Тањлили омилњо ва сабабњои буњрони молияви

Мавзуи 5.

Тањлили омилњо ва сабабњои буњрони молияви

1. Ташхиси сабабњои пайдоиши њолатњои бўњронї;
2. Самаранокии идоракунии захирањои молиявї дар идоракунии буњрони молиявї.

1.Ташхиси сабабњои пайдоиши њолатњои бўњронї. Чї тавре, ки ќайд намудем, нишондињандаи асосии зуњур ёфтани њолатњои бўњронї дар корхона пардохтнопазирии он мебошад, яъне корхона  ўњдадорињои  худро пардохта наметавонад.

Сабабњои пардохтнопазирї омилњое мебошанд, ки ба коњиш ва ё афзоиши начандон баланди даромад ва зиёд шудани ўњдадорињо таъсир мерасонанд.

Пардохтнопазирї њамчун вайрон шудани гардиши молиявї дар нарасидани воситањои гардон ифода меёбад. Дар раванди идоракунии зиддибўњронї фаъолияти молиявї- иќтисодии корхона тањлил карда мешавад ва омилњое, ки ба  пардохтнопазирии корхона таъсир мерасонанд, муайян ва аз байн бурда мешаванд.  Вале бояд ќайд намуд, ки танњо тањлили пардохтнопазирї имкон намедињад, ки ба њолати њаќиќии корхона бањои аниќ дода шавад. Барои аниќ  муайян кардани сабабњои зуњур ёфтани тамюли бўњронї ва коркарди тавсияњои мушаххас, муайян намудани моњияти пайдоиши бўњронњо зарур аст.

Бо назардошти он ки корхона њам субъект ва њам объекти системаи чорањои зиддибўњронї мебошад, омилњоро ба дохилию берунї људо кардан ба маќсад мувофиќ аст.

Омилњои берунї аз ташкили кори корхона вобаста нестанд: таѓйирот дар системаи андоз, баланд шудани сатњи тарифањо ба нерўи барќ боркашонї ва нигањдошти объектњои ичтимоии корхона.

Омилњои дохилї бо сатњи идоракунии зиддибўњронї вобастагии мустаќим доранд ва асоси муайян кардани захирањои дохилии барќарор намудани пардохтнопазирии корхона њисоб меёбанд.

Асоси ташхиси вазъи молиявии корхонаро бањодињии пайдарњам ба омилњои дохилию берунї ва интихоби усулњои барќарор намудани устувории молиявї ташкил медињанд.  Ташхиси вазъи молиявии корхона аз рўи пайдарњамии мантиќии зерин амалї мегардад:

1.Вазъи истењсол ва фурўши мањсулот.нишондињандаи  муайянкунандаи устувории корхона мебошад. Бањодињї ба вазъи истењсол ва фурўши мањсулот дар корхона омўзиши ин омилњоро дар бар мегирад: динамикаи истењсол ва фурўш ; њисоббаробарукнї бо истеъмолгарони мањсулот; таркиб ва сохтори мањсулоти тавлидгашта ва раќобатпазирии он.

2. Таркиб ва сохтори мањсулоти истењсолгашта. Ба таркиби мањсулот дохил мешаванд: мањсулоти асосї; корњои хусусияти саноатї; молњои истеъмолї; дигар намуди  мањсулот. Сохтори мањсулот вазни хоси намудњои алоњидаи  мањсулотро дар њаљми умумї нишон медињад. Паст шудани сатњи вазни хоси мањсулоти асоси нишондињандаи коњиши истењсолот мебошад.

3. Раќобатпазирии мањсулот. Бањодињии раќобатпазирии мањсулот ба тањлили ѓунљоиши бозори мањсулоти тавлидгашта, номгўи мањсулот, муайян намудани мувофиќати нархњои фурўш, бањодињи ба њиссаи корхона дар бозор такя мекунад.