Гарадзельская ўнія 1413 года

РЭФЕРАТ

па дысцыпліне " Гісторыя Беларусі”

на тэму “Гарадзельская ўнія 1413 года”

Минск, 2020

ЗМЕСТ

УВОДЗІНЫ……………………………………………………………………3

1. ЗАКЛЮЧЭННЕ КРЭЎСКАЙ УНІІ……………………………………4
2. ВОСТРАЎСКАЕ ПАГАДНЕННЕ. ЗАКЛЮЧЭННЕ

ВІЛЕНСКА-РАДАМСКАЙ УНІІ 1401 ГОДА…………………………....6

1. ЗАКЛЮЧЭННЕ І ЗНАЧЭННЕ ГАРАДЗЕЛЬСКАЙ УНІІ………....9

ЗАКЛЮЧЭННЕ……………………………………………………………...11

СПІС ВЫКАРАТАННЫХ КРЫНІЦ……………………………………..12

УВОДЗІНЫ.

Як Вялікае княства Літоўскае, так і Польшча згулялі вялікую ролю ў гісторыі сярэднявечай Усходняй Еўропы. Гэтыя дзяржавы займалі асаблівае месца ў рэгіёне не толькі ў сілу свайго геапалітычнага размяшчэння, але і па прычыне суіснавання на сваёй тэрыторыі розных этнасаў, канфесій, палітычных інстытутаў, сацыяльных груп.

Саюз Вялікага княства Літоўскага з Польшчай пад ўладай адзінага гасудара ўнёс карэнныя змены ў дзяржаўны лад абедзвюх дзяржаў і аказаў значны ўплыў на развіццё эканамічных, палітычных і културных сувязяў народаў Беларусі, Украіны і Польшчы. Уся гісторыя гэтых народаў на працягу 400 гадоў знаходзілася пад ўздзеяннем гэтага саюза.

1. ЗАКЛЮЧЭННЕ КРЭЎСКАЙ УНІІ.

Пасля смерці Альгерда паміж прадстаўнікамі вялікакняжацкай сям’і пачынаецца барацьба за ўладу. Вялікім князем быў абвешчаны старэйшы сын ад другой жонкі Ягайла [2, с. 219].

Галоўнымі ўдзельнікамі барацьбы былі Ягайла, Андрэй, Кейстут і Вітаўт.

Андрэй Полацкі адразу быў выгнаны за межы краіны. Ён да канца свайго жыцця выступаў супраць Ягайлы. Дзеля гэтага стаў саюзнікам Дзімітрыя Данскога, маскоўскага князя.

Супраць Ягайлы выступіў і Кейстут. Гэта выкарасталі крыжакі, каб распаліць межусобную вайну ў Вялікім княстве Літоўскім. Ягайла заключыў тайныя дагаворы з Тэўтонскім і Лівонскім ордэнамі і паабяцаў не дапамагаць Кейстуту, калі крыжакі нападуць на яго землі [5, с. 10]. У адказ Кейстут у 1381 годзе пазбавіў Ягайла княскага трона, але зрабіў памылку, пакінуўшы яго на свабодзе.

Сабраўшы войска і ў 1382 годзе Ягайла захапіў Кейстута разам з сынам Вітаўтам. У Крэўскім замке Кейстута задушылі, Вітаўт ўцек да крыжакоў, дзе пачаў збіраць незадаволеных Ягайлам феадалаў Вялікага княства Літоўскага. У гэтых абставінах Ягайла згадзіўся прыняць Вітаўта ў Вялікім княстве Літоўскім пры ўмове вяртання Вітаўту спадчыны Кейстута, а таксама перадачы Гародні, Бярэсця і Падляшша, Вітаўт прызнаваў Ягайлу вялікім князем [2, с. 223].

Перад Ягайлай стаяла два напрамкі развіцця знешняй палітыкі, галоўнай мэтай была барацьба з крыжакамі.

Першы напрамак – саюз з Масквой, шлюб з дачкой Дзімітрыя Данскога і перадача ўсходніх зямель Вялікага княства Літоўскага Маскоўскаму княству, або другі напрамак – саюз з Польшчай, шлюб з Ядзвігай, адзінай дачкой памёршага польскага караля, пераход ў каталіцтва і вярхоўная ўлада над аб’яднанымі ў адну дзяржаву каталіцкімі Польшчай і ахрышчоным у каталіцтва Вялікім княствам Літоўскім. Ягайла выбраў другі напрамак [2].

Саюз паміж Вялікім княствам Літоўскім і Польшчай быў выгадны абедзвюм дзяржавам і ўсім народам Усходняй Еўропы, бо дазваляў аб’яднаць сілы супраць нямецкай і татарскай агрэсіі [3, с. 142].

У выніку ў 1385 годзе ў замку Крэва была заключана першая ўнія паміж Вялікім Княствам Літоўскім і Польшчай. Паводле Крэўскай уніі вялікі князь Ягайла прыняў каталіцтва, атрымаў імя Уладзіслаў, ажаніўся з каралевай Ядвігай, уступіў у 1386 годзе на польскі трон і стаў каралём Польшчы, пасля чаго пачаў распаўсюджваць у Вялікім Княстве Літоўскім каталіцызм [5, с. 10]. 

Так, упершыню ўзнік саюз дзвух дзяржаў пад уладай аднаго манарха, які аказаў істотны ўплыў на палітыка-эканамічныя і сацыяльна-культурныя адносіны народаў Беларусі, Украіны, Літвы і Польшчы. Дзякуючы змяненню ўнутранай і знешняй палітыкі Польшчы пад уздзеяннем уніі былі прыпынены анямечванне польскага народа і нямецкая каланізацыя Польшчы. Нягледзячы на тое, што Ягайла стаў польскім каралем, ён застаўся вялікім князем Вялікага Княства Літоўскага, хоць і паставіў замест сябе вялікім князем роднага брата Скіргайлу [1].