Bug'doy ekish

Mavzu: Mamlakatimizda aholi qoʻlidagi yirik shoxli hayvonlarni  kuz - qish mavsumida saqlash va oziqlantirishdagi muammolar va ularning yechimlari

Maqsad: Aholidagi yirik shoxli hayvonlardan iborat yangicha  fermer xo’jaligi tuzish. Aholi chorva hayvonlarini sifatli silos bilan taminlash.

Respublikamizda yirik shoxli hayvonlarning qariyb 90 %  aholi qoʻlida. Aholi zich joylashganligi ozuqa yetishtirish saqlash sharoitlari hali uncha yaxshi yoʻlga qoʻyilmaganligi sababli qoramollarni  kuz qish mavsumida oziqlantirishda bir qancha muammolar kelip chiqmoqda. Bulardan biri chorva hayvonlari uchun ozuqa yetishtirish yerlari yetarli emas va baʼzi iqtisodiy muammolar sababli odamlar yem xashak maxsulotlarini sotib oladi. Ikkinchi :Aholi qoʻlidagi yerlardan yigʻilgan ozuqalar yoz davridan boshlab yigʻilishi va tikka quyosh ostida saqlanishi sabab oʻtlar oʻz sifatini, toʻyimliligini birmuncha yo’qotadi.

Qishning qattiq sovuqigacha qoramollar asosan ekin dalalar atrofida saqlanib sovuq boshlanganda aholi uylarida olib kelinadi. Oziq bazasi yetarli emasligi, oziqlantirish toʻgʻri yoʻlga qoʻyilmaganligi sabab qoramol kelasi mavsumgacha tana vaznini yoʻqotadi, sut  mahsuldorligi pasayadi. Bu holat qoramollarni kelasi mavsumda oʻsish va rivojlanishida  bir necha o’n kun  ortda qoldiradi. Yosh qoramollarni kuyga kelishi ( jinsiy rivojlanishi ) va rivojlanishini ortda qoldiradi. Boʻgʻozlarini homilasi rivojlanishda ortda qoladi. Turli yuqumli va yuqumsiz kasalliklar bilan kasallanishi koʻproq boʻladi. Qoramollarni faqatgina tiriklik hususiyatlarini saqlanganligi sabab mahsulot olish kamayadi. Bular esa aholining iqtisodiy zarar keltirib chiqaradi. Aholini goʻsht sut bilan taʼminlanishi juda kamayishiga sabab boʻladi.

Shu kabi muammolarni bartaraf etish uchun aholi uylariga yaqin joylarda ozuqa bazalari tashkil etish kerak. Bu yerlarda silos senaj bostirish zarur boʻlib  hisoblanadi.

Oxirgi vaqtda  qishloq xo’jalik hayvonlarini silos bilan boqish  natijasida hayvonlardan  ko’roq mahsulot olish mumkinligi amaliyotda isbotlanyapdi. Silosni kam chiqim va  sifatli bostirish bu eng zarur ishlardan hisoblanadi. Shu sabab biz silos bostirish uchun bug’doy somonidan foydalanishni maqsad qildik

Aholining maʼlum darajada hayvonlari  bir joyga keltirib kompleks ravishda boqish kerak. Bu bilan hayvonlar mahsuldorligini oshirish kasallanishini oldini olish va koʻpayishni yaxshilash kabi ijobiy natijalarga erishish mumkin.

Qoramollarni qish sovuqdan chiqib olgunicha bo’lgan davrda qancha go’sht va sut miqdori kamayishini o’rganish uchun Xorazm viloyati Xonqa tumani Qirq-yop qishloqi Doʻrmon mahallasida Sholikor koʻchasidagi qoramollarni 2021 yil  oktabr oyini 20- sanasidan boshlab tirik  tana vaznini o’chash ishlarini oʻtkazishni ish rejasi tuzib oldik. O’lchash ishlari 5 oy davom etadi. Har oyning yigirmanchi sanasida o’lchanadi.

Birinchi o’lchash ishlari 2021- yil oktyabr oyida

Ikkinchi oʻlchash ishlarin inoyabr oyining yigirmanchi sanasida oʻtkazildi.

3 - bonitrovka ishlari dekabr oyida oʻtkazilgan

Toʻrtinchi bonitrovka yanvar oyida oʻtkazilgan

Beshinchi fevral oyida otkaziladi

Natijalar

 Buxoro, Xorazm viloyati va Qorapalpogistonda aksar yerlarda sholi va bugdoy kop ekilishini hisobga olgan holda ulardan togri foydalanish orqali qoramollarni mahsuldorligini yaxshilash mumkin. Odatda bu xil somon va poxollar dalada yoqib yuboriladi yoki keraksiz qilib yoqotiladi.