Бас бостандығынан айырылған адамдарды әлеуметтік бейімдеу мәселелері
Автор: Dilnaz Siyazbaeva • Октябрь 8, 2022 • Статья • 595 Слов (3 Страниц) • 228 Просмотры
Бас бостандығынан айырылған адамдарды әлеуметтік бейімдеу мәселелері
Әлеуметтік бейімделу - күрделі және қарама-қайшы процесс. Жеке тұлғаның барлық дамуы - өзгермелі адамның өзгермелі ортамен үздіксіз өзара іс-қимылы, бұл жеке адамнан ортаның жаңа талаптарына, жаңа әлеуметтік күтулерге бейімделудің неғұрлым күрделі және икемді реакциясын талап етеді. Жеке адам өмір бойы өз қызметін ортаның өзгермелі жағдайларына сәйкес түзетуге мәжбүр болады. Қоғамда өмір сүру және қоғамнан азат болу мүмкін емес деген ақиқатты елемеу жеке тұлғаны иеліктен шығаруға және түптеп келгенде, оның қайғылы оқиғасына айналады.
Ұжымдық қызмет пен қарым-қатынас процесінде адам өзінің даралығын бекітеді және сонымен бірге белгілі шамада топпен интеграцияланады. Әлеуметтік бейімделу жеке адамның әлеуметтік иеліктен айырылу дәрежесіне, қылмыстық іс-әрекеттің сипатына, оның ұзақтығына, ол кіретін шағын ортаның жай-күйіне байланысты. Зорлық-зомбылық қылмыс жасаған адамдарға, сондай-ақ тонаушыларға, ұрларға бейімделу қиын; жеңіл - талан-таражға салушыларға, алыпсатарларға, пара алушыларға және басқаларға.
Сотталғандардың босатылғаннан кейін қандай қиындықтармен бетпе-бет келетіндігі туралы бірнеше рет жүргізілген әлеуметтік сауалнамалар мынаны көрсетеді: көпшілігі қалыпты өмірге қосылудың қиындығын көрсетеді, респонденттердің шамамен бірдей саны жұмыс орны мен тұрғылықты жері бойынша біржақты көзқарастарға тап болудан қорқады.
Сондай-ақ, сауалнамалар көрсеткендей, халықтың көп бөлігі бұрынғы қылмыскерлерге теріс көзқараспен қарайды. Респонденттердің 50% - ға жуығы жазасын өтеген адамдарды өздерінің көршілері, достары, туыстары, жұмыстағы әріптестері ретінде көргісі келмейді.
Қазақстан Республикасының Қылмыстық-атқару заңнамасы қылмыстық жазасын өтеген адамдарды әлеуметтік реадаптациялау процесін жеңілдету мақсатында бұрынғы сотталғандар үшін мынадай әлеуметтік кепілдіктерді көздейді.
ҚР ҚАК 166 бабының 1 тармағына сәйкес мекеме әкiмшiлiгi бас бостандығынан айыру мерзiмi аяқталғанға дейiн бір жылдан кешiктiрмей, сотталған адамның таңдаған тұрғылықты жері бойынша облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың, ауданның, облыстық маңызы бар қаланың жергiлiктi атқарушы органдарын, ішкі істер органдарын және пробация қызметін оның алдағы уақытта босатылатыны, оның тұрғын үйiнiң бар-жоғы, оның еңбекке қабiлеттілігi және алған мамандықтары туралы хабардар етеді. Мекеме әкімшілігі бұл ретте сотталған адамға босатылғаннан кейін әлеуметтік бейімделу үшін қажетті әлеуметтік-құқықтық көмектің көлемі бойынша жеке бағдарлама жасайды, ол сотталған адамның таңдаған тұрғылықты жері бойынша пробация қызметіне жолданады.
...