіх князёў быў Міндоўг.

У сярэдзіне XIII ст. ў балта-ўсходніх землях адбываецца ўзвышэнне Навагрудка (суч. Навагрудак). Наваградак быў заснаваны Яраславам Мудрым (1044) і доўга знаходзіўся пад уплывам Кіева, а затым галіцка-валынскіх князёў. Ўраджайныя землі Панямоння, адносна небяспечнае геаграфічнае становішча ва ўмовах пастаяннай знешняй пагрозы прыцягнулі сюды перасяленцаў з іншых раёнаў і абумовілі ўздым прадукцыйных сіл.

Такім чынам, наваградскі князь Войшалк стварыў ядро ​​дзяржавы. Ўваходжанне балцкіх і ўсходнеславянскіх зямель у яго склад у большасці выпадкаў было добраахвотным і ажыццяўлялася праз шлюбныя саюзы або праз заключэнне дамоваў. Асновай Вялікага княства Літоўскага, Рускага, Жамойцкага сталі суседнія балцкія і ўсходнеславянскія (сённяшнія літоўскія і беларускія) землі. Гэтая дзяржава была политерриториальной і полиэтничной.

У адпаведнасці з мэтай, аб'ектам і прадметам даследавання можна вылучыць наступныя задачы:

- раскрыць прычыны крыжовых паходаў;

- разгледзець пачатак і ход першых крыжовых паходаў;

- паказаць асноўнае прызначэнне крыжовых паходаў;

          - разгледзець вынікі крыжовых паходаў і іх наступствы.

1 КРЫЖАЦКАЯ АГРЭСІЯ НА ЎСХОДНЕСЛАВЯНСКІЯ І ЛІТОЎСКІЯ ЗЕМЛІ

Тэўтонскім-літоўскія вайны - узброеныя канфлікты Тэўтонскага і Лівонскага рыцарскіх ордэнаў з Вялікім княствам Літоўскім за зямлі ў Жамойці і беларускай Панямонне, якія доўжыліся З 1283 па 1409 гады (з перапынкамі). Складовая частка агульнай нямецкай экспансіі ва Усходняй Еўропе. 

З'яўленне ў Прыбалтыцы Тэўтонскага ордэна Тэўтонскі ордэн быў створаны ў канцы ХІІ ст. ў Палестыне для барацьбы з «нявернымі» Поўная назва ордэна гучала як «Ордэн шпіталя Найсвяцейшай Панны Марыі ў Ерусаліме» «Тэўтонскім» яго называлі таму, што ў яго ўваходзілі ў асноўным рыцары нямецкага, або «тэўтонскага», паходжання.

[pic 1]

Малюнак 1.1 - Крыжаносцы Тэўтонскага ордэна ў XIII ст.

Знікненне фармальнай і ідэалагічнага падстаў для вайны - хрышчэнне Літвы пасля Крэўскай уніі (1385) - не азначала, аднак, канчаткі ваенных дзеянняў, а толькі іх пераход у новую форму.

Сярод наступстваў вайны была адукацыя неабжытай лясной пустэчы паміж землямі Ордэна і Вялікага княства Літоўскага. Таксама мяркуецца, што пераважная накіраванасць нямецкіх удараў на балтыйскія зямлі замарудзіла рост, а магчыма, што і паменшыла значэнне балцкага элемента ў ВКЛ.

У палітычны і ваенны фон вайны ўваходзілі канфлікты з Польшчай за Валынь і Галіцыю (1340-1366) і з Маскоўскім княствам за ўплыў на рускія землі: Смаленск, Цвер і іншыя (1340-е - 1370-я гады), унутраны канфлікт вакол улады ў ВКЛ (1370-1390-я гады).